Το τελευταίο χρονικό διάστημα γινόμαστε μάρτυρες μιας φαινομενικής σύγκλυσης Ελλάδας –Τουρκίας, μετά μάλιστα τις ομιλίες Μητσοτάκη και Ερντογάν στον ΟΗΕ, για διερεύνηση πρόσφορου εδάφους από τους ΥΠΕΞ των δύο χωρών για επίλυση του προβλήματος οριοθέτησης ΑΟΖ-υφαλοκρηπίδας στο Αιγαίο, με γνώμονα το Διεθνές Δίκαιο.
Ωστόσο υπάρχει μια θεμελιώδης διαφορά, αφού ο ΥΠΕΞ Γεραπετρίτης αποσαφήνισε ότι η μόνη προς εξέταση διαφορά των δύο χωρών είναι η οριοθέτηση ΑΟΖ-υφαλοκρηπίδας, ενώ αντιθέτως οι Τούρκοι με πρόσφατες διαρροές στον τουρκικό τύπο, αλλά και δηλώσεις του ίδιου του Τούρκου ΥΠΕΞ, θέλουν να βάλλουν στο τραπέζι του διαλόγου όλες τις διεκδικήσεις σε βάρος μας.
Τελικά τι ισχύει;
Το ιστορικό των διερευνητικών επαφών
Το ιστορικό «προσπαθειών» στο πλαίσιο των διερευνητικών επαφών για οριοθέτηση της ΑΟΖ-υφαλοκρηπίδας του Αιγαίου με τους Τούρκους, είναι παλαιό, με δύο φορές να φθάνουμε πολύ κοντά σε κάκιστες λύσεις για τα Εθνικά μας συμφέροντα, που ευτυχώς δεν προχώρησαν.
Ήταν Νοέμβριος 2003, όταν Ελλάδα και Τουρκία στα πλαίσια των διερευνητικών επαφών, έφθασαν πολύ κοντά στην επίτευξη συμφωνίας, έχοντας ως βάση την περιορισμένη επέκταση των Ελληνικών χωρικών υδάτων, διαφοροποιούμενη γεωγραφικά κατά περίπτωση.
Κοινώς στις ηπειρωτικές ακτές της Ελλάδας, και της Εύβοιας τα χωρικά μας ύδατα θα επεκτεινόταν στα 12 νμ.
Στα νησιά μας τα χωρικά μας ύδατα θα εκτεινόταν κατά περίπτωση από 8 έως 10 νμ, χωρίς ωστόσο να είναι σαφές ότι σε αυτές τις περιοχές θα περιλαμβάνονταν όλες οι νησιωτικές ακτές δίπλα στα τουρκικά παράλια.
Στρατηγός Κωνσταντίνος Φλώρος: «Ο Τρίτος Παγκόσμιος Πόλεμος έχει ήδη ξεκινήσει...Πρέπει να είμαστε όλοι προετοιμασμένοι»
Ο Εθνικός Εναέριος Χώρος (ΕΧΥ) θα ήταν ανάλογος με τα νέα όρια των χωρικών μας υδάτων(Αιγιαλίτιδα ζώνη).
Στη συνέχεια η Ελλάδα προσυμφωνημένα με την Τουρκία θα προχωρούσε σε μονομερή επέκταση των χωρικών υδάτων της, παραιτούμενη ωστόσο από οποιαδήποτε αύξησή τους μελλοντικά στα 12 νμ.
Αμέσως μετά από αυτό με κοινό ανακοινωθέν Αθήνα και Άγκυρα θα ανήγγειλαν την έναρξη διαπραγματεύσεων για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας, με πιθανή κατάληξη κατόπιν υπογραφής συνυποσχετικού, την κατάληξη στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης.
Τελικά ευτυχώς δεν προχώρησε η επίτευξη συμφωνίας, πιθανότατα λόγω του πολιτικού κόστους.
Παρόμοιες «σκέψεις» προς την ίδια κατεύθυνση έγιναν και το 2010, χωρίς να προχωρήσουν περαιτέρω, ευτυχώς.
«Δούρειος Ίππος» για το Αιγαίο οι Συμφωνίες οριοθέτησης ΑΟΖ με Ιταλία και Αίγυπτο
Α. Τα σημεία παγίδες της Συμφωνίας οριοθέτησης ΑΟΖ-Υφαλοκρηπίδας Ελλάδας-Ιταλίας
Ενώ όλοι πανηγυρίζουν για επέκταση των χωρικών υδάτων μας σε 12νμ στο Ιόνιο και οριοθέτηση της ΑΟΖ μας με την Ιταλία, εμείς θα σταθούμε σε δύο λεπτά σημεία της συμφωνίας, που εκτιμούμε ότι θα αποτελέσουν «κερκόπορτα» για την οριοθέτηση της ΑΟΖ-υφαλοκρηπίδας μας με την Τουρκία σε Αιγαίο και Ανατολική Μεσόγειο.
