Στον δεύτερο όροφο του Κοπτικού Μουσείου του Καΐρου, σ’ ένα δωμάτιο που μοιάζει περισσότερο με εργαστήριο χημικού, φυλάσσονται οι πάπυροι της πρώτης χριστιανικής αίρεσης των Γνωστικών, όπου ανήκει και το λεγόμενο «Ευαγγέλιο του Απόστολου Θωμά».

Τον Αύγουστο του 1959, το «Ευαγγέλιο του Απόστολου Θωμά» προσέλκυσε και πάλι την προσοχή των θρησκειολόγων και των θεολόγων. Εκείνη την περίοδο, άρχισε να διεξάγεται ένας ανταγωνισμός ανάμεσα σε διάφορους μελετητές από διαφορετικές χώρες για το ποιος θα πρωτοέδινε πληροφορίες για τα συγκεκριμένα κείμενα. Η αιγυπτιακή κυβέρνηση αποφάσισε τελικώς να τα υποβάλει σε εξέταση από μια διεθνή επιτροπή επιστημόνων.

Ανάμεσα στα επιστημονικά ιδρύματα και στα μνημεία του Καΐρου, το Κοπτικό Μουσείο έχει ιδιαίτερη ιστορική και πολιτιστική σημασία. Από πολλούς, οι Κόπτες θεωρούνται ως οι αυθεντικότεροι Αιγύπτιοι, δεδομένου ότι ο χριστιανισμός τους αποτελεί τη μαρτυρία ότι η καταγωγή τους είναι προγενέστερη από την αραβική κατάκτηση. Οι ίδιοι με υπερηφάνεια διεκδικούν την καταγωγή τους από τους αρχαίους Αιγυπτίους.

Το Κοπτικό Μουσείο βρίσκεται στο παλιό ρωμαϊκό κτίριο της Βαβυλωνίας. Στη ρωμαϊκή εποχή, ο Νείλος έτρεχε κάτω από τα τείχη του φρουρίου. Τη δεκαετία του 1960, το μουσείο δε διέθετε ακόμα πλήρη κατάλογο εκθεμάτων. Πάντως, οι γνωστικοί πάπυροι φυλάσσονταν σε ειδικές κρυστάλλινες προθήκες. Η κατάστασή τους ήταν πολύ καλή, αφού η γραφή τους ήταν ευδιάκριτη.

Η γραφή, που είχε χρησιμοποιηθεί, ήταν η ελληνική, ενώ η γλώσσα ήταν κοπτική, δηλαδή η γλώσσα των αρχαίων Αιγυπτίων, που κατά τα πρώτα έτη του χριστιανισμού γραφόταν με ελληνικούς χαρακτήρες. Με αυτόν ακριβώς τον τρόπο είναι γραμμένο και το Ευαγγέλιο του Θωμά. Μαζί με το εν λόγω χειρόγραφο, υπάρχει κι ένα άλλο με το απόκρυφο Ευαγγέλιο του Ιωάννη.

Ο καθηγητής Pahor Labib, αιγυπτιολόγος και κοπτολόγος, έφορος στο Κοπτικό Μουσείο, διηγήθηκε στους δημοσιογράφους την ιστορία ανεύρεσης των συγκεκριμένων παπύρων. Περιλαμβάνονταν σε 13 κώδικες, που βρέθηκαν μέσα σ’ έναν θαμμένο αμφορέα, στα ερείπια ενός κοπτικού μοναστηριού, στο Nag Hammadi, κοντά στο Λούξορ, στην Άνω Αίγυπτο. Οι κώδικες βρέθηκαν δερματόδετοι. Μερικοί από αυτούς καταστράφηκαν ακουσίως από τους πρώτους ανθρώπους, που τους εντόπισαν, καθώς δεν γνώριζαν την αξία τους. Πραγματικά, λείπουν κάποιες σελίδες, αλλά η απώλειά τους δεν αλλοιώνει καθόλου τη δυνατότητα εκτίμησης του περιεχομένου αυτών των τόσο πολύτιμων εγγράφων.

Δυστυχώς, ένα τμήμα των παπύρων πουλήθηκε σε αρχαιοκάπηλους και μεταφέρθηκε λαθρεμπορικά στο εξωτερικό εκείνη την εποχή, που δεν είχε ακόμη κατανοηθεί η αξία τους. Ωστόσο, το μεγαλύτερο τμήμα τους εξακολουθεί να βρίσκεται στο Κοπτικό Μουσείο και η αιγυπτιακή κυβέρνηση έχει επωμιστεί την ευθύνη για την άγρυπνη φρούρησή τους.

Το 1956 έγινε η δημοσίευση ενός τόμου, που περιελάμβανε τη μετάφραση του Πρώτου Κώδικα κι ένα μέρος του Δεύτερου Κώδικα. Εκτός από το Ευαγγέλιο του Απόστολου Θωμά, μεταφράστηκε κι ένα απόσπασμα που αφορούσε σε ένα Ευαγγέλιο του Απόστολου Φιλίππου, ένα Απόκρυφο του Ιωάννη, αποσπάσματα λόγου για την Ανάσταση, μια πραγματεία για την «Υπόσταση των Αρχόντων», που ήταν μια διαδεδομένη θεωρία των Γνωστικών.

Στο Ευαγγέλιο του Απόστολου Θωμά περιέχονται 114 λόγοι και παραβολές, που αποδίδονται στον Χριστό. Ο καθηγητής Pahor Labib ανέφερε μια τέτοια περικοπή στους δημοσιογράφους, αποδεικνύοντας έτσι τον μεταγενέστερο χαρακτήρα αυτού του Ευαγγελίου: «Είναι αδύνατο σ’ έναν άνθρωπο να ανεβεί σε δύο άλογα, να ρίχνει με δύο τόξα, να υπηρετεί δύο κυρίους, γιατί θα τιμήσει τον έναν και θα καταφρονήσει τον άλλον».

Η είδηση δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ», στις 27/08/1959…