Σε μία περίοδο που η Ελλάδα απειλείται με πόλεμο από την Τουρκία και οι απειλές από το βορρά είναι εξίσου μεγάλες με την ασυλία και την υποστήριξη που παρέχεται στην Αλβανία, οι δανειστές βάζουν και πάλι στο στόχαστρο τους τις Ένοπλες Δυνάμεις και ειδικά το έμψυχο δυναμικό τους, τα στελέχη, ζητώντας την περικοπή επιδομάτων και τον «εξορθολογισμό» του ειδικού μισθολογίου. Τα ειδικά μισθολόγια αφορούν και σε άλλους κλάδους εργαζομένων, όπως είναι τα Σώματα Ασφαλείας.
Με το τελικό κείμενο του μνημονίου που συμφωνήθηκε τα ξημερώματα της 2ας Μαΐου (προσχέδιο), πριν οι εκπρόσωποι των δανειστών αναχωρήσουν από την Αθήνα και έφερε στο φως της δημοσιότητας η γερμανική εφημερίδα «Handelsblatt» τσακίζονται επίσης οι ελεύθεροι επαγγελματίες αποδεικνύοντας μάλιστα πώς το ψέμα έχει κοντά πόδια. Και αυτό αφορά στα όσα έλεγε η υπουργός Εργασίας Έφη Αχτσιόγλου περί του υπολογισμού των συντάξεων.
Συγκεκριμένα στο κείμενο του Συμπληρωματικού Μνημονίου των Ευρωπαίων, στη σελίδα 48 αναφέρεται ότι η κυβέρνηση «θα εγκρίνει», ως προαπαιτούμενη ενέργεια (prior action), «νομοθεσία για να ολοκληρώσει τον εξορθολογισμό των ειδικών μισθολογίων, ακολουθώντας την ίδια μεθοδολογία που χρησιμοποιήθηκε για το ενιαίο μισθολόγιο».
Κι όταν αναφέρεται σε κάποιο κείμενο «εξορθολογισμός», εννοείται πώς πρόκειται για περικοπές οι οποίες αφορούν σε δικαστικούς, γιατρούς του ΕΣΥ και πανεπιστημιακούς, αλλά το κείμενο φωτογραφίζει κυρίως τους στρατιωτικούς και τους υπόλοιπους ένστολους (λιμενικούς, σώματα ασφαλείας κ.ά.). Μάλιστα στη σελίδα 4 αναφέρεται ότι η κυβέρνηση θα πρέπει ως prior action να νομοθετήσει τον «εξορθολογισμό ορισμένων επιδομάτων στον στρατιωτικό τομέα, με απόδοση 7 εκατ. ευρώ το 2018.
Αυτά αφορούν στα κριτήρια επιλεξιμότητας του τρόπου υπολογισμού για τα επιδόματα των επικίνδυνων λειτουργιών, δηλαδή το επίδομα επικινδυνότητας που λαμβάνουν τα στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων και στον εξορθολογισμό του επιδόματος που καταβάλλεται για την υπηρεσία στο εξωτερικό μέσω της μείωσης των θέσεων και της διάρκειας των τοποθετήσεων στο εξωτερικό. Αυτή η διάταξη αφορά τους αξιωματικούς υπηρετούν εκτός Ελλάδας.
Ένα άλλο στοιχείο που υπάρχει στο κείμενο του μνημονίου είναι πώς το ΔΝΤ θα καλέσει τη ΝΔ να συμφωνήσει πώς τα μέτρα τα οποία θα ψηφιστούν θα πρέπει να γίνουν αποδεκτά και να εφαρμοστούν και από την αξιωματική αντιπολίτευση αν γίνει κυβέρνηση. Αναφορικά με τα υπόλοιπα, περιλαμβάνεται η επιβολή του πρωτογενούς πλεονάσματος στο 3,5% μέχρι και το 2022, η μείωση των συντάξεων και η επιβολή της μείωσης του αφορολόγητου από το 2020.
Μέσα λοιπόν στις 53 σελίδες του συμπληρωματικού μνημονίου αναφέρονται τα εξής:
Ελεύθεροι επαγγελματίες
Το σημαντικότερο που προκύπτει από το μνημόνιο αυτό είναι πως ορίζει καθαρά τι θα γίνει με τις ασφαλιστικές εισφορές των ελευθέρων επαγγελματιών. Ενώ στο προηγούμενο κείμενο αναφέρονταν ότι οι ελληνικές αρχές θα προσδιορίσουν τη βάση υπολογισμού των εισφορών για τους αυτοαπασχολούμενους. Με βάση το νόμο που εφαρμόζεται από τον Ιανουάριο, οι εισφορές υπολογίζονται με βάση τα έσοδα της προηγούμενης χρονιάς αφού αφαιρεθούν οι ασφαλιστικές εισφορές. Αυτό τώρα, αλλάζει.
