Δύο πολύ σημαντικά ψηφιακά έργα τόσο για τις υπηρεσίες που άπτονται του τομέα του Πολιτισμού όσο και για τους πολίτες επιτέλους, ολοκληρώνονται μετά από καθυστερήσεις χρόνων αλλά και σκληρές πολιτικές και επιχειρηματικές αντιπαραθέσεις. Ο λόγος για τις διαδικτυακές πύλες του «Αρχαιολογικού Κτηματολογίου» και του «Εμπλουτισμού Ψηφιακών Συλλογών των Κινητών Μνημείων Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού και Ανάπτυξης νέου Πληροφοριακού Συστήματος του Εθνικού Αρχείου Μνημείων» που παρουσιάστηκαν σήμερα στην πολιτική ηγεσία με προοπτική να παραδοθούν στο κοινό τον Ιούνιο.
Μια ολόκληρη δεκαετία χρειάστηκε για την ολοκλήρωσή των δυο αυτών απαραίτητων αλλά και πολυδάπανων αυτών έργων με προϋπολογισμό 5.255.758,80€ και 10.069.057,97 € αντίστοιχα, που χρηματοδοτήθηκαν από το Πρόγραμμα «Ανταγωνιστικότητα-Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία».
Αναμφισβήτρητα αποτελούν σημαντικά εργαλεία για την πλήρη και διαφανή εποπτεία της πλούσιας εγχώριας πολιτιστικής κληρονομιάς ενώ παράλληλα δίνουν την δυνατότητα στους πολίτες να ενημερώνονται άμεσα για και χωρίς κόπο, για οποιαδήποτε πράξη αφορά στην προσωπική τους ακίνητη περιουσία ή σχετίζεται με αδειοδότηση από το υπουργείο Πολιτισμού. Με τον τρόπο αυτό καταργούνται πλέον οι μακροχρόνιες και κουραστικές γραφειοκρατικές διαδικασίες του παρελθόντος.
Όπως χαρακτηριστικά υπογράμμισε η υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη «απώτερος στόχος είναι να μπορεί ο πολίτης να παραλαμβάνει από τον εκτυπωτή του σπιτιού του το πιστοποιητικό, το οποίο χρειάζεται, για οποιαδήποτε αδειοδότηση σχετική με τις χρήσεις γης αφορά στο Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού»
Πιο συγκεριμένα το έργο του Αρχαιολογικού Κτηματολογίου, στο οποίο έχουν ήδη καταχωρηθεί 18.600 ακίνητα μνημεία, 3.400 αρχαιολογικοί χώροι και ιστορικοί τόποι και 844 ζώνες προστασίας, προσφέρει σε δημόσιους φορείς, ιδιώτες αλλά και επενδυτές άμεση και έγκυρη ενημέρωση για το σύνολο των αρχαιολογικών χώρων, ιστορικών τόπων, των μνημείων της επικράτειας, καθώς και των ζωνών προστασίας τους, αλλά και για τυχόν δεσμεύσεις και περιορισμούς που υφίστανται, βάσει της κείμενης νομοθεσίας. Μέσω ενός πολύ εύχρηστου Διαδραστικού Χάρτη, πληροφορίες οι οποίες απαιτούσαν πολύ χρόνο, θα είναι τώρα διαθέσιμες σε κάθε πολίτη, συγκεντρωμένες στο ψηφιακό αποθετήριο. Με το πάτημα ενός κουμπιού, παρέχεται, για πρώτη φορά, η δυνατότητα να ελέγχουν οι ίδιοι τους όρους και τους πιθανούς περιορισμούς που επηρεάζουν την ιδιοκτησία ή τη μελλοντική επένδυσή τους.
Παράλληλα, οι υπηρεσίες του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού σε ολόκληρη την ελληνική επικράτεια διασφαλίζουν την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς καθώς θα έχουν την δυνατότητα να επεξεργάζονται τις νέες κηρύξεις Αρχαιολογικών Χώρων και Μνημείων αλλά και να διορθώνουν τυχόν λάθη που προκύπτουν.
Από την άλλη πλευρά το έργο «Εμπλουτισμός των Ψηφιακών Συλλογών των Κινητών Μνημείων του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού και Ανάπτυξη Πληροφοριακού Συστήματος του Εθνικού Αρχείου Μνημείων», το οποίο θα μπορεί από μεθαύριο να επισκέπτεται το κοινό μέσω του ιστότοπου nationalarchive.culture.gr., περιλαμβάνει καταγραφές 684.000 κινητών μνημείων, από νεολιθικά εργαλεία μέχρι κεραμεική κλασικών χρόνων, από ελληνιστικά γλυπτά, μέχρι βυζαντινές τοιχογραφίες, από μεταβυζαντινές εικόνες μέχρι παραδοσιακές φορεσιές. Στη Διαδικτυακή Πύλη δημοσιεύονται, σε πρώτη φάση, περίπου 63.000 αντιπροσωπευτικά μνημεία, σύμφωνα με τις συμβατικές υποχρεώσεις του συγχρηματοδοτούμενου έργου.
