Ένας ψηλός φράχτης περιβάλλει την περίμετρο και πινακίδες προειδοποιούν για ύπαρξη καμερών ασφαλείας. Στο άκουσμα ενός διερχόμενου αυτοκινήτου, ένας σκύλος τρέχει και γαβγίζει μέσα από την κλειστή πύλη εισόδου. Σύμφωνα με το Politico, πρόκειται για την πρόσφατα χτισμένη Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία στα περίχωρα της σουηδικής πόλης Västerås. Για τους υποστηρικτές της, πρόκειται για έναν αθώο τόπο λατρείας αλλά για μια ολοένα και πιο έντονη ομάδα επικριτών, πρόκειται για μια πιθανή απειλή για την εθνική ασφάλεια της Σουηδίας. 

Η ανησυχία επικεντρώνεται στην τοποθεσία της εκκλησίας, πολύ κοντά σε ένα στρατηγικής σημασίας αεροδρόμιο, ένα εργοστάσιο επεξεργασίας νερού και ενεργειακές εταιρείες που εδρεύουν στην πόλη των 130.000 κατοίκων που βρίσκεται μόλις 100 χιλιόμετρα δυτικά της Στοκχόλμης.

Εν μέσω ενός κύματος συνωμοσιών σχετικά με ύποπτους Ρώσους πράκτορες για τη στόχευση υποδομών και τη δολοφονία αντιπάλων του Κρεμλίνου σε ολόκληρη την Ευρώπη, οι ειδικοί σε θέματα ασφάλειας υποστηρίζουν ότι η Σουηδία θα πρέπει να «πολεμήσει» τα ιδρύματα που πρόσκεινται στη Μόσχα σε ολόκληρη τη χώρα - συμπεριλαμβανομένης αυτής της εκκλησίας.

«Η εκκλησία προσφέρει ένα δυνητικό σημείο που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη συλλογή πληροφοριών, τόσο για το αεροδρόμιο Västerås όσο και για βιομηχανικά συμφέροντα», δήλωσε ο Markus Göransson, ερευνητής που ασχολείται με τη Ρωσία στο Σουηδικό Πανεπιστήμιο Άμυνας. «Όταν οι αμυντικές δυνάμεις της Σουηδίας πραγματοποιούν ασκήσεις στο αεροδρόμιο ή κοντά σε αυτό, όπως έγινε τον Ιούνιο, το κάνουν υπό την πιθανή παρακολούθηση από την εκκλησία αυτή», πρόσθεσε. 

Εκπρόσωποι της εκκλησίας έχουν προηγουμένως αρνηθεί τους δεσμούς με τις υπηρεσίες πληροφοριών της Ρωσίας, σύμφωνα με την εφημερίδα VLT με έδρα το Västerås.

PAK-DA: Σε τι στάδιο βρίσκεται σήμερα το πρώτο stealth πυρηνικό βομβαρδιστικό της Ρωσίας;

Η ρωσική εκκλησία ως σύνδεσμος για κατασκοπεία

Μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία το 2022, ευρωπαϊκές κυβερνήσεις απέλασαν εκατοντάδες στελέχη από ρωσικές πρεσβείες από τις χώρες τους σε μια προσπάθεια να πλήξουν την ικανότητα της Μόσχας να διεισδύει στους γείτονές της. 

Αλλά δύο χρόνια μετά, είναι όλο και πιο σαφές ότι η Μόσχα συνεχίζει να βρίσκει τρόπους να παρέχει κάλυψη στους πράκτορές της στο εξωτερικό. Και αυτό εγκυμονεί κινδύνους.

Τον Απρίλιο, οι αρχές του Ηνωμένου Βασιλείου ανέφεραν ότι υποπτεύονταν ότι η Ρωσία βρισκόταν πίσω από μια εμπρηστική επίθεση σε μια βρετανική αποθήκη και τον Ιούλιο, Ρώσοι πράκτορες φέρονται να σχεδίαζαν να σκοτώσουν τον επικεφαλής της γερμανικής Rheinmetall, προμηθευτή όπλων στην Ουκρανία, σύμφωνα με το CNN. 

Η Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία φαίνεται να αναδεικνύεται ως ένας πιθανός σύνδεσμος για τις μυστικές δράσεις της Μόσχας στο εξωτερικό.

Οι ουκρανικές δυνάμεις ασφαλείας πραγματοποίησαν έφοδο σε μοναστήρι στο Κίεβο στις αρχές του 2022 για να διακόψουν τις επιχειρήσεις των ρωσικών μυστικών υπηρεσιών που, όπως ανέφεραν, είχαν εκεί τη βάση τους. Αυτόν τον Αύγουστο, η ουκρανική κυβέρνηση απαγόρευσε εντελώς τη λειτουργία της εκκλησίας στο έδαφός της.

Στην Τσεχία, ορισμένοι βουλευτές κάλεσαν πρόσφατα την κυβέρνηση να διερευνήσει τις εκκλησιαστικές δραστηριότητες στο τσεχικό έδαφος, ανέφερε το Radio Free Europe. 

