Τα κύρια συστατικά που περιέχονται στο κρέας και είναι υπεύθυνα για τυχών διαταραχές στη υγεία μας είναι τα εξής:
Τοξίνες αποσύνθεσης και συντήρηση
Ως γνωστόν βάσει των φυσικών νόμων, μετά τον θάνατο ξεκινάει ακαριαία η διαδικασία αποσύνθεσης της σάρκας, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται επικίνδυνες τοξίνες, όπως η πτωμαΐνη. Πρόκειται για μια διαδικασία μη αναστρέψιμη, και οι μόνοι τρόποι καθυστέρησης (στο βαθμό που αυτό είναι δυνατό) είναι η ψύξη του κρέατος, η οποία τις περισσότερες φορές κρίνεται ανεπαρκής, και οι κτηνοτρόφοι καταφεύγουν συνήθως στη χρήση χημικών, τα οποία επίσης βοηθούν στη διατήρηση του κόκκινου χρώματος της αποσυντιθέμενης σάρκας.
Ακόμα και στις περιπτώσεις που η συντήρηση του κρέατος έχει γίνει μόνο με υγιεινούς τρόπους (π.χ. ψύξη στους -18°C έως -28°C), η σήψη της σάρκας ξεκινά πάλι μετά την έξοδό της από το ψυγείο, και κατά την διάρκεια του ταξιδιού της στο γαστρεντερικό μας σύστημα.
Νιτρώδεις ενώσεις και καταστροφή του ανθρώπινου DNA
Έρευνα που δημοσιεύθηκε στη βρετανική εφημερίδα The Guardian συνδέει άμεσα την κατανάλωση κόκκινου κρέατος με αλλοίωση και καταστροφή του ανθρώπινου DNA, λόγω των νιτρωδών ενώσεων(N-nitroso compounds – NOC) που βρίσκονται σε αυτό. Και το DNA μας είναι αυτό που κληροδοτούν τα παιδιά μας. Αυτό μπορεί να δώσει μία πιθανότατη εξήγηση για το πως παιδιά πολύ μικρής ηλικίας, ακόμη και βρέφη, παρουσιάζουν βαρύτατες δυσλειτουργίες και ασθένειες.
Πρωτεΐνες ζωικής προέλευσης
Επικρατέστερη είναι η άποψη πως ένα διαιτολόγιο πλούσιο σε ζωικές πρωτεΐνες, και φτωχό σε φυτικές ίνες (όσπρια-φρούτα-λαχανικά) αυξάνει τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου στο παχύ έντερο.
Αμίνες και υδρογονάνθρακες
Σε σχέση με τον καρκίνο, το κρέας είναι πηγή αρκετών καρκινογόνων, όπως των ετεροκυκλικών αμινών και των πολυκλυκλικών αρωματικών υδρογονανθράκων (τα οποία αναπτύσσονται όταν μαγειρεύουμε το κρέας σε υψηλές θερμοκρασίες), καθώς και νιτρωδών ουσιών.
Κεκορεσμένο λίπος
Tο κόκκινο κρέας είναι η κυριότερη πηγή κεκορεσμένου λίπους, το οποίο έχει συσχετισθεί με τους καρκίνους του μαστού και του παχέος εντέρου. Αυτό είναι κυρίως που δεν αγαπά και η καρδιά στο κόκκινο κρέας. Το κορεσμένο λίπος αποτελεί τον σπουδαιότερο παράγοντα αύξησης της χοληστερόλης στο αίμα και ιδιαίτερα της κακής μορφής (της LDL). Το κορεσμένο λίπος πρέπει να είναι όσο το δυνατόν λιγότερο στη διατροφή μας, γιατί σε μεγάλη ποσότητα κλείνει τις αρτηρίες της καρδιάς. Το καθημερινό διαιτολόγιό σας δεν πρέπει να περιέχει λιγότερα από 25 γραμμάρια κορεσμένου λίπους.
Βακτήρια
Clostridium perfringens:
Είναι παθογόνο βακτήρια που σχετίζεται με γεύματα τα οποία περιέχουν κρέατα και σάλτσες. H παρουσία του οφείλεται σε ακατάλληλο θερμοκρασιακό χειρισμό τους, όπως είναι η αργή ψύξη (δηλαδή η παραμονή επί μακρόν σε σχετικά χαμηλή θερμοκρασία) και η ατελής επαναθέρμανσή τους. Προκαλεί λοίμωξη που οφείλεται στην παραγωγή τοξίνης στον γαστρεντερικό σωλήνα του ανθρώπου.
Σαλμονέλα:
Αποτελούν το συχνότερο αίτιο τροφογενών λοιμώξεων, με συχνότητα η οποία τα τελευταία χρόνια αυξάνεται συνεχώς. Βρίσκονται σε διάφορα τρόφιμα, όπως νωπά κρέατα, πουλερικά, ιχθυηρά (οστρακοειδή που αλιεύονται σε μολυσμένες θάλασσες), αβγά, γάλα και γαλακτοκομικά προϊόντα, χοιρινό κ.ά.
Escherichia coli:
Ανήκει στα εντεροβακτηριοειδή και ανευρίσκεται συχνότερα σε νωπά τρόφιμα ζωικής προέλευσης (γάλα, κόκκινα κρέατα, πουλερικά) ή σε ατελώς επεξεργασμένα τρόφιμα. Η εντεροτοξικογόνος Ε. coli προκαλεί συμπτώματα των οποίων η σοβαρότητα εξαρτάται από τις παραγόμενες τοξίνες. Η εμφάνιση των συμπτωμάτων είναι αιφνίδια και οξεία με κύριο χαρακτηριστικό την υδαρή διάρροια η οποία συνοδεύεται από έμετο και επιγάστριο άλγος.
Λιστέρια (Lίsteria monocytogenes):
Βακτηρίδιο που συνηθέστερα βρίσκεται σε νωπά και κατεψυγμένα κρέατα και πουλερικά, μη παστεριωμένα γαλακτοκομικά ή προϊόντα που υφίστανται ωρίμανση (μαλακά τυριά, παγωτά, νωπό γάλα, κρέμα, βούτυρο) αλλά και σε ωμά λαχανικά (λάχανο, μαρούλι), ιχθυηρά κ.ά. Η λιστερίωση είναι η λοίμωξη που προκαλεί στους μεν (ανοσολογικά) υγιείς ενηλίκους συμπτώματα από το γαστρεντερικό σύστημα, στους δε ανοσοκατεσταλμένους, στους ηλικιωμένους και στα μικρά παιδιά σηψαιμία, μηνιγγίτιδα, εγκεφαλίτιδα και γενικά απειλεί επικίνδυνα τη ζωή τους.
Η σταφυλοκοκκική τροφική δηλητηρίαση είναι λοίμωξη που οφείλεται στον παθογόνο μικροοργανισμό stαρhylοcοccυs aureus, ο οποίος απoτελεί μεγάλο πρόβλημα της κτηνοτροφίας και της βιομηχανίας τροφίμων ζωικής προέλευσης. Τα τρόφιμα που συχνότερα ενοχοποιούνται για αυτή την τροφική δηλητηρίαση είναι το κρέας και τα κρεατοσκευάσματα, τα πουλερικά και τα αβγά, το γάλα και τα γαλακτοκομικά, σάντουιτς με γέμιση κοτόπουλου, γαλοπούλας, τόνου κ.ά. Παράσιτα
Τα παράσιτα αποτελούν σημαντικό βιολογικό παράγοντα ο οποίος προκαλεί τροφικές λοιμώξεις. 0ι τροφογενείς παρασιτώσεις με εξαίρεση την τοξοπλάσμωση (που οφείλεται σε πρωτόζωο) προκαλούνται από έλμινθες. Τα ωμά ή ατελώς ψημένα τρόφιμα αποτελούν πολύ καλό μέσο μετάδοσης των ελμινθιάσεων. Συνήθως πιο φορτωμένα με έλμινθες είναι τα τρόφιμα ζωικής προέλευσης, ενώ στις ανεπτυγμένες χώρες οι τροφογενείς ελμινθιάσεις οφείλονται στις ιδιαίτερες διαιτητικές συνήθειες (π.χ. προτίμηση των Γάλλων και των Αγγλοσαξόνων στα ωμά ή μισοψημένα κρέατα, προτίμηση των Σκανδιναβών στα ωμά μαριναρισμένα ψάρια, προτίμηση των Γιαπωνέζων στο σούστ). 0ι ελμινθιάσεις συνήθως σχετίζονται με κατανάλωση κρέατος παραγωγικών ζώων (βόειο, χοιρινό, αρνίσιο, ιχθύων). Αναλυτικά:
Trichinella spiralis:Παρασιτεί στο μυϊκό σύστημα διαφόρων κατοικιδίων ή άγριων ζώων, κυρίως δε του χοίρου, και προσβάλλει τον άνθρωπο προκαλώντας παρασιτική νόσο που είναι γνωστή ως τριχίνωση ή τριχινέλωση. Μεταδίδεται στον άνθρωπο αποκλειστικά τροφογενώς και κυρίως με το χοιρινό κρέας (φρέσκα χοιρινά λουκάνικα αλλά και τα αποξηραμένα ή καπνιστά λουκάνικα) και σπανιότερα με κρέας άλλων ειδών. Οι χοίροι μολύνονται όταν χρησιμοποιούνται για τη διατροφή τους απορριπτόμενα τεμάχια κρέατος ή απορρίμματα.
Τοξόπλασμα:
Ο άνθρωπος μολύνεται κυρίως είτε από την κατανάλωση ατελώς ψημένου ή ωμού κρέατος ζώου μολυσμένου με τοξόπλασμα (ή λαχανικών μολυσμένων με κόπρανα γάτας – επίκτητη τοξοπλάσμωση) είτε κατά την εμβρυϊκή ζωή όταν η μητέρα μολυνθεί στο πρώτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης με τοξόπλασμα (συγγενής τoξοπλάσμωση). Η συγγενής τοξοπλάσμωση μπορεί να προκαλέσει μόνιμες βλάβες του εμβρύου (ασβεστοποιήσεις στον εγκέφαλο, χοριοαμφιβληστροειδίτιδα, ηπατοσπληνομεγαλία, ηπατική ανεπάρκεια, υδροκεφαλία, μικροκεφαλία και ψυχοκινητικές διαταραχές). Τα μισοψημένα κρατικά είναι πολύ επικίνδυνα, γι’ αυτό ιδίως στις εγκύους προτείνεται να μην καταναλώνουν ωμά ή ατελώς ψημένα κρέατα.
Κατάλοιπα
Τα κατάλοιπα αποτελούν εν δυνάμει κίνδυνο μια τον άνθρωπο.
Είναι ό,τι μένει στο κρέας από φάρμακα που χορηγήθηκαν άμεσα στα ζώα (είτε για θεραπεία είτε για πρόληψη ασθενειών είτε παρανόμως ως αυξητικοί παράγοντες) ή έλαβαν έμμεσα τα ζώα (όταν βοσκούν στους αγρούς ή όταν τρώνε τροφές, δημητριακά ή καρπούς επιβαρημένα με φυτοφάρμακα και βιοκτόνα).
Αντιβιοτικά:
Μεγάλη ποικιλία αντιβιοτικών χρησιμοποιείται για θεραπευτικούς, προληπτικούς και αυξητικούς σκοπούς στην εκτροφή των παραγωγικών ζώων. Υπολογίζεται ότι η συνολική ποσότητα των αντιβιοτικών ουσιών που χρησιμοποιούνται ως αυξητικοί παράγοντες είναι τέσσερις-πέντε φορές μεγαλύτερη από εκείνη που χρησιμοποιείται για θεραπευτικούς σκοπούς στον άνθρωπο!
Ορμόνες:
Η χρήση της βόειας σωματοτρόπου ορμόνης (BST) – ανακαλύφθηκε το 1930 και είναι μια πρωτεϊνικής φύσεως ορμόνη που παράγεται από το πρόσθιο τμήμα της υπόφυσης – στα βοοειδή έχει άμεσες επιδράσεις στον μεταβολισμό και στην παραγωγή γάλακτος. Γι’ αυτό άρχισε η χορήγηση ενέσιμης BST στα βοοειδή για την αύξηση της γαλακτοπαραγωγής και του σωματικού βάρους. Το μεγάλο ερώτημα αφορά την IGF-1 (αυξητικός παράγοντας) και τον ρόλο της στην καρκινογένεση.
Διοξίνες πολυχλωριωμένα διφαινύλια (PCBs):
Ανήκουν στις πλέον τοξικές χημικές ουσίες, παράγονται κατά την καύση χλωριωμένων ενώσεων με υδρογονάνθρακες και ουσιαστικά αποτελούν υποπροϊόντα της βιομηχανίας παραγωγής χημικών ουσιών. Είναι περιβαλλοντικοί ρυπαντές και έτσι εύκολα εισέρχονται στην τροφική αλυσίδα. Ανιχνεύονται κυρίως σε τρόφιμα ζωικής προέλευσης, συσσωρεύονται στον λιπώδη ιστό των παραγωγικών ζώων και των ιχθυηρών, ενώ περνούν στον άνθρωπο με την κατανάλωση αυτών των τροφίμων. Οι διοξίνες και ιδιαίτερα το ισομερές TCDD είναι ισχυρότατα δηλητήρια με πολλαπλές τοξικές επιδράσεις στον μεταβολισμό, με σίγουρη καρκινογόνο δράση στα πειραματόζωα και πιθανότατα καρκινογόνα για τον άνθρωπο (Εθνικό Ινστιτούτο Περιβαλλοντικής Ασφάλειας και Υγείας των ΗΠΑ).
Μπορούμε να ζήσουμε χωρίς κρέας;
«Φυσικά», λέει ο Κλινικός Διαιτολόγος – Διατροφολόγος κ. Αναστάσιος Παπαλαζάρου(), σε συνέντευξή του στο . «Λόγω της ειδικότητάς μου γνωρίζω ότι ο άνθρωπος μπορεί να ζήσει αν δεν τρώει κρέας, χωρίς να εμφανίζει κάποια έλλειψη σε θρεπτικά συστατικά, αρκεί τα διαιτολόγιό του να είναι καλά σχεδιασμένο. Φτάνει να κάνει τους σωστούς συνδυασμούς και η διατροφή του να είναι πλούσια σε φρούτα, λαχανικά, όσπρια, δημητριακά και ξηρούς καρπούς».
Μ.Π.
________________________________________________________________________________
Ύπουλα λουκάνικα
Τα επεξεργασμένα κρέατα «είναι τα χειρότερα για την ανθρώπινη υγεία»
Τα λουκάνικα, το μπέικον, το κρέας σε κονσέρβα και άλλα είδη επεξεργασμένων κρεάτων αυξάνουν τον κίνδυνο διαβήτη και καρδιοπάθειας, ενώ αντίθετα τα μη επεξεργασμένα κόκκινα κρέατα δεν φαίνεται να σχετίζονται με τις δύο αυτές ασθένειες, καταλήγει μελέτη του Χάρβαρντ.
Η έρευνα, μια μετα-ανάλυση που συνδύασε τα ευρήματα αρκετών παλαιότερων μελετών, υποδεικνύει ότι ορισμένες τουλάχιστον από τις βλαβερές επιδράσεις που έχουν αποδοθεί στο κόκκινο κρέας οφείλονται στην πραγματικότητα στην υποκατηγορία των επεξεργασμένων κρεάτων.
Ο κίνδυνος καρδιοπάθειας και διαβήτη είναι επομένως πιθανό να μην οφείλονται στο ίδιο το κόκκινο κρέας, αλλά στις μεγάλες ποσότητες αλατιού και συντηρητικών που χρησιμοποιούνται στην επεξεργασία των κρεάτων.
Πάντως η έρευνα, που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση Circulation, δεν εξέτασε τον κίνδυνο υπέρτασης ή καρκίνου, ο οποίος έχει επίσης συνδεθεί με την κατανάλωση κόκκινου κρέατος.
Ρίσκο
«Για να μειώσει τον κίνδυνο καρδιοπάθειας και διαβήτη, ο κόσμος θα πρέπει να εξετάσει ποια είδη κρέατος καταναλώνει» συνιστά η Ρενάτα Μίσα, επικεφαλής της μελέτης στη Σχολή Δημόσιας Υγείας του Χάρβαρντ.
«Τα επεξεργασμένα κρέατα όπως το μπέικον, το σαλάμι, τα λουκάνικα, τα χοτ ντογκ και τα επεξεργασμένα κρέατα ντελικατέσεν ίσως είναι τα σημαντικότερα που πρέπει να αποφύγει κανείς» δήλωσε στο Reuters.
Η Δρ Μίσα ήταν περίεργη να ανακαλύψει αν όλα τα κόκκινα κρέατα έχουν τις ίδιες επιπτώσεις στην υγεία. Η ομάδα της επανεξέτασε τα ευρήματα 1.600 δημοσιευμένων μελετών από όλο τον κόσμο.
Η μετα-ανάλυση έδειξε για κάθε 50 γραμμάρια επεξεργασμένου κρέατος που καταναλώνει κανείς την ημέρα (περίπου όσο ένα λουκάνικο Φρανκφούρτης) ο κίνδυνος καρδιοπάθειας αυξάνεται κατά 42% και ο κίνδυνος διαβήτη κατά 19%.
Αύξηση του κινδύνου για τις δύο αυτές ασθένειες δεν βρέθηκε μεταξύ όσων καταναλώνουν αποκλειστικά μη επεξεργασμένο μοσχαρίσο, χοιρινό ή αρνίσιο κρέας.
Τα επεξεργασμένα και μη επεξεργασμένα κρέατα έχουν κατά μέσο όρο την ίδια περιεκτικότητα σε χοληστερόλη και κορεσμένο λίπος. Όμως, «τα επεξεργασμένα κρέατα περιείχαν, κατά μέσο όρο, τέσσερις φορές περισσότερο χλωριούχο νάτριο, δηλαδή αλάτι και 50% περισσότερα νιτρικά συντηρητικά» επισήμανε η Δρ Μίσα.
Η μελέτη έρχεται να προστεθεί σε πρόσφατες, ανεξάρτητες έρευνες, οι οποίες ενοχοποιούσαν τα αλλαντικά για καρκίνο του πνεύμονα λόγω των νιτρικών που περιέχουν.
___________________________________________________________________
Υπάρχουν σίγουρα πέντε σοβαροί λόγοι που πρέπει να σε προβληματίσουν για το αν θα πρέπει να περιλαμβάνεις το κρέας στη διατροφή σου. Κι αν δεν σε πείσουν, υπάρχει και η επιστημονική άποψη του Κλινικού Διαιτολόγου – Διατροφολόγου και επιστημονικού υπεύθυνου της Nutrimed() κ. Αναστάσιου Παπαλαζάρου, που μάλλον θα σε σοκάρει.
Πέντε λόγοι για αποχή:
Η μεγάλη κατανάλωση (αυξημένη πρόσληψη κορεσμένων λιπαρών) μπορεί να οδηγήσει σε καρδιαγγειακά νοσήματα, καρκίνο, διαβήτη και άλλα προβλήματα υγείας.
Τα ζωικά προϊόντα, συμπεριλαμβανομένων και των ψαριών ιχθυοτροφείου, μπορεί ναπεριέχουν ορμόνες, αντιβιοτικά και άλλα χημικά όπως διοξίνη, παράσιτα και μικρόβια. Επίσης ψάρια που έχουν αλιευτεί σε μολυσμένα νερά μπορεί να περιέχουν μόλυβδο και υδράργυρο.
Υποφέρει ο πλανήτης. Έρευνες Αμερικανών επιστημόνων έχουν δείξει ότι τα ίδια τα εκτρεφόμενα ζώα απελευθερώνουν από το πεπτικό τους σύστημα μεγάλες ποσότητες μεθανίου, το οποίο ανήκει στα αέρια που προκαλούν την υπερθέρμανση του πλανήτη, 23 φορές πιο ισχυρό από το διοξείδιο του άνθρακα. Η παραγωγή ενός κιλού βοδινού κρέατος προκαλεί την εκπομπή 36,4 κιλών διοξειδίου του άνθρακα! Επίσης, έρευνα Ιαπώνων επιστημόνων έδειξε ότι η παραγωγή ενός κιλού βοδινού κρέατος απελευθερώνει περισσότερα αέρια του θερμοκηπίου από το να οδηγεί κανείς τρεις ώρες, έχοντας αφήσει όλα τα φώτα στο σπίτι αναμμένα. Τέλος, για την εκτροφή και τη μεταφορά κρέατος απαιτούνται μεγάλα φορτία ενέργειας.
Θα χάσεις κιλά. Μελέτη που δημοσιεύθηκε στην «American Journal of Clinical Nutrition»υποστηρίζει ότι τρώγοντας λιγότερο κρέας εξασφαλίζουμε την διατήρηση μιας υγιούς σιλουέτας Αυτό προέκυψε από ευρωπαϊκή έρευνα που διενεργήθηκε σε περίπου 400.000 ενηλίκους και η οποία αποκάλυψε ότι η κατανάλωση του κρέατος συνδέεται με την αύξηση βάρους, ακόμα και μεταξύ ατόμων που καταναλώνουν τις ίδιες θερμίδες.
Υπάρχει και η ηθική πλευρά (σοβαρότατη). Γιατί τρώμε φυτοφάγα φιλήσυχα ζώα όπως το μοσχάρι ή το αρνί και δεν τρώμε σκύλο ή γάτα;
Η επιστημονική (σοκαριστική) άποψη
«Είναι γνωστό ότι η μεγάλη κατανάλωση κρέατος είναι επιζήμια για την υγεία. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε το γεγονός ότι οι επίσημες συστάσεις περιορίζουν την πρόσληψη κόκκινου κρέατος σε περίπου μια φορά ανά 2 βδομάδες. Αυτό που είναι λιγότερο γνωστό είναι πως, για να απολαύσουμε εμείς το κρέας μας, ζωντανοί οργανισμοί ταλαιπωρούνται, ζώα που για άλλους λαούς θεωρούνται κατοικίδια, από εμάς τρώγονται. Φανταστείτε κάποιους πληθυσμούς να έτρωγαν τους σκύλους τους, τα συμπαθή αυτά τετράποδα που εμείς βγάζουμε κάθε μεσημέρι βόλτα στο Κολωνάκι… Τι γνώμη θα σχηματίζαμε για αυτούς;», υπογραμμίζει ο κ. Παπαλαζάρου.
Ψήφος διατροφής
«Πέρα όμως απ΄ αυτό, μεγάλη σημασία έχει και η υγεία των ζώων που καταναλώνουμε. Για παράδειγμα, η κότα που τρώμε στις πόλεις δεν έχει καμιά σχέση με την αντίστοιχη κότα που μεγαλώνει στο χωριό. Η πρώτη είναι μια μεταλλαγμένη κότα, που έχει αναπτυχθεί 3 φορές πιο γρήγορα με πολλά αντιβιοτικά και ορμόνες, ζώντας σε ένα περιβάλλον όπου ούτε τα φτερά της μπόρεσε ποτέ να ανοίξει, να θυμηθεί για λίγο τη φύση της». Εύλογα λοιπόν αναρωτιέται: «Μας ενδιαφέρει να ξέρουμε αν το ζώο που τρώμε είναι υγιές ή όχι; Αν έχει αντιβιοτικά ή άλλα φάρμακα στο σώμα του; Έχει καμιά σχέση με τα άλλα ζώα που μεγαλώνουν τρώγοντας ό,τι η φύση τους παρέχει στα λιβάδια, χωρίς περιορισμούς χώρου;
Τέλος μας νοιάζει πώς αυτά οδηγήθηκαν στο σφαγείο και κάτω από ποιες συνθήκες θανατώθηκαν για να τα απολαμβάνουμε εμείς στο πιάτο μας; Το τι επιλέγουμε να φάμε είναι μια καθημερινή ψήφος, που δείχνει όχι απλά γευστικές επιλογές ή αποστροφές, αλλά καταδεικνύει και μια συμφωνία ή μη με τον τρόπο που η βιομηχανία τροφίμων έχει επιλέξει να δημιουργεί τα προϊόντα της. Αν για παράδειγμα επιλέξετε να αγοράσετε ένα μπλουζάκι από την Κίνα, ψηφίζετε υπέρ του φθηνού προϊόντος, αλλά όχι μόνο. Ψηφίζετε επίσης υπέρ της παιδικής εκμετάλλευσης, αφού οι κινέζικες βιομηχανίες ως γνωστόν χρησιμοποιούν παρανόμως ανήλικα παιδιά στην παραγωγική διαδικασία. Ομοίως, αν επιλέγετε extentions για τα μαλλιά σας, ψηφίζετε υπέρ της εκμετάλλευσης αθώων ανήλικων κοριτσιών στην Ινδία, που τα ξυρίζουν για να τα απολαμβάνετε εσείς ως προέκταση των τριχών σας (με κάποιες πιθανότητες να μην πετύχει κιόλας στο δικό σας μαλλί) Και επίσης, αν ο καλός σας σας δωρίσει ένα μονόπετρο μην είστε σίγουρες ότι το δικό σας δεν αφορά τα περίφημα «ματωμένα διαμάντια» της Σιέρα Λεόνε και της Λιβερίας. Μπορεί να μη μας νοιάζει, αλλά οπωσδήποτε πρέπει να ξέρουμε πριν επιλέξουμε, πριν ψηφίσουμε. Έτσι συμβαίνει και με την τροφή. Επιλέγετε το φθηνό κοτόπουλο, αλλά γνωρίζετε τις λεπτομέρειες και τον δρόμο που ακολουθεί μέχρι να φτάσει στο πιάτο σας;».
Η θεωρία του «αρχέγονου φόβου της πείνας»
«Ο άνθρωπος για εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια έχει μάθει ότι, για να τραφεί, πρέπει να κυνηγήσει την τροφή του. Επίσης έχει μάθει ότι όταν βρίσκει μεγάλες ποσότητες τροφής πρέπει να τις καταναλώσει, γιατί αυτό θα τον βοηθήσει σε περιόδους ασιτίας, σε περιόδους δηλαδή που η αναζήτηση τροφής θα είναι ανεπιτυχής. Σύμφωνα με αυτή τη θεωρία του «αρχέγονου φόβου της πείνας», πιθανολογείται ότι η συμπεριφορά του «Όσο βρίσκω τροφή, τρώω» έχει αποτυπωθεί στα γονίδια μας και θα χρειαστούν πολλές γενιές για να αλλάξει αυτό. Γίνεται δηλαδή αντιληπτό ότι, ενώ η υπερκατανάλωση τροφής για τους προγόνους μας ήταν ουσιαστικά θέμα επιβίωσης, καθώς έτσι δημιουργούσαν απόθεμα για τις δύσκολες μέρες, σήμερα αποτελεί μάλλον μια πιθανή αιτία για την τεράστια αύξηση της παχυσαρκίας. Κάποτε ο άνθρωπος κυνηγούσε την τροφή του, σήμερα η τροφή κυνηγά τον άνθρωπο. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι περισσότερα από 11 δισεκατομμύρια δολάρια ξοδεύονται σήμερα από τις βιομηχανίες τροφίμων, προσπαθώντας να μας πείσουν να αγοράσουμε τα προϊόντα τους».
Όλα για τη γεύση…
Κάποιοι λένε ότι ζούμε στις μεταπολεμικές γενιές που στερήθηκε το κρέας και τώρα το υπερκαταναλώνει, κάποιοι άλλοι ότι απλά είμαστε θύματα του εξαιρετικού μάρκετινγκ των βιομηχανιών παραγωγής και προώθησης κρέατος. Ό,τι πάντως και να συμβαίνει, καλό θα είναι να ξέρουμε το τι τρώμε.Ξέρουμε τι τρώμε;
«Στην Αμερική τα τελευταία 30 χρόνια η κατανάλωση μοσχαρίσιου κρέατος έπεσε στο1/4 αυτής που ήταν το 1975, όταν γνωστοποιήθηκε ότι τα μικρά μοσχαράκια αποχωρίζονται αμέσως μετά τη γέννησή τους από τις μητέρες τους, συχνά γίνονται αναιμικά, δεν τρώνε, δεν κινούνται και διατηρούνται σε τόσο στενά κλουβιά που ούτε να γυρίσουν μπορούν. Οι συνθήκες διαβίωσης των ζώων είναι πραγματικά απαράδεκτες. Όπως αναφέρει ο Peter Cheeke, καθηγητής Ζωολογίας και συγγραφέας πολλών βιβλίων, στο πρόσφατο εγχειρίδιο του (Contemporary Issues in Animal Agriculture): «Όσο λιγότερα γνωρίζει ο καταναλωτής για ο κρέας που έχει στο πιάτο του, τόσο το καλύτερο γι’ αυτόν …»Το κοτόπουλο είναι το φθηνότερο κρέας και η κατανάλωσή του σχεδόν διπλασιάστηκε από το 1970. Έχετε όμως επισκεφτεί ποτέ σας πτηνοτροφείο; Αν ναι, σίγουρα θα θυμάστε τη χαρακτηριστική μυρωδιά της αμμωνίας από τα κόπρανα των πουλερικών. Η αμμωνία αυτή εισπνέεται από τα πτηνά, δημιουργώντας πολύ συχνά χρόνια αναπνευστικά προβλήματα, πληγές στα πόδια τους και οίδημα στο στήθος. Αν αναρωτιέστε γιατί κάτω από αυτές τις συνθήκες ο κότες δεν κάθονται να ξαποστάσουν λιγάκι για να μην κουράζονται όρθιες, η απάντηση σοκάρει. Ο χώρος που τους αναλογεί δεν ξεπερνά τις διαστάσεις μιας κόλλας Α4 και δεν μπορούν όχι τα φτερά τους να ανοίξουν, αλλά ούτε να καθίσουν καλά-καλά. Σήμερα οι κότες μεγαλώνουν 3 φορές πιο γρήγορα από ό,τι πριν από 50 χρόνια, τρώγοντας το 1/3 της τροφής που θα έτρωγαν παλιότερα. Αντιλαμβάνεται κανείς πως αυτή η γρήγορη ανάπτυξη, σε συνδυασμό με τα προβλήματα υγείας που αντιμετωπίζουν οι περισσότερες κότες, κάνουν τη ζωή τους ανυπόφορη.
Μάλιστα ο John Webster,καθηγητής στο πανεπιστήμιο του Bristol, αναφέρει ότι οι κότες ζουν το τελευταίο 20% της ζωής τους κάτω από ανυπόφορους πόνους, το 90% έχει προβλήματα στα πόδια τους, ενώ περισσότερο από το ¼ αυτών αντιμετωπίζει προβλήματα στα κόκαλα Οι συνθήκες σφαγής σίγουρα δεν μπορούν να αποτελούν αντικείμενο αναφοράς σε ένα τέτοιο άρθρο και το μόνο ίσως που θα μπορούσε να αναφερθεί είναι ότι τα πτηνά είναι σε πλήρη συνείδηση την ώρα της σφαγής τους, αντιλαμβανόμενα πλήρως τον πόνο.
Ο Γκάντι είχε αναφέρει κάποτε «Το μεγαλείο της ανθρωπότητας και η πρόοδος της ηθικής μπορούν να κριθούν από τον τρόπο που κάθε κοινωνία μεταχειρίζεται τα ζώα της». Παράλληλα ας μη ξεχνάμε και τα πρόσφατα κρούσματα της γρίπης των πτηνών (προερχόμενο από το στέλεχος Η5Ν1), που ευτυχώς δεν είχαν πολλά θύματα. Όσο ο ιός βέβαια μπορεί να μεταλλάσσεται, πάντα θα πλανάται ο φόβος μιας μεγάλης επιδημίας όπως αυτής του 1918, γνωστότερης και ως ισπανικής γρίπης (Spanish flu), όπου περισσότεροι από 50 εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως έχασαν τη ζωή τους από τη μετάδοση του στελέχους Η1Ν1 του ιού της γρίπης από τα πτηνά στον άνθρωπο».
Τι βάζεις στο σάντουιτς;Έχεις αναρωτηθεί ποτέ τι κρέας είναι το μπέικον, το ζαμπόν ή το σαλάμι που βάζεις στο σάντουιτς; Αν όχι, καλά κάνεις, γιατί αν το γνώριζες μάλλον δεν θα συνέχιζες να το κάνεις.«Έχετε μήπως δει πρόσφατα κάποιο χοιροστάσιο; Μάλλον όχι, γιατί δεν θα αντέχατε να πλησιάσετε. Πώς να αντέξετε άλλωστε, αφού το γουρούνι παράγει τετραπλάσιο όγκο κοπράνων από ό,τι ο άνθρωπος. Αν αναλογιστεί κανείς πόσο συχνά καθαρίζονται οι χώροι, τότε ευλόγως η απάντηση που αφορά την επίσκεψη σε ένα τέτοιο εργοστάσιο θα ήταν αρνητική. Τα γουρούνια είναι συχνά εγκλωβισμένα σε ένα μικρό χώρο και η αντίδρασή τους είναι να χτυπούν με μανία τους τοίχους επιζητώντας την ελευθερία τους. Δείγμα άγχους και στρες, όπως λένε οι ειδικοί Για το λόγο αυτό τους χορηγείται ένα αντιβιοτικό στην τροφή τους, η τετρακυκλίνη, ώστε να ηρεμούν και να μην αντιλαμβάνονται τι συμβαίνει γύρω τους.Παράλληλα, στα πλαίσια του προσοδοφόρου κανόνα «όσο πιο γρήγορα μεγαλώνει το ζώο τόσο πιο επικερδές είναι», τους χορηγούνται ορμόνες που επιταχύνουν την ανάπτυξή τους. Έτσι το «αγνό» γουρουνάκι, που το τρώμε με τόσες διαφορετικές μορφές, έχει εμβολιασθεί με αντιβιοτικά και ορμόνες που ίσως (;) και να κάνουν το κρέας του πιο νόστιμο».
Όλα αυτά σου φαίνονται αηδιαστικά; Πού να διαβάσεις τη συνέχεια…
Ο κ. Παπαλαζάρου μας πληροφορεί ότι κάτι αντίστοιχο συμβαίνει και με τα μοσχάρια, τα οποία μεγαλώνουν πιο γρήγορα με τη βοήθεια συνθετικών ορμονών, ενώ τρέφονται και με αντιβιοτικά που βάζουν στην τροφή τους, προκειμένου να αποφευχθούν αρρώστιες που προκύπτουν λόγω των συνθηκών διαβίωσής τους.
«Η τροφή τους είναι μείγμα διαφόρων συστατικών φυτικής προέλευσης, όπως καλαμπόκι, δημητριακά, σόγια, αλλά και μη φυτικών. Όμως το πεπτικό σύστημα των μηρυκαστικών είναι φτιαγμένο για να μεταβολίζει κατά βάση χόρτα και όχι όλα τα υπόλοιπα που τα ταΐζουν, για να αυξηθεί το βάρος τους γρήγορα. Είναι σαν να ταΐζεις έναν άνθρωπο μόνο καραμέλες και γλυκά.
Το βάρος του θα αναπτυχθεί γρήγορα, αλλά πόσο υγιής θα είναι; Είναι άλλωστε τόσο πρόσφατο το σύνδρομο των τρελών αγελάδων που έπληξε τη Μ. Βρετανία στις αρχές της δεκαετίας του 90, όταν αγελάδες τράφηκαν με κρέας από πρόβατα. Η δράση της επικίνδυνης πρωτεΐνης Prion καταστρέφει τα κύτταρα του εγκεφάλου, αφήνοντας μικρές τρύπες στον ιστό του (σπογγώδης εγκεφαλοπάθεια). Ιστορικά και μόνο 150 περίπου θάνατοι γνωστοποιήθηκαν από την αυτή την ασθένεια (Creutzfeldt-Jacod disease)», τονίζει.
Εχθρός της καρδιάςΚαι συμπληρώνει: «Εκτός όλων αυτών, το κόκκινο κρέας είναι πλούσιο σε λίπος και μάλιστα σε κορεσμένο λίπος, το οποίο από πολλές μελέτες έχει αποδειχθεί ότι είναι ουσιαστικός εχθρός της καρδιάς, αυξάνοντας τα επίπεδα της κακής χοληστερόλης. Παράλληλα, από τις αρχές της δεκαετίας του ΄70 έχουν δει το φως της δημοσιότητας έρευνες που συσχετίζουν την κατανάλωση κόκκινου κρέατος με διάφορες μορφές καρκίνου. Καίτοι δεν είναι ξεκάθαρο ακόμα και σήμερα αν ευθύνονται γι΄ αυτό η πρωτεΐνη, το λίπος, το κορεσμένο λίπος ή διάφορες καρκινογόνες ουσίες που παράγονται κατά την επεξεργασία του σε υψηλές θερμοκρασίες, ωστόσο η συσχέτιση είναι ισχυρή. Έτσι σήμερα οι ειδικοί λένε ότι η κατανάλωση κόκκινου κρέατος μάλλον αυξάνει την πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου στο κατώτερο τμήμα του εντέρου και στο ορθό και πιθανώς αυξάνει την πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου του στήθους, των νεφρών, του προστάτη και του παγκρέατος. Έτσι εξηγείται και το γεγονός ότι οι χορτοφάγοι έχουν πολύ λιγότερα περιστατικά καρκινογένεσης Όμως και η παρουσία του λίπους στο κρέας αυξάνει κατά πολύ τη θερμιδική του αξία, καθιστώντας το ένα παχυντικό τρόφιμο. Ας μη ξεχνάμε ότι οι περισσότερες από τις μισές θερμίδες μιας μπριζόλας προέρχονται από το λίπος της. Η συσχέτιση του κρέατος με την παχυσαρκία δεν σταματά εδώ. Τις περισσότερες φορές η μπριζόλα ή το κοτόπουλο σερβίρονται με πολύ αλάτι, μουστάρδα, κέτσαπ ή μαγιονέζα. Να θυμάστε το εξής: το μεγαλύτερο… σεντόνι γεύσης είναι η μουστάρδα, το κέτσαπ και η μαγιονέζα. Επειδή έχουν τόσο ισχυρή γεύση, σκεπάζουν τη γεύση του κρέατος.Το φαινόμενο αυτό είναι ιδιαίτερα έντονο στα φαστ-φουντ και στα σουβλατζίδικα: Για να καλυφθεί η κακή ποιότητας κρέατος, όπου υπάρχει, το υπερφορτώνουν με αλάτι και διάφορες σάλτσες. Επίσης και η μεγάλη κατανάλωση αλατιού είναι επιβλαβής για την υγεία μας, καθώς και αυτή σχετίζεται με την εμφάνιση διαφόρων μορφών καρκίνου, κυρίως του πεπτικού συστήματος. Τέλος, η μεγάλη κατανάλωση κρέατος φαίνεται να σχετίζεται με τη συρρίκνωση του συνολικού μήκους της ανθρώπινης ζωής».
Μπορούμε να ζήσουμε χωρίς κρέας;
«Φυσικά», λέει ο κ. Παπαλαζάρου. «Λόγω της ειδικότητάς μου γνωρίζω ότι ο άνθρωπος μπορεί να ζήσει αν δεν τρώει κρέας, χωρίς να εμφανίζει κάποια έλλειψη σε θρεπτικά συστατικά, αρκεί τα διαιτολόγιό του να είναι καλά σχεδιασμένο.Φτάνει να κάνει τους σωστούς συνδυασμούς και η διατροφή του να είναι πλούσια σε φρούτα, λαχανικά, όσπρια, δημητριακά και ξηρούς καρπούς».