Το έργο επιτυγχάνει τη δημιουργία ενός σύγχρονου και απαραίτητου εργαλείου για την καταγραφή και τεκμηρίωση, που συμβάλλει στον εκσυγχρονισμό των λειτουργιών και των διαδικασιών του ΥΠΠΟΑ, ενώ ταυτόχρονα παρέχει προστασία από την παράνομη διακίνηση και την αρχαιοκαπηλία. Το πολιτιστικό περιεχόμενο καθίσταται ψηφιακά προσβάσιμο από διαφορετικές ομάδες κοινού και με εφαρμογή προτύπων ψηφιακής πρόσβασης για ΑμεΑ.
«Από σήμερα πιλοτικά, και σε κάθε περίπτωση από τον Ιούνιο 2021, μετά από δύο μήνες, το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού όχι απλώς μπαίνει σε μια νέα εποχή. Το ΥΠΠΟΑ ξεκινά τον ψηφιακό μετασχηματισμό του. Η Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση επηρεάζει πλέον τις πολιτικές μας στον τομέα της Πολιτιστικής Κληρονομιάς. Με τα δύο αυτά έργα τίθενται οι βάσεις του ψηφιακού Εθνικού Αρχείου Μνημείων, το οποίο αποτελείται από τα ακίνητα, τα κινητά μνημεία και το Ιστορικό Αρχείο» δήλωσε η Λίνα Μεδνώνη αφού πρώτα ευχαρίστησε όλους όσοι συνέβαλαν στην ολοκλήρωση του δύσκολου αυτού εγχειρήματος.
Πρόσθεσε επίσης πως «το έργο του Αρχαιολογικού Κτηματολογίου θα συνδυαστεί με το παλαιότερο έργο της απλοποίησης των διαδικασιών, στο οποίο την περίοδο 2010-14 επένδυσε το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού ενώ αντίστοιχα το έργο “Εμπλουτισμού Ψηφιακών Συλλογών των Κινητών παρέχει στους χρήστες, στο Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού, αλλά και σε όλους τους διαχειριστές του πολιτιστικού αποθέματος, μια δυναμική βάση δεδομένων, η οποία ξεκινά με τα 63.000 τεκμήρια, παρέχοντας την εξαιρετική ευκαιρία της εξωστρεφούς διάστασης και των υπηρεσιών του ΥΠΠΟΑ, αλλά και του ελληνικού πολιτισμού. Οι υπηρεσίες του Υπουργείου θα πρέπει να μάθουν να τα χρησιμοποιούν αλλά και να το εμπλουτίζουν συνεχώς».
Η υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού έθιξε και τις έντονες πολιτικές αναταράξεις που ξεσήκωσαν τα έργα αυτά λέγοντας: «Με τη σημερινή παρουσίαση, αλλά και με τις δράσεις δημοσιότητας που θα ακολουθήσουν μέχρι τον Ιούνιο 2021, δίνουμε την καλύτερη απάντηση σε όλους όσους την περίοδο 2015-19 και ιδιαίτερα, το 2018-2019 έκαναν τα πάντα για να εμποδίσουν την εξέλιξη και ολοκλήρωση των δύο έργων. Το έργο της ψηφιοποίησης των κινητών διεσώθη με πολύ αγώνα το 2020, καθώς λάθη και αβλεψίες της τότε πολιτικής ηγεσίας είτε σκόπιμα είτε από άγνοια -δυστυχώς και με συμμετοχή συγκεκριμένων υπηρεσιακών παραγόντων- είχαν οδηγήσει το έργο σε απένταξη, άρα σε απώλεια περίπου 10 εκατομμυρίων ευρώ, τα οποία θα έπρεπε να χρεωθούν στους εθνικούς πόρους».
Απάντησε όμως και σε σχετικά με το έργο αρνητικά δημοσιεύματα αλλά και στην επίθεση που δέχτηκε από την Τομεάρχη Πολιτισμού του ΣΥΡΙΖΑ Σία Αναγνωστοπούλου η οποία την κατηγόρησε για «εμπαιγμό» και «ολικό μπάχαλο στον Πολιτισμό» αναφέροντας: «Καθώς από προχθές, που ανακοινώθηκε η σημερινή παρουσίαση, έπεσαν στην αντίληψή μου διάφορα δημοσιεύματα από πολύ συγκεκριμένη μερίδα του Τύπου, αλλά και δηλώσεις της Τομεάρχη Πολιτισμού της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης, οφείλω να πω ότι η συγκεκριμένη πλευρά εξακολουθεί να παράγει για τα συγκεκριμένα έργα fake news καθημερινά. Όμως, fake news δεν είναι οι πύλες των έργων, τις οποίες μόλις είδαμε να λειτουργούν σε πραγματικό χρόνο. Fake news είναι η à la carte ερμηνεία αποφάσεων της Δικαιοσύνης. Και, δυστυχώς, πραγματικότητα είναι οι διώξεις των δημοσίων λειτουργών στις οποίες προέβη η πολιτική ηγεσία του 2018-2019 είτε από άγνοια είτε από σκοπιμότητα. Αυτά και ως απάντηση στα όσα -χθες και σήμερα -είδαν το φως της δημοσιότητας, καθώς και στη δήλωση της Τομεάρχη Πολιτισμού του ΣΥΡΙΖΑ».