Politico: Το πολιτικό ρήγμα στην κυβέρνηση Μητσοτάκη θα επηρεάσει τις ελληνοτουρκικές σχέσεις στο Αιγαίο
Αυτά είναι, πρώτον ότι αναγνωρίζεται η μερική επήρεια των νησιών μας στο Ιόνιο και όχι η πλήρης σύμφωνα με το Δίκαιο της θάλασσας, ιδίως των Οθωνών και της Στροφιλιάς για την οριοθέτηση της ΑΟΖ-υφαλοκρηπίδας μας με την Ιταλία.
Επισημαίνουμε ότι Οθωνοί και Στροφιλιά από πλευράς έκτασης και πληθυσμού παρουσιάζουν σημαντικότατες ομοιότητες με νησιά μας στο Αιγαίο όπως πχ Καστελόριζο, Άγιος Ευστράτιος-Ψαρά κλπ και Στρογγύλη –Ρώ και άλλα αντίστοιχα, δημιουργώντας αρνητική παρακαταθήκη για μια ανάλογη συμφωνία οριοθέτησης ΑΟΖ-υφαλοκρηπίδας με την Τουρκία σε Αιγαίο και ΝΑ Μεσόγειο.
Δεύτερον, μολονότι η οριοθετική γραμμή ΑΟΖ-υφαλοκρηπίδας μεταξύ Ιταλίας-Ελλάδας έχει χαραχθεί σαφέστατα, εντούτοις με πρόνοια της συμφωνίας, επιτρέπεται σε Ιταλούς ψαράδες να αλιεύουν εντός της Ελληνικής ΑΟΖ, δημιουργώντας έτσι ανάλογη παρακαταθήκη για τουρκικά αλιευτικά στο Αιγαίο, να ψαρεύουν κοντά στα νησιά μας, εντός της Ελληνικής ΑΟΖ-υφαλοκρηπίδας όταν αυτή χαραχθεί.
Τονίζεται ότι εντός της ΑΟΖ επιτρέπεται η αλιεία στον κάτοχο αυτής και όχι στο διάδικο κράτος.
Β. Τα σημεία παγίδες της Συμφωνίας μερικής οριοθέτησης ΑΟΖ Ελλάδας-Αιγύπτου
Για την μερική οριοθέτηση ΑΟΖ-υφαλοκρηπίδας μας με την Αίγυπτο που προβήκαμε,-η οποία δεν επεκτείνεται ανατολικότερα Ρόδου-28ος μεσημβρινός μη περιλαμβάνοντας έτσι το σύμπλεγμα των νήσων Καστελορίζου-Ρω-Στρογγύλης- αναγνωρίζεται και εδώ η μερική επήρεια των νησιών μας (Κρήτης-Κάσου-Καρπάθου-Ρόδου) και όχι πλήρης, όπως έγινε και στη συμφωνία με την Ιταλία που προαναφέραμε, με δυσάρεστα επακόλουθα για την μελλοντική οριοθέτηση των ΑΟΖ-υφαλοκρηπίδας με την Τουρκία σε Αιγαίο και ΝΑ Μεσόγειο.
Επίσης στην εν λόγω συμφωνία αναφέρεται ότι περαιτέρω χάραξη της ΑΟΖ της Ελλάδας με άλλες χώρες, όπως Τουρκία-Κύπρος θα απαιτεί την προγενέστερη ενημέρωση της Αιγύπτου.
Το «καλύτερο ωστόσο» είναι η ακόλουθη πρόνοια της συμφωνίας, όπου προβλέπει ότι εφόσον υπάρξει κοίτασμα υδρογονανθράκων που να βρίσκεται μέρος του εντός της ΑΟΖ Αιγύπτου και μέρος του εντός της ΑΟΖ της Ελλάδας, τότε η συνεκμετάλλευσή του θα γίνει κατόπιν συμφωνίας των δύο χωρών.
Με το τελευταίο ανοίγει η «κερκόπορτα» για συνεκμετάλλευση κοιτασμάτων υδρογονανθράκων (πετρελαίου-φυσικού αερίου) σε Αιγαίο και ΝΑ Μεσόγειο με τους Τούρκους, αφού προηγουμένως έχουν οριοθετηθεί οι ΑΟΖ Ελλάδας-Τουρκίας, με τα εν λόγω κοιτάσματα να ανήκουν μερικώς στην Ελληνική αλλά και Τουρκική ΑΟΖ.
Ιδιαίτερα στεκόμαστε στην Στρογγύλη που δικαιούται ΑΟΖ σύμφωνα με το Δίκαιο της Θάλασσας, ενώ με πλήρη επήρεια αυτής, η ΑΟΖ της Ελλάδας συνορεύει με εκείνη της Κύπρου, όπως ρητά ορίζεται στον Χάρτη της Σεβίλλης για λογαριασμό της ΕΕ στην ΝΑ Μεσόγειο.
Ωστόσο και οι δύο συμφωνίες με Ιταλία-Αίγυπτο για οριοθέτηση της ΑΟΖ-υφαλοκρηπίδας μας, όπως προαναφέραμε δεν προβλέπουν πλήρη επήρεια των νησιών μας, κάτι το οποίο μπορούν να επικαλεστούν οι Τούρκοι, με τα παρακάτω ολέθρια αποτελέσματα:
(1) Καστελόριζο-Ρω-Στρογγύλη να μην έχουν πλήρη επήρεια στην χάραξη της ΑΟΖ, με αποτέλεσμα η Τουρκική ΑΟΖ να μπεί «σφήνα» μεταξύ Ελληνικής και Κυπριακής ΑΟΖ, αποκόπτοντας την γειτνίαση των δύο ΑΟΖ, με ότι αυτό συνεπάγεται για το project μεταφοράς ηλεκτρικού ρεύματος από την Κύπρο στην Κρήτη πού έχει ξεκινήσει, καθιστώντας παράλληλα ανέφικτο ουσιαστικά το Δόγμα του Ενιαίου Αμυντικού χώρου Ελλάδας- Κύπρου.
(2) Ανάλογη εφαρμογή στο Αιγαίο για τα νησιά μας στα οποία θα αποδοθεί μειωμένη επήρεια, όπως Άγιος Ευστράτιος, Ψαρά και άλλα προκειμένου να πάρει σημαντικό κομμάτι ΑΟΖ-Υφαλοκρηπίδας η Τουρκία.
Ο «τελικός» τουρκικός χάρτης ΑΟΖ-Υφαλοκρηπίδας σε Αιγαίο-ΝΑ Μεσόγειο
Με βάση τις τουρκικές θέσεις περί υφαλοκρηπίδας-ΑΟΖ, όπως αυτές σε βάθος χρόνου από το 1974 και μετά έχουν διατυπωθεί –εκφραστεί κατά καιρούς, είτε λεκτικά, είτε με χάρτες, είτε με ΝΟΤΑΜ , είτε με στρατιωτικές κρίσεις και παραβιάσεις της στο Αιγαίο και φυσικά σε συγκερασμό με τα υπάρχοντα κοιτάσματα υδρογονανθράκων στο Αρχιπέλαγος, εκτιμούμε ότι ο τελικός χάρτης αξιώσεων της Τουρκικής ΑΟΖ-υφαλοκρηπίδας στο Αιγαίο και τη ΝΑ Μεσόγειο, μετά από «διαπραγματεύσεις» μαζί μας, θα περιλαμβάνει κατά το ελάχιστο, θαλάσσιες «προβοσκίδες» τουρκικής υφαλοκρηπίδας-ΑΟΖ, οι οποίες εκκινώντας από τις τουρκικές ακτές θα καταλήγουν σε βάθος εντός στο Αρχιπέλαγος, ως ακολούθως:
Α. Περιοχή Βορείως Σαμοθράκης-νοτίως Αλεξανδρουπόλεως- έως έμπροσθεν Θάσου
Β. Περιοχή μεταξύ Λήμνου-Σαμοθράκης-Θάσου( εδράζεται το τεράστιο πετρελαϊκό κοίτασμα «Μπάμπουρας»).
Γ. Περιοχή μεταξύ Λήμνου-Λέσβου, νοτίως Αγίου Ευστρατίου, μέχρι έμπροσθεν Σκύρου.
Δ. Περιοχή μεταξύ Λέσβου- Χίου, βορείως Ψαρών , μέχρι ΝΑ Σκύρου.
Ε. Περιοχή μεταξύ Χίου-Σάμου, βορείως Ικαρίας μέχρι Νοτίως Σκύρου .
ΣΤ. Περιοχή μεταξύ Χίου-Σάμου εκτεινόμενη νοτίως Ικαρίας , στην πλάτη των Δωδεκανήσων, στη συνέχεια εκσπόμενη μεταξύ Αστυπάλαιας και Κώ και εκείθεν μεταξύ Ρόδου-Καρπάθου και νοτιότερα, όπου θα συναντήσει την τουρκική ΑΟΖ ανατολικότερα Ρόδου και μεταξύ αυτής και Καστελόριζου.
Σε τέτοια περίπτωση θα υπάρξουν «προβλέψεις» για θαλάσσιες-εναέριες λωρίδες επικοινωνίας της ηπειρωτικής Ελλάδας με Σαμοθράκη, Λήμνο, Λέσβο, Χίο, Σάμο αλλά και μεταξύ των νησιών ώστε να μην διακόπτεται η Ελληνική θαλάσσια και εναέρια «συνέχεια» των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου και Δωδεκανήσων.
Παράλληλα θα συρρικνώνεται το εύρος του Εθνικού Εναέριου Χώρου καθώς και αυτού του FIR Αθηνών.
Κάποια από τα παραπάνω, θα αποτελούν πιθανότατα προϊόντα επεξεργασίας χαρτών περί υπαρχόντων πετρελαϊκών κοιτασμάτων-κοιτασμάτων φυσικού αερίου στο Αιγαίο, έτσι ώστε μετά την οριοθέτηση ΑΟΖ-υφαλοκρηπίδας με την Τουρκία που θα προκύψει με βάση το μειωμένο εύρος της Αιγιαλίτιδας Ζώνης μας, τα υπόψιν κοιτάσματα να ανήκουν εν μέρει στις ΑΟΖ –υφαλοκρηπίδες των δύο χωρών, ανοίγοντας τον δρόμο για συνεκμετάλλευσή τους , κατά τα πρότυπα των προβλέψεων της συμφωνίας μας με την Αίγυπτο που προαναφέραμε.
Σαφέστατη απόδειξη της παραπάνω σκέψης ότι ευσταθεί, θα είναι εάν το τεράστιο πετρελαϊκό κοίτασμα του «Μπάμπουρα», που βρίσκεται στην θαλάσσια περιοχή μεταξύ Λήμνου-Σαμοθράκης-Θάσου, θα «βρεθεί», τελικά να ανήκει εν μέρει στην Ελληνική αλλά και Τουρκική ΑΟΖ, μετά την οριοθέτησή τους, ανοίγοντας τον δρόμο της συνεκμετάλλευσης.
Οι Τουρκικές κινήσεις που θα εμφανιστούν τάχα ως υποχωρήσεις
Παράλληλα αναμένουμε η Τουρκία, εφόσον εξασφαλίσει την συναίνεση της Ελλάδας ώστε το εύρος της Αιγιαλίτιδας ζώνης της να είναι διαφοροποιούμενη κατά περιοχές του Αιγαίου όπως προαναφέραμε, 12-10-9-8νμ, ενδεχομένως ακόμη και σε κάποια σημεία του Αρχιπελάγους να είναι λιγότερο, «έτσι ώστε να μην φαίνεται τάχα κανείς αδικημένος» και προκειμένου να ευοδωθεί η συνεκμετάλλευση των υπαρχόντων υδρογονανθράκων, να προβεί στην άρση του Casus Belli (αιτία πολέμου) σε βάρος μας.
Ουσιαστικά αυτό δεν θα σημαίνει τίποτε αφού ανά πάσα ώρα και στιγμή η Τουρκία αν «δυσαρεστηθεί» στο μέλλον από άλλες διεκδικήσεις της σε βάρος μας, θα δύναται να το επαναφέρει.
Παράλληλα πιθανόν η Τουρκία να συμφωνήσει για Καστελόριζο-Ρώ-Στρογγύλη να έχουν χωρικά ύδατα με εύρος 12νμ χωρικά ύδατα, πράγμα που και αυτό θα διαφημιστεί ως υποχώρηση από αυτούς, που όμως στην πραγματικότητα δεν θα σημαίνει τίποτε ουσιαστικό, αφού από την άλλη θα δεχόμαστε να έχουν μειωμένη επήρεια στη χάραξη της ΑΟΖ-υφαλοκρηπίδας με την Τουρκία στη ΝΑ Μεσόγειο, με αποτέλεσμα η Ελληνική ΑΟΖ να μην συνορεύει με την Κυπριακή ΑΟΖ, αλλά να παρεμβάλλεται μεταξύ τους ως «σφήνα» η τουρκική ΑΟΖ-υφαλοκρηπίδα, με τα τραγικά επακόλουθα που προαναφέραμε.
Επίσης θα εμφανίσει η Τουρκία ως υποχώρηση την μη αμφισβήτηση της Ελληνικής κυριαρχίας στα κύρια νησιά μας στο Αιγαίο, χωρίς ωστόσο να αποποιηθεί τα περί αποστρατικοποιήσεώς τους, όπως και στην αμφισβήτηση της κυριαρχίας μας στις βραχονησίδες.
Το κυριότερο όμως που πετυχαίνει η Τουρκία, είναι να μας σύρει σε απευθείας διάλογο.
Συμπερασματικά θα λέγαμε ότι η Ελλάδα μόνο χαμένη θα βγει από τις διαπραγματεύσεις με την Τουρκία, αφού δεν διεκδικεί τίποτε, σε αντίθεση με τους «γείτονες» που έχουν «φορτώσει το καλάθι» των διεκδικήσεων σε βάρος μας.
