Σε μια αποκλειστική συνέντευξη στο RIA Novosti ο Μητροπολίτης Ράσκας-Πριζρένης και Κοσσυφοπεδίου –Μετόχια Θεοδόσιος , δήλωσε ότι η ατμόσφαιρα μέσα στην οποία ζουν οι Σέρβοι τώρα στο Κοσσυφοπέδιο μυρίζει «μπαρούτι».
Οι Αλβανοί του Κοσσυφοπεδίου σε συνέχεια του 2004, ετοιμάζουν νέες εξεγέρσεις, με τις οποίες ζητούν την μαζική μετεγκατάσταση των Σέρβων από την επαρχία και την καταστροφή πολλών μνημείων της ιστορίας και του πολιτισμού.
Οι σχέσεις μεταξύ της Σερβίας και των αλβανικών αρχών του Κοσσυφοπεδίου επιδεινώθηκαν απότομα στα μέσα Ιανουαρίου, όταν οι Αλβανοί του Κοσσυφοπεδίου αρνήθηκαν την διέλευση ενός τρένου από την Σερβία, απειλώντας να χρησιμοποιήσουν τις ειδικές δυνάμεις τους, αναφέρει ο σερβικός τύπος.
– Παναγιότατε, πόσες Ορθόδοξες εκκλησίες και μοναστήρια σήμερα λειτουργούν στο Κοσσυφοπέδιο- Μετόχια; Υπάρχουν εκκλησίες και ιερείς στην Πρίστινα;
« Η Μητρόπολη Ράσκας-Πριζρένης, στο Κοσσυφοπέδιο-Μετόχια σήμερα αριθμεί 160 ενοριακούς ναούς και 14 ενεργά μοναστήρια. Στην Πρίστινα, υπάρχει μια παλιά εκκλησία του Αγίου Νικολάου των αρχών του ΧΙΧ αιώνα (χτίστηκε πάνω στα θεμέλια ενός αρχαίου μοναστηριού του XVI αιώνα ), και κάηκε κατά τη διάρκεια των ταραχών του Μαρτίου 2004, και μέχρι σήμερα έχει εν μέρει αποκατασταθεί. Σε αυτή λειτουργεί ένας ιερέας και ο διάκονος, που ζουν με τις οικογένειές τους. Ο ημιτελής ναός του Σωτήρος Χριστού στο κέντρο της Πρίστινα συνεχώς ρυπαίνεται, ενώ υπάρχουν συνεχώς προκλήσεις, και, δυστυχώς, δεν έχουμε ούτε τα μέσα ούτε τη δυνατότητα να τον τελειώσουμε».
– Πόσες εκκλησίες καταστράφηκαν στο Κοσσυφοπέδιο και καταφέρατε να τις σώσετε μετά τα πογκρόμ του 2004; Μήπως πράξεις βίας λαμβάνουν χώρα σε ιερείς και μοναχούς τώρα;
« Οι περισσότερες από τις εκκλησίες και τα μοναστήρια καταστράφηκαν κατά τη διάρκεια των ταραχών του Μαρτίου 2004, έχουν αποκατασταθεί. Σε διαφορετικά στάδια η ανακατασκευή διεξήχθη σε όλους τους χώρους, και το 70% του έργου έχει ολοκληρωθεί μέχρι το 2010. Στη συνέχεια, η δραστηριότητα της επιτροπής σχετικά με την αποκατάσταση των μνημείων, που πραγματοποιεί το Συμβούλιο της Ευρώπης έχει διακοπεί, καθώς η Πρίστινα επέμεινε ότι το Σερβικό Ινστιτούτο Προστασίας Πολιτιστικών Μνημείων δεν πρέπει πλέον να συμμετέχει στη διαδικασία ανασυγκρότησης.
Την ίδια στιγμή, σώθηκαν κτίρια χάρη στη βοήθεια της σερβικής κυβέρνησης, της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της νορβηγικής κυβέρνησης, που έδωσαν κεφάλαια για την αποκατάσταση των εκκλησιών, ενώ χρήματα έδωσε και η ρωσική ορθόδοξη εκκλησία.
Δυστυχώς, οι περισσότεροι από αυτούς τους ναούς που καταστράφηκαν το 1999, δεν έχουν ακόμη ανοικοδομηθεί. Οι άμεσες επιθέσεις στις εκκλησίες μας σήμερα είναι λιγότερο συχνές από ό, τι πριν, εκτός από την εκκλησία του Σωτήρος Χριστού στην Πρίστινα, όπου τα τελευταία χρόνια υλοποιούνται μια σειρά από προκλήσεις και πράξεις βανδαλισμού συνεχώς.
– Οι σερβικές μονές και άλλα Ορθόδοξα ιερά στο Κοσσυφοπέδιο με ποιο τρόπο προστατεύονται; Ποιες άλλες δυσκολίες αντιμετωπίζουν οι ιερείς και οι μοναχοί στο Κοσυφοπέδιο – Μετόχια;
«Η ασφάλεια των εκκλησιών και των μοναστηριών στις περιοχές μας που κατοικούνται κυρίως από Αλβανούς, παρέχεται από την αστυνομία του Κοσσυφοπεδίου η οποία έχει μια μικτή εθνοτική σύνθεση. Μόνο η Μονή της Ντετσάνης εξακολουθεί να βρίσκεται υπό την προστασία της KFOR (διεθνής ειρηνευτική δύναμη ), λόγω της εξαιρετικά δύσκολης κατάστασης ασφαλείας στο δήμο Ντετσάνι.
Μέχρι σήμερα, δεν έχουμε αντιμετωπίσει σοβαρά προβλήματα με την αστυνομία του Κοσσυφοπεδίου, αν και πιστεύουμε ότι στην περίπτωση μεγάλων ταραχών θα είναι σε θέση να δοθεί επαρκή προστασία των ιερών μας. Οι ιερείς και οι μοναχοί μας είναι συχνά αντιμέτωποι με θεσμικά προβλήματα, όπως καταπατήσεις των εκτάσεων της Εκκλησίας και των αναδυόμενων περιοδικά λεκτικών προκλήσεων.
Ενώ δεν έχουμε πάντα τη δυνατότητα για λατρεία. Για παράδειγμα στο χωριό Musutiste, στο διοικητικό κέντρο της Σούβα Ρέκα, οι ντόπιοι Αλβανοί του Κοσσυφοπεδίου πεισματικά εμποδίζουν την επιστροφή των Σέρβων προσφύγων και την αποκατάσταση του ναού, που χτίστηκε τον XIV αιώνα, και το μοναστήρι του XV αιώνα, τα οποία καταστράφηκαν το καλοκαίρι του 1999».
– Μήπως τουλάχιστον κάποιοι από τους Αλβανούς του Κοσσυφοπεδίου προσφέρουν βοήθεια; Υπάρχει οποιαδήποτε θετική επαφή μαζί τους ;
«Οι σχέσεις με τους Αλβανούