Ένα από τα παλαιότερα και πολυτιμότερα ιατρικά χειρόγραφα του κόσμου είναι ένας αιγυπτιακός πάπυρος του 1550 π.Χ., στον οποίο αναγράφονται επιστημονικές γνώσεις αναμφισβήτως πολύ αρχαιότερης εποχής, ίσως του 3.400 π.Χ. Το χειρόγραφο αυτό είναι γνωστό ως ο περίφημος «Πάπυρος Ebers» και είναι γεμάτος από ιατρικά μυστικά.

Από τον πάπυρο αυτό μάθαμε ότι οι Αιγύπτιοι χρησιμοποιούσαν τη βιταμίνη Α για την καταπολέμηση της «ημεραλωπίας» (μεγάλης μείωσης της όρασης με την ελάττωση του φωτός) και τα ταννικά οξέα για τη θεραπεία μιας μορφής εγκαυμάτων. Όσον αφορά στα εγκαύματα, οι συνταγές των αρχαίων Αιγυπτίων περιλαμβάνουν, μεταξύ των άλλων συστατικών, ουσίες, των οποίων η θεραπευτική τους αξία αναγνωρίζεται και από τη σημερινή Ιατρική ολοένα και περισσότερο.

Ο περίφημος «Πάπυρος Ebers» οφείλει το όνομά του στον Γερμανό αιγυπτιολόγο Georg Moritz Ebers, ο οποίος τον ανακάλυψε τον χειμώνα του 1873-1874 σ’ έναν αιγυπτιακό τάφο του Luxor. Έχει μήκος 20 μέτρα και αποτελείται από 110 σελίδες, ενώ πολλοί αρχαιολόγοι ισχυρίζονται ότι οι καταγεγραμμένες θεραπείες και συνταγές του έχουν τις ρίζες τους στο 3.400 π.Χ.!

Ένα αντίγραφο του παπύρου αυτού είχε δημοσιευθεί αμέσως μετά την ανακάλυψή του από τον Georg Moritz Ebers και πολλές περικοπές του είχαν μεταφραστεί από τους αιγυπτιολόγους. Λίγο αργότερα, εξεδόθη μια πλήρης μετάφραση του ιερογλυφικού κειμένου, η οποία, όμως, ήταν γεμάτη λάθη. Εν τέλει, λίγα χρόνια αργότερα, χάρη στις προόδους της Αιγυπτιολογίας, τα λάθη αυτά διορθώθηκαν.

Ο «Πάπυρος Ebers» αποτελεί μια ανθολογία πανάρχαιων ιατρικών γνώσεων, ενώ περιέχει ταυτοχρόνως ιατρικές συνταγές και φαρμακευτικούς τύπους.

Το εντυπωσιακό είναι ότι τα αναφερόμενα για κάθε νόσο φάρμακα είναι γενικώς εκείνα, που ενδείκνυνται και σήμερα ακόμη. Για τις παθήσεις των αναπνευστικών οργάνων συνίστανται διάφορες εισπνοές, για τις παθήσεις του λαιμού γαργαρισμοί, για τις παθήσεις των αυτιών διάφορες ενσταλάξεις (σταγόνες), ενώ για τις δερματίτιδες παντοειδείς αλοιφές.

Φυσικά, περιλαμβάνονται μερικές συνταγές στον «Πάπυρο Ebers», οι οποίες πλέον φαντάζουν τουλάχιστον ανεδαφικές. Για παράδειγμα, παρέχεται συνταγή κατά της φαλάκρας, όπου περιγράφεται ένα εξαιρετικά πολύπλοκο παρασκεύασμα από λίπος ιπποπόταμου, λιονταριού, κροκόδειλου και φιδιού, για συστηματική επάλειψη στο τριχωτό της κεφαλής.

Πάντως, ο «Πάπυρος Ebers» παραθέτει πληθώρα συνταγών, παρασκευασμάτων και θεραπειών για πολυσύνθετες νόσους, που σχετίζονται με την καρδιά, το συκώτι, τα νεφρά, τον εγκέφαλο και τους επιθετικούς όγκους, αλλά και δερματικές και οφθαλμολογικές νόσους. Οι αρχαίοι Αιγύπτιοι, επίσης, είχαν ικανές γνώσεις της οδοντιατρικής και της χειρουργικής. Ακόμη, γίνεται εκτενής αναφορά στην κατάθλιψη και στην άνοια, ενώ περιέχονται και κεφάλαια που σχετίζονται με την εγκυμοσύνη, τα γυναικολογικά προβλήματα, αλλά και την αντισύλληψη.

Εν κατακλείδι, ο περίφημος «Πάπυρος Ebers» καθιστά σαφές πως οι αρχαίοι Αιγύπτιοι κατείχαν ασυνήθιστα σπουδαίες, αξιόλογες και αξιόπιστες ιατρικές γνώσεις για την εποχή τους.

Η είδηση δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Η ΒΡΑΔΥΝΗ», στις 31/03/1937…