Ένα από τα σπουδαιότερα αρχαιολογικά επιτεύγματα του 20ου αιώνα θεωρείται η ανακάλυψη πολυάριθμων παπύρων μέσα στις σπηλιές του Κουμράν, κοντά στη Νεκρά Θάλασσα.

Οι επιστήμονες κατέβαλλαν υπεράνθρωπες και χρονοβόρες προσπάθειες, από το 1946 όπου και πρωτοεντοπίστηκαν, για τη συστηματική έρευνα ολόκληρης της περιοχής, ώστε να συγκεντρώσουν όλα τα πολύτιμα αυτά αποκτήματα και να τα σώσουν από τους Βεδουίνους. Οι Βεδουίνοι, αφότου συνειδητοποίησαν την τεράστια αξία των εγγράφων, δεν άφηναν σπιθαμή της γης τους άψαχτη, με την ελπίδα να βρουν κι άλλους παπύρους, που τους πρόσφεραν σε πολύ υψηλές τιμές στους ειδικούς ερευνητές, χωρίς όμως να προσέχουν να μην τους καταστρέψουν.

Στις αρχές του 1961, ο Άγγλος αρχηγός της αρχαιολογικής αποστολής, John Marco Allegro, διδάκτορας της Συγκριτικής Σημιτικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ, σε ειδικό άρθρο του δημοσιευμένο στο περιοδικό «Εικονογραφημένα Νέα του Λονδίνου», έδωσε πληροφορίες για τα τελευταία νέα γύρω από τις έρευνες στην περιοχή του Κουμράν.

Ποιο είναι το στοιχείο που κάνει τους πάπυρους αυτούς αληθινά πολύτιμους; Οι πιο πολλοί πάπυροι περιέχουν βιβλικά και διάφορα άλλα θρησκευτικά κείμενα, που αναφέρονται σε μια εβραϊκή αίρεση, που έδρα της ήταν η Έρημος της Ιουδαίας, στα σύνορα με τη Νεκρά Θάλασσα.

Χρονολογούνται, σχεδόν όλα, από τον πρώτον π.Χ. αιώνα έως τον πρώτον μ.Χ αιώνα. Τα μέλη της αίρεσης μεταξύ τους ονομάζονται «οι φτωχοί». Τεράστια, λοιπόν, στάθηκε η έκπληξη των ερευνητών, όταν διαβάστηκε ένα κείμενο, που ήταν γραμμένο πάνω σε χάλκινα ελάσματα. Μιλάει συνθηματικά για κάποιον σπουδαίο, ιερό θησαυρό, αναφέροντας λεπτομερέστατα τα πολύτιμα αντικείμενα που τον αποτελούσαν. Διεξοδικός λόγος γινόταν ακόμη για ορισμένα σημεία του τόπου, όπου θα μπορούσε να ήταν θαμμένος ο ανεκτίμητος αυτός θησαυρός.

Ο καθηγητής John Marco Allegro πίστευε ότι η συγκεκριμένη αναγραφή ήταν έργο των Ζηλωτών, οι οποίοι κατόρθωσαν να πάρουν στα χέρια τους τη διαχείριση του Μεγάλου Ναού της Ιερουσαλήμ, την εποχή ακριβώς που ξεσηκώθηκαν για πρώτη φορά οι Εβραίοι εναντίον των Ρωμαίων κατακτητών τους (66-70 μ.Χ.). Επειδή ανέμεναν από μέρα σε μέρα την επίθεση των Ρωμαίων, που ήταν βέβαιο πως θα προσπαθούσαν να τιμωρήσουν παραδειγματικά τους επαναστάτες, ανάμεσα στις υπόλοιπες έγνοιες τους ήταν να ασφαλίσουν, σε σίγουρο μέρος, τον θησαυρό του Μεγάλου Ναού.

Το νέο αυτό έγγραφο, πάνω σε χάλκινα ελάσματα, διαβάστηκε και δημοσιεύθηκε από τον John Marco Allegro. Η εργασία ήταν ιδιαιτέρως κοπιαστική, αν συλλογιστεί κανείς ότι το κείμενο είχε πλήθος συνθηματικών λέξεων και εκφράσεων, επειδή αναφερόταν στον θησαυρό του Μεγάλου Ναού της Ιερουσαλήμ, τον οποίο επιθυμούσαν προφανώς να παραμείνει κρυφός.

Σύμφωνα με τους κανόνες της ιουδαϊκής θρησκείας, δεν επιτρεπόταν, με κανέναν τρόπο, από τους ανθρώπους η χρησιμοποίηση των πολύτιμων αφιερωμάτων του Ναού. Τις παραμονές της επίθεσης των Ρωμαίων, οι Εβραίοι συνέταξαν έναν κατάλογο, όπου περιέγραφαν με σχολαστικότητα ποια βαρύτιμα αντικείμενα έκρυψαν και πού βρίσκονταν οι κρυψώνες τους.