Το sMoU αναφέρει τώρα ότι πρέπει με η κυβέρνηση με prior action να αναπροσαρμόσει τον συνταξιοδοτικό νόμο ώστε από 1/1/2018 η βάση υπολογισμού προσφορών να οριστεί ως τα ακαθάριστα έσοδα προ των ασφαλιστικών εισφορών του προηγούμενου έτους.
Προσωρινά αυτή η βάση υπολογισμού θα είναι μειωμένη κατά 15% μόνο για το 2018 χωρίς πρόβλεψη εκπτώσεων για το διάστημα από το 2019 και μετά. Έτσι, πλέον η βάση της φορολογίας των ελεύθερων επαγγελματιών θα είναι το ακαθάριστο εισόδημα – χωρίς να αφαιρεθούν οι ασφαλιστικές εισφορές της προηγούμενης χρονιάς. Το μνημόνιο περιλαμβάνει 4 πυλώνες στους οποίους εδράζονται στα προαπαιτούμενα μέτρα τα οποία θα φέρει σύντομα η κυβέρνηση στη Βουλή, στις 18 Μαΐου.
Τα πλεονάσματα
«Η πέραν των προβλέψεων επιδόσεις της ελληνικής οικονομίας στον τομέα του πρωτογενούς πλεονάσματος το 2016 κατά βάση οφείλονται στην αύξηση των εσόδων όσο και στην δραστική μείωση των δαπανών. Οι σημαντικότεροι πόροι εσόδων προέρχονται από την ενιαία φορολογία, τον ΦΠΑ αλλά και από έτερους νέους φόρους ενώ η μείωση στο κομμάτι των δαπανών προέρχεται κυρίως από τις χαμηλές κρατικές επενδύσεις και την πτώση στη μέση κατανάλωση.
Οι ελληνικές αρχές οφείλουν να ακολουθήσουν όσα έχουν συμφωνήσει από τον Αύγουστο του 2015 και αναφέρει πρωτογενές πλεόνασμα 1,75% για το 2017 και 3,5% για το 2018, ενώ το υψηλό πρωτογενές πλεόνασμα του 3,5% θα διατηρηθεί μέχρι το 2021-2022 με την επισήμανση ότι το θέμα είναι ανοικτό ακόμη στη διαπραγμάτευση για το χρέος.
Σύμφωνα με το βασικό σενάριο που προβλέπει ότι όλα τα μέτρα που έχουν θεσπιστεί στο πλαίσιο της πρώτης αναθεώρησης εφαρμόζονται εγκαίρως και έχουν τις αναμενόμενες αποδόσεις, προβλέπεται δημοσιονομικό κενό της τάξης του 0,3% του ΑΕΠ έως το 2018, χωρίς τη λήψη πρόσθετων μέτρων.
Η ελληνική κυβέρνηση έχει εγκρίνει προϋπολογισμό για το 2017 και θα προνομοθετήσει τη μεσοπρόθεσμη δημοσιονομική στρατηγική (MTFS) 2018-21, η οποία θα θέτει ανώτατα όρια δαπανών σύμφωνα με τους στόχους του προγράμματος του ESM και ένα πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ για τα έτη 2019, 2020 και 2021. Αυτά θα υποστηριχθούν με την υιοθέτηση αντι-μέτρων με αναμενόμενη απόδοση 0,3% του ΑΕΠ σωρευτικά έως το 2018.
Συγκεκριμένα τα μέτρα που θα υιοθετηθούν είναι:
•Εξορθολογισμός των παροχών κοινωνικής πρόνοιας και κατάργηση των φορολογικών δαπανών με βάση τις συστάσεις της αναθεώρησης της κοινωνικής πρόνοιας, αποδίδοντας 259 εκατομμύρια ευρώ το 2018.
•Εξορθολογισμός των δαπανών για την υγειονομική περίθαλψη που υποστηρίχθηκε με την υπαγωγή ορισμένων συμπληρωματικών κατηγοριών δαπανών στο κλειστό δημοσιονομικό πλαίσιο και τη μείωση των ανώτατων ορίων του claw-back, με απόδοση 125 εκατ. ευρώ το 2017 και 188 εκατ. ευρώ σωρευτικά το 2018.
