Ενας στους τρεις φορολογουμένους εγκλωβίζεται κάθε χρόνο στην παγίδα των τεκμηρίων και φορολογείται για εισόδημα που δεν έχει στην πραγματικότητα αλλά προκύπτει με βάση τα τεκμήρια διαβίωσης.

Τον ίδιο κίνδυνο διατρέχουν και φέτος οι φορολογούμενοι που απέκτησαν το 2021 χαμηλά εισοδήματα, αλλά έχουν μεγάλες τεκμαρτές δαπάνες διαβίωσης, ή απέκτησαν περιουσιακά στοιχεία όπως μια κατοικία ή ένα αυτοκίνητο.

Στις φετινές φορολογικές δηλώσεις, οι φορολογούμενοι, ακόμη και όσοι έχουν πληγεί από τηνπανδημία, θα διαπιστώσουν ότι επέστρεψε η απειλή έξτρα φόρων από τα τεκμήρια διαβίωσης.

Δηλώσεις: Επιστροφή στην φορολογική "κανονικότητα" – Έρχονται τεκμήρια και e-αποδείξεις

Οι απαλλαγές και οι εκπτώσεις που ίσχυσαν κατά τη φορολόγηση των εισοδημάτων του 2020 για τους πληττομένους από την υγειονομική κρίση ήταν έκτακτες παρεμβάσεις και δεν θα επαναληφθούν για τα εισοδήματα του 2021.

Ετσι, οι φορολογούμενοι θα πρέπει να γνωρίζουν ότι εάν δεν θα μπορέσουν να δικαιολογήσουν τα τεκμήρια διαβίωσης και απόκτησης περιουσιακών στοιχείων θα κληθούν να πληρώσουν φόρο για μεγαλύτερα εισοδήματα.

Οι τεκμαρτές δαπάνες που απειλούν να αυξήσουν τη φορολογία των φυσικών προσώπων είναι οι ακόλουθες:

▪ Οι κατοικίες. Το τεκμήριο διαβίωσης υπολογίζεται με βάση τα τετραγωνικά μέτρα της ιδιοκατοικούμενης ή μισθωμένης ή της δωρεάν παραχωρούμενης κύριας κατοικίας. Για κατοικίες που βρίσκονται σε περιοχές με τιμή ζώνης από 2.800 έως 4.999 ευρώ το τ.μ. τα ποσά του τεκμηρίου διαβίωσης προσαυξάνονται κατά 40% και για περιοχές με τιμή ζώνης από 5.000 ευρώ και άνω το τ.μ., κατά 70%.

Φορολογικές δηλώσεις 2022: Τι ισχύει για τεκμήρια και ενοίκια

Οταν υπάρχει μονοκατοικία, τα ποσά προσαυξάνονται κατά 20%. Στην αγορά ακινήτων ως ποσό τεκμαρτής δαπάνης λαμβάνεται το ποσό της συνολικής επιβάρυνσης, δηλαδή το τίμημα της αγοράς ακινήτου που αναγράφεται στο συμβόλαιο αλλά και ο φόρος μεταβίβασης που καταβλήθηκε, τα συμβολαιογραφικά έξοδα και άλλα έξοδα που ανεβάζουν ακόμη περισσότερο την τεκμαρτή δαπάνη.

▪ Τα αυτοκίνητα. Το τεκμήριο για τα αυτοκίνητα διαμορφώνεται ανάλογα με τα κυβικά εκατοστά και ξεκινάει από τα 4.000 ευρώ για αυτοκίνητα μέχρι 1.200 κ.εκ. και κλιμακώνεται αναλόγως.

▪ Τα δίδακτρα που καταβάλλονται για ιδιωτικά σχολεία και εκπαιδευτήρια.

▪ Η δαπάνη για οικιακές βοηθούς, οδηγούς αυτοκινήτων, δασκάλους και λοιπό προσωπικό.

▪ Τα σκάφη αναψυχής. Το τεκμήριο υπολογίζεται με βάση τα μέτρα.

▪ Οι πισίνες. Το τεκμήριο υπολογίζεται με βάση την επιφάνειά τους και διαμορφώνεται ανάλογα με το αν είναι εξωτερική ή εσωτερική.

▪ Οι δαπάνες για την απόκτηση περιουσιακών στοιχείων, εντός του 2020, όπως ακινήτων, αυτοκινήτων, πινάκων ζωγραφικής και γενικά αγαθών μεγάλης αξίας.

Η ελάχιστη αντικειμενική δαπάνη διαβίωσης, η οποία ορίζεται στο ποσό των 3.000 ευρώ για άγαμο, διαζευγμένο ή χήρο και στο ποσό των 5.000 ευρώ για συζύγους που υποβάλλουν κοινή δήλωση, εφόσον δηλώνεται πραγματικό ή τεκμαρτό εισόδημα.

Κάλυψη τεκμηρίων

Οσοι δηλώνουν χαμηλότερο πραγματικό εισόδημα από το τεκμαρτό τους έχουν τη δυνατότητα να καλύψουν τη διαφορά επικαλούμενοι εισοδήματα τα οποία είναι αφορολόγητα ή φορολογήσιμα, εισοδήματα προηγούμενων οικονομικών ετών ή με τη λήψη δανείων. Συγκεκριμένα, υπάρχουν οκτώ τρόποι που επιτρέπουν στον φορολογούμενο να παρακάμψει τα τεκμήρια και να φορολογηθεί για το πραγματικό του εισόδημα.

1. Πραγματικά εισοδήματα τα οποία απέκτησε το 2021 ο φορολογούμενος. Ως τέτοια εισοδήματα θεωρούνται η αποζημίωση λόγω απόλυσης από την εργασία, τα επιδόματα ανεργίας, οι τόκοι από καταθέσεις στις τράπεζες κ.λπ.

2.  Χρηματικά ποσά που δεν θεωρούνται εισόδημα κατά τις ισχύουσες διατάξεις και αποκτήθηκαν εντός του 2021 από τον φορολογούμενο. Πρόκειται για το εφάπαξ που έλαβε ως συνταξιούχος, η αποζημίωση που εισέπραξε από την ασφαλιστική του εταιρεία κ.λπ.

3. Τα έσοδα που εισέπραξε ο φορολογούμενος εντός του 2021 από την πώληση περιουσιακών στοιχείων του.

4. Χρηματικά ποσά που εισήγαγε στην Ελλάδα ο φορολογούμενος το 2021, είτε σε ευρώ είτε σε συνάλλαγμα, εφόσον η απόκτησή τους στο εξωτερικό δικαιολογείται.

5. Δάνεια που έλαβε ο φορολογούμενος εντός του 2021 από τράπεζες, συγγενείς ή τρίτους.

6. Ποσά που εισέπραξε το 2021 ο φορολογούμενος είτε από δωρεές είτε από γονικές παροχές.

7. Κέρδη από λαχεία, ΠPOΠO, ΛOTTO, TZΟKEP, Προκαθορισμένο Στοίχημα κ.λπ. τυχερά παιχνίδια του ΟΠΑΠ.

8. Εισοδήματα παρελθόντων οικονομικών ετών. Πρόκειται για την «ανάλωση κεφαλαίου παρελθόντων ετών», με την οποία μπορεί να καλύψει την όποια πρόσθετη διαφορά φορολογητέου εισοδήματος έχει προκύψει λόγω της εφαρμογής των τεκμηρίων, επικαλούμενος εισοδήματα και έσοδα δηλωθέντα ακόμη και πριν από 10, 20 ή και περισσότερα χρόνια, εφόσον βέβαια υπήρχαν.