Έτσι, όταν κάποτε κάποιος άλλος θνητός θα έβρισκε την απογραφή, αν αυτοί όλοι είχαν χαθεί, διαβάζοντας το κείμενο στα χάλκινα ελάσματα, που έχει τεράστια τοπογραφική σημασία, θα μάθαινε πού βρίσκονταν τα ιερά σκεύη και, αν στο μεταξύ είχαν πέσει στα χέρια ανθρώπων, θα είχε τη δυνατότητα να τους προφυλάξει από την ιεροσυλία να μεταχειρίζονται αντικείμενα, που είχαν προσφερθεί στον Θεό.

Από το σπουδαιότατο αυτό έγγραφο, βγαίνουν ορισμένα συμπεράσματα, που κυριότερα είναι τα παρακάτω:

Ένα μέρος του ιερού θησαυρού του Ναού κρύφτηκε κοντά στην νοτιοανατολική γωνία του ίδιου του Μεγάλου Ναού. Πολύ ενδιαφέρον παρουσιάζει, επίσης, το γεγονός ότι αναφέρεται η ύπαρξη κάποιου τάφου και κήπου, λίγο πέρα από τον Ναό και η άποψη του καθηγητή Allegro ήταν ότι επρόκειτο για τον τάφο του ίδιου του Ιησού. Γεννιέται, όμως, το πρόβλημα ποιος να είναι ο κήπος. Θα μπορούσε να είναι ο Κήπος της Γεσθημανή, μιας και δεν ήταν γνωστός άλλος κήπος στα περίχωρα.

Πώς έφτασαν οι επιστήμονες να πιστεύουν ότι γινόταν ίσως λόγος για τον τάφο του Ιησού; Πολύ κοντά στην περιοχή βρισκόταν το Νεκροταφείο των Εβραίων από πολύ παλιά, όπου εκεί συνήθιζαν να θάβουν τους πλούσιους πολίτες. Εφόσον, λοιπόν, ο Ιωσήφ της Αριμαθαίας, που φρόντισε την ταφή Του, ήταν εύπορος, πολύ φυσικό ήταν να βρίσκεται ο τάφος του Ιησού στο συγκεκριμένο Νεκροταφείο.

Ανασκαφές που έγιναν το 1960, έφεραν στην επιφάνεια τάφους λαξευμένους στον βράχο. Ένας μεγάλος τάφος αναγνωρίστηκε ότι πιθανόν να ανήκε στον Ζαχαρία και ο διπλανός του πιθανολογούνταν πως, αν δεν ανήκε στον Ιησού, τότε θα ανήκε στον Αδελφόθεο Ιάκωβο.

Επιπλέον, ο ιστορικός Ιώσηπος ανέφερε κι εκείνος στα κείμενά του ότι «οι νικητές Ρωμαίοι βγήκαν από τις υπόγειες κρύπτες του Ναού, φορτωμένοι πολλούς θησαυρούς, που είχαν βρει θαμμένους στη γη».

Καθώς ο Ναός είχε παραδοθεί στις φλόγες, οι Ρωμαίοι καταδίωξαν αρκετούς Ιουδαίους μέσα στις υπόγειες κρύπτες. Άλλα αφιερώματα, μάλιστα, είχαν κρυφτεί στην Ιεριχώ, δυτικά της Νεκράς Θάλασσας.

Την άνοιξη του 1960, ο καθηγητής Allegro, μετά την αποκρυπτογράφηση του χάλκινου χρονικού, είχε προσδιορίσει το σημείο, όπου πίστευε ότι ήταν θαμμένος ο μοναδικός αυτός θησαυρός. Ερεύνησε συστηματικά την Κοιλάδα του Αχώρ, δυτικά της οροσειράς του Κουμράν. Εκεί, τον 2ο αιώνα π.Χ. είχε ανοικοδομηθεί ένα φρούριο από τον Ηρώδη τον Μεγάλο και αργότερα χρησιμοποιήθηκε από τους Ζηλωτές, πριν το καταστρέψουν οι Ρωμαίοι. Στο ίδιο σημείο, τον 5ο αιώνα π.Χ. μερικοί καλόγεροι έχτισαν μια σκήτη στα ερείπια του παλιού φρουρίου.

Με την ευκαιρία αυτή δημιουργήθηκε ένας ενδελεχής τοπογραφικός χάρτης του Khirbat al-Minya, όπως ονομάζεται πλέον το οχυρό.

Οι επιστήμονες, μετά τις πρώτες συγκλονιστικές αποκαλύψεις, συνέχιζαν ακάθεκτοι και σφόδρα παθιασμένοι να ερευνούν το Κουμράν, προκειμένου να συλλέξουν κάθε ψηφίδα, κάθε θραύσμα και κάθε απόκομμα από τον περίφημο θησαυρό των Εβραίων.

Η είδηση δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ», στις 26/01/1961…