Οι σουηδικές αρχές αρχίζουν επίσης να αντιδρούν. Στα τέλη Μαΐου, ο σουηδικός δημόσιος οργανισμός που παρέχει οικονομική υποστήριξη σε θρησκευτικές ομάδες, γνωστός ως SST, σταμάτησε τη χρηματοδότηση της εκκλησίας στη Σουηδία, έχοντας συμβουλευτεί τη σουηδική αρχή υπηρεσιών (Säpo).

Εκπρόσωπος της Säpo δήλωσε ότι η υπηρεσία κατέληξε στο συμπέρασμα ότι εκπρόσωποι της εκκλησίας «είχαν επαφές» με άτομα που εργάζονται για τις ρωσικές μυστικές υπηρεσίες στη Σουηδία. «Το ρωσικό κράτος χρησιμοποιεί τη Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία στη Σουηδία ως πλατφόρμα για τη διεξαγωγή δραστηριοτήτων στη Σουηδία», δήλωσε ο εκπρόσωπος.

Ο επικεφαλής του δημοτικού συμβουλίου του Västerås, Staffan Jansson, δήλωσε στην τοπική εφημερίδα VLT ότι η αναφορά της Säpo είναι σαφώς ανησυχητική.  «Είναι απαραίτητο να δίνουμε προσοχή σε ό,τι συμβαίνει γύρω μας», τόνισε.

Στρατηγικό σημείο

Όταν η επιτροπή πολεοδομίας του Västerås ενέκρινε την αίτηση οικοδόμησης της εκκλησίας τον Φεβρουάριο του 2017, η τοποθεσία της δεν φαινόταν να προκαλεί σοβαρές ανησυχίες. Ούτε και το σχέδιο για καταλύματα και χώρους εστίασης στον ίδιο χώρο. 

Ο στενός δρόμος από την κεντρική πύλη της εκκλησίας οδηγεί όμως κατευθείαν κοντά στο αεροδρόμιο του Västerås, σε απόσταση μερικών εκατοντάδων μέτρων. Το αεροδρόμιο είναι στρατηγικής σημασίας, καθώς έχει οριστεί ως το λεγόμενο εφεδρικό αεροδρόμιο που είναι διαθέσιμο όλο το εικοσιτετράωρο για χρήση σε περίπτωση στρατιωτικής ή πολιτικής κρίσης.

Σε ενός λεπτού απόσταση με το αυτοκίνητο μετά το αεροδρόμιο βρίσκεται ένα εργοστάσιο επεξεργασίας νερού που εξυπηρετεί το Västerås και τις γύρω περιοχές. Εν τω μεταξύ, κοντά στην πόλη βρίσκονται οι εγκαταστάσεις παραγωγής των εταιρειών ενέργειας ABB και Westinghouse. 

Οι ανησυχίες σχετικά με τη ρωσική εκκλησία θυμίζουν εκείνες που διατυπώθηκαν σχετικά με την απόκτηση από Ρώσους ιδιώτες κτιρίων κοντά σε στρατηγικές στρατιωτικές τοποθεσίες σε όλες τις σκανδιναβικές χώρες. 

Μεταξύ αυτών περιλαμβάνεται η περίπτωση δύο Ρώσων επιχειρηματιών που διαθέτουν καταλύματα για σκι απέναντι από το νορβηγικό στρατιωτικό αεροδρόμιο Bardufoss, όπως ανέφερε ο νορβηγικός ραδιοτηλεοπτικός φορέας TV 2. Ένας Ρώσος επιχειρηματίας αγόρασε επίσης μια παραθαλάσσια κατοικία απέναντι από τη μυστική ναυτική βάση της Σουηδίας Muskö, ανέφερε η σουηδική εφημερίδα Expressen.

Υπάρχουν όμως και ενδείξεις ότι οι σκανδιναβικές αρχές επιδιώκουν να αυστηροποιήσουν τους νόμους σχετικά με αυτή την απειλή.

Στη φινλανδική πόλη Kankaanpää, απαγορεύτηκε σε τρεις Ρώσους πολίτες το δικαίωμα να αγοράσουν ένα εγκαταλελειμμένο γηροκομείο κοντά σε χώρο εκπαίδευσης του στρατού για λόγους εθνικής ασφάλειας και η σουηδική κυβέρνηση άφησε να εννοηθεί ότι ενδέχεται να εφαρμόσει παρόμοιους περιορισμούς στο μέλλον. 

Οι εμπειρογνώμονες εκτιμούν ότι μια πιο περιοριστική προσέγγιση θα άρμοζε και στην περίπτωση της ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας στο Västerås. 

«Ήταν μια χαζή απόφαση να εγκριθεί εξαρχής η κατασκευή της εκκλησίας σε κοντινή απόσταση από το αεροδρόμιο, και αποδείχθηκε ότι ήταν ακόμη πιο χαζή με τον καιρό», δήλωσε ο Göransson.