Η τουρκική διείσδυση στην Ανατολική Λιβύη ξεκίνησε περίπου πριν από δύο χρόνια, με την Άγκυρα το τελευταίο διάστημα να έχει εντατικοποιήσει το «φλερτ» με το στρατόπεδο Χαφτάρ, τη στιγμή που στην Αθήνα ανοίγει νέο κύκλο συνομιλιών και με τις δύο πλευρές της χώρας της Βόρειας Αφρικής.
Στις 6 Ιουλίου ο επικεφαλής της ελληνικής διπλωματίας βρέθηκε στη Βεγγάζη όπου συναντήθηκε τόσο με τον στρατάρχη Χαφτάρ όσο και με τους γιους του υπό τη θεσμική τους ιδιότητα. Στην ατζέντα βρέθηκαν οι θαλάσσιες ζώνες, το μεταναστευτικό όπως και η διμερής συνεργασία. Κατά τις επαφές του, ο Γιώργος Γεραπετρίτης έδωσε ιδιαίτερη βαρύτητα στην προσήλωση στο Διεθνές Δίκαιο.
Δύο μήνες μετά, ο γιος του ισχυρού άνδρα της Βεγγάζης αναμένεται να επισκεφθεί την Αθήνα. Ο Γενικός Διευθυντής του Ταμείου Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης της Λιβύης, Μπελκασέμ Χαφτάρ, θα έχει συνάντηση την ερχόμενη Δευτέρα με τον Υπουργό Εξωτερικών κ. Γεραπετρίτη και τον Υφυπουργό κ. Θεοχάρη.
Την ίδια ώρα, σύμφωνα με το Middle East Eye, ο στρατάρχης Χαφτάρ αναμένεται να επισκεφθεί την Τουρκία μέσα στον μήνα με το «μενού» να επικεντρώνεται στο παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο του 2019. αλλά και την εμβάθυνση της στρατιωτικής συνεργασίας. Η πρόταση στον ισχυρό άνδρα της Ανατολικής Λιβύης, ήρθε από τον αρχηγό των τουρκικών μυστικών υπηρεσιών, Ιμπραήμ Καλίν, κατά τις συνολίες τους στη Βεγγάζη την περασμένη εβδομάδα. Ωστόσο, η ακριβής ημερομηνία παραμένει άγνωστη.
Υπενθυμίζεται πώς το Bloomberg, προ ημερών ανέφερε ότι το κοινοβούλιο της Ανατολικής Λιβύης είναι έτοιμο να επιτρέψει στην Τουρκία να πραγματοποιήσει έρευνες για ενεργειακούς πόρους στην θαλάσσια περιοχή μεταξύ Λιβύης και Κρήτης.
Η Αθήνα έχει διαμηνύσει πώς το μνημόνιο Τρίπολης -Άγκυρας είναι άκυρο και ανυπόστατο και δεν έχει κανένα έρεισμα στο διεθνές δίκαιο. Πρόκειται για μία θέση που έχει υιοθετήσει και η Ευρωπαϊκή Ένωση, με την αντιπρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Κάγια Κάλλας να επαναλαμβάνει ότι «το μνημόνιο κατανόησης Τουρκίας - Λιβύης παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα τρίτων κρατών».
Καθώς οι εξελίξεις σε γεωπολιτικό περιβάλλον διαδέχονται η μία την άλλη, θα έχει ενδιαφέρον το τετ -α-τετ του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη με τον πρόεδρο της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Πρόκειται για μία συνάντηση στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, η οποία έρχεται σε ένα ιδιαίτερο μομέντουμ, καθώς στις 10 Σεπτεμβρίου λήγει ο διεθνής διαγωνισμός για την εκχώρηση των δύο θαλάσσιων οικοπέδων στην περιοχή της Κρήτης. Υπενθυμίζεται πώς υπήρξε ένα μπαράζ αντιδράσεων της Λιβύης, αλλά και της Τουρκίας στις ελληνικές κινήσεις για τα δύο οικόπεδα νοτίως της Κρήτης, μετα την εκδήλωση ενδιαφέροντος που κατέθεσε ο ενεργειακός κολοσσός Chevron.
Επαφές με Δυτική Λιβύη για ΑΟΖ
Τη Δευτέρα, 15 Σεπτεμβρίου, έρχεται στην Ελλάδα ο Υπουργός Εξωτερικών της κυβέρνησης της Εθνικής Ενότητας της Τρίπολης, Ταχέρ αλ Μπαούρ.
Κατά την επίσκεψη του επικεφαλής της ελληνικής διπλωματίας στην Τρίπολη στις 15 Ιουλίου, εκτός από τον πρόεδρο του Προεδρικού Συμβουλίου και τον πρωθυπουργό είχε συναντηθεί και με τον Υπουργό Εξωτερικών της Δυτικής Λιβύης στέλνοντας το μήνυμα πώς «δεν υπάρχει πρόβλημα που να μην μπορεί να επιλυθεί μέσω διαλόγου». Τότε, ο Γιώργος Γεραπετρίτης είχε εκφράσει την πρόθεση της Ελλάδας να επιλυθεί το ζήτημα της οριοθέτησης ΑΟΖ, έχοντας ως βασικό άξονα το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας, καθώς Ελλάδα και Λιβύη έχουν αντικείμενες ακτές.
Σύμφωνα με την εκπρόσωπο του Υπουργείου Εξωτερικών, Λάνα Ζωχιού μέσα στον Αύγουστο συγκροτήθηκε η ομάδα διαπραγμάτευσης από την πλευρά της Ελλάδας με επικεφαλής την Υφυπουργό Εξωτερικών, κα Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου για συνομιλίες οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών. Μάλιστα, και η Τρίπολη συστήνει τεχνική επιτροπή. Οι συνομιλίες, όπως ανέφερε, θα είναι σε τεχνικό επίπεδο και οπωσδήποτε θα είναι διερευνητικές. «Οι τελευταίες διαπραγματεύσεις που είχαν διεξαχθεί με τη Λιβύη ήταν το 2010 και εκεί σταμάτησαν», πρόσθεσε, εκφράζοντας παράλληλα την πρόθεση της Αθήνας να ακολουθηθεί το ίδιο μονοπάτι και με τη Βεγγάζη. Ωστόσο, ακόμη δεν έχει οριστεί η συνάντηση των τεχνικών επιτροπών.