•Θεσμοθέτηση ενός φόρου επί των βραχυπρόθεσμων μισθωμάτων τουριστικών καταλυμάτων που θα αποφέρει 48 εκατομμύρια ευρώ το 2018. Αυτό θα παρέχει ένα κανονιστικό πλαίσιο για τη φορολόγηση της οικονομίας κατανομής των περιουσιακών στοιχείων, ώστε να καταστεί δυνατή η καταβολή φόρων και να διαφυλαχθούν τα φορολογικά έσοδα από περιστασιακή και βραχυπρόθεσμη μίσθωση ακινήτων.
•Τον εξορθολογισμό των κινήτρων απόδοσης στα μισθολόγια του δημόσιου τομέα, που θα ανέλθουν σε 33 εκατομμύρια ευρώ το 2018.
•Τον εξορθολογισμό ορισμένων δικαιωμάτων στο στρατιωτικό τομέα, με απόδοση 7 εκατομμυρίων ευρώ το 2018. Αυτό θα περιλαμβάνει: i) τους όρους επιλεξιμότητας και τους τύπους υπολογισμού των επιδομάτων επικινδυνότητας και ii) την εξορθολογιστική αποζημίωση στο εξωτερικό με τη μείωση των θέσεων και της διάρκειας των αποσπασμένων στο εξωτερικό (επί της ουσίας τίθεται ζήτημα ειδικών μισθολογίων).
Συντάξεις και αφορολόγητο
Από 1.1.2019 περικόπτεται η προσωπική διαφορά στις κύριες συντάξεις ως 18% καθώς και μέρος των επικουρικών αν δεν συμπληρώνεται το απαιτούμενο ποσό περικοπής. Η μέση μείωση της σύνταξης θα είναι 9% σε κύριες και επικουρικές. Το μέτρο θα θίξει πάνω από 1.000.000 συνταξιούχους που παίρνουν σύνταξη πάνω από 700 ευρώ. Οι απώλειες θα αρχίζουν από λίγα ευρώ έως και πάνω από 300 ευρώ το μήνα. Η συνολική μείωση της σύνταξης δεν θα πρέπει να ξεπερνάει το 18%. Άρα χάνονται μία ως δύο συντάξεις το χρόνο.
Από 1.1.2020 ή από 1.1.2019 αν δεν πιαστεί ο στόχος του 3,5% επιβάλλεται η μείωση του αφορολόγητου από 8.636 ευρώ στα 5.681 ευρώ, που θα φέρει επιβάρυνση από 650 ευρώ ακόμη και για τους φτωχότερους. Έτσι, όσοι παίρνουν σύνταξη πάνω από 474 ευρώ το μήνα δεν θα καλύπτονται από το αφορολόγητο.
Συλλογικές συμβάσεις
Το μνημόνιο προβλέπει προ-νομοθέτηση που θα εξασφαλίζει ότι οι μεταρρυθμίσεις στις συλλογικές συμβάσεις του 2011, θα παραμείνουν σε ισχύ μέχρι το τέλος του προγράμματος του ESM.
Ομαδικές απολύσεις
Τροποποίηση της νομοθεσίας περί ομαδικών απολύσεων προκειμένου να αντικατασταθεί το ισχύον πλαίσιο διοικητικής έγκρισης με μία διαδικασία κοινοποίησης των εργαζομένων, με μέγιστη διάρκεια τριών μηνών.
Το σύστημα ειδοποίησης θα ελέγχεται και θα εφαρμόζεται από το ανασχηματισμένο Ανώτατο Εργατικό Συμβούλιο του οποίου η σύνθεση θα εξασφαλίζει την «ίση» εκπροσώπηση του κράτους, των εργοδοτών και τον εργαζομένων. Οι διαπραγματεύσεις με τους εργαζομένους δεν θα ξεπερνούν σε διάρκεια τις 30 ημέρες Στο προσχέδιο προβλέπεται και νομοθέτηση που θα επιτρέψει την διαδικασία επιτάχυνσης των δικαστικών αποφάσεων για τις απεργίες και τις κινητοποιήσεις εργαζομένων.
Συμμόρφωση στις ευρωπαϊκές αποφάσεις για τον λιγνίτη
Επιπλέον, οι ελληνικές αρχές δεσμεύονται να προτείνουν τυπικά διαρθρωτικά μέτρα με στόχο τη συμμόρφωση της Ελλάδας στον τομέα της Ενέργειας, τις πρόσφατες αποφάσεις των ευρωπαϊκών δικαστηρίων για τον λιγνίτη. Πώληση του 8% του συνολικού όγκου ηλεκτρικής ενέργειας. Οι αρχές θα πρέπει να ολοκληρώσουν την πώληση και θα αρχίσουν να παραδίδουν το 8% του συνολικού όγκου ηλεκτρικής ενέργειας στο διασυνδεδεμένο σύστημα.
