Ένα από τα πιθανά σενάρια που οδήγησαν στον θάνατο τον κορυφαίο ορειβάτη Αντώνη Συκάρη είναι η νόσος των μεγάλων υψομέτρων, γνωστή και ως «νόσος των ορειβατών». Παλαιότερα ο ίδιος είχε μιλήσει για αυτή, αναφέροντας ότι παρά την εμπειρία του, ο φόβος υπάρχει πάντα όταν ανεβαίνει σε μεγάλα υψόμετρα, όπως και ο κίνδυνος.
«Οι υψηλές κορφές των Ιμαλαϊων είναι οι πιο δύσκολες από άποψη οξυγόνου. Εκεί που αντιμετωπίζουμε την μεγαλύτερη έλλειψη οξυγόνου είναι στις κορυφές πάνω από τα 7.000 μέτρα και τα 8.000 μέτρα. Σε αυτές τις συνθήκες φοβάμαι δεν μπορώ να το κρύψω. Απλώς η εμπειρία που έρχεται μέσα από την τριβή είναι αυτό που σε κάνει να μανατζάρεις τον βουνό.
»Ειδικά σε αυτά τα βουνά νομίζει κανείς πως πάει για να κάνεις πλάκα, ωστόσο δεν είναι έτσι. Υπάρχει κίνδυνος. Πάνω από τα 8.000 μέτρα το οξυγόνο περιορίζεται στο 25%, ενώ στην επιφάνεια της θάλασσας έχουμε 100%. Δηλαδή περιορίζεται περίπου στο 75-80%. Εκεί υπολειτουργεί ο οργανισμός έχει ζαλάδες, ναυτίες, πονοκεφάλους.
»Είναι λογικό και φυσικό ο εγκέφαλος να φύγει από αυτό το αφιλόξενο περιβάλλον. Εκεί γίνεται μία πάλη με την ίδια σου την ύπαρξη ώστε να πετύχεις τον στόχο σου. Αυτό γίνεται κάθε φορά. Είμαι πιο πολύ της ανηφόρας, είναι ασφαλέστερη, ενώ η κατηφόρα έχει περισσότερες δυσκολίες», είχε αναφέρει σε συνέντευξή του στη Lifo.
Ιμαλάια: Οι Έλληνες ορειβάτες που έχουν χάσει τη ζωή τους στα βουνά – Από τον Παπανδρέου στον Συκάρη
Τι είναι όμως η νόσος των ορειβατών;
Σύμφωνα με τους ειδικούς, το σώμα δεν παίρνει το οξυγόνο που χρειάζεται με αποτέλεσμα να αντιδρά, εμφανίζοντας συμπτώματα δυσφορίας που μπορεί να είναι ακόμη και θανατηφόρα. Συνήθως, η νόσος εμφανίζεται μετά τα 2,400 μέτρα, ενώ ήπια συμπτώματα όπως ο πονοκέφαλος, μπορούν να εμφανιστούν από τα 1.500 μέτρα. Είναι δύσκολο να προβλεφθεί ποιος θα εκδηλώσει τη νόσο και δεν παίζει ρόλο η φυσική κατάσταση, καθώς ακόμη και ένας αθλητής μπορεί να προσβληθεί. Παρ’ όλα αυτά, όσοι δεν είναι συνηθισμένοι σε τόσο μεγάλα ύψη, είναι περισσότερο ευάλωτοι.
Στην ήπια μορφή της η ασθένεια θυμίζει γρίπη ή κακό μεθύσι. Τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα είναι ο πονοκέφαλος, η κόπωση, η αύξηση των καρδιακών παλμών, η ναυτία, ο εμετός και ο κακός ύπνος. Μερικοί επιστήμονες πιστεύουν ότι η ασθένεια οφείλεται σε αυξημένη ροή αίματος και αιμοφόρων αγγείων στον εγκέφαλο. Παρ’ όλα αυτά δεν έχει επιβεβαιωθεί αυτή η θεωρία. Η ήπια μορφή της νόσου μπορεί να θεραπευτεί με ακεταζολαμίδη και ξεκούραση. Σε καμία περίπτωση όμως, δεν πρέπει να συνεχιστεί η ανάβαση γιατί η κατάσταση μπορεί να γίνει πιο επικίνδυνη.
Το επόμενο στάδιο της νόσου ονομάζεται HAPE και πρόκειται για σοβαρό πνευμονικό οίδημα. Υγρό συσσωρεύεται στους πνεύμονες και ο ασθενής δεν μπορεί να αναπνεύσει καθαρό αέρα. Έτσι, δεν παίρνει οξυγόνο και το υγρό στους πνεύμονες συνεχίζει να αυξάνεται. Το στάδιο αυτό της νόσου των όρεων μπορεί να προκαλέσει το θάνατομέσα σε λίγες ώρες. Το HAPE εμφανίζεται συνήθως μετά από 2-3 μέρες σε υψόμετρο 2.500 μέτρα. Ο ασθενής έχει βήχα, φλέμματα, οι παλμοί της καρδιάς του αυξάνονται, τα χείλη του μπορεί να μελανιάσουν και ανεβάζει πυρετό. Παρόλο που δεν μπορεί να προβλεφθεί ποιος μπορεί να εμφανίσει τη νόσο των όρεων, αυτός ο τύπος είναι πιθανότερο να εκδηλωθεί σε εκείνους που είχαν κάποια στιγμή την ήπια μορφή της ασθένειας. Όσοι επίσης, έχουν συμπτώματα κρυολογήματος ή πνευμονικών παθήσεων πριν την ανάβαση, βρίσκονται σε μεγαλύτερο κίνδυνο.
Το τελευταίο στάδιο της νόσου είναι το HACE, που προκαλεί εγκεφαλικό οίδημα. Τα συμπτώματα μοιάζουν με αυτά της ήπιας μορφής αλλά είναι πιο σοβαρά και επίπονα. Πονοκέφαλος, εμετός και ο λήθαργος συνδυάζονται με αστάθεια, σύγχυση, ζάλη ή ακόμη και κώμα. Σε μικρό χρονικό διάστημα ο ασθενής μπορεί να πεθάνει. Το τελευταίο στάδιο της νόσου εμφανίζεται σε υψόμετρα μεγαλύτερα των 3000 μέτρων. Και στις δυο περιπτώσεις των πιο προχωρημένων μορφών της νόσου των όρεων, ο ασθενής πρέπει άμεσα να μεταφερθεί σε χαμηλότερο υψόμετρο. Η χορήγηση οξυγόνου και των φαρμάκων δεξαμεθαζόνη και ακεταζολαμίδη, μπορεί να βοηθήσουν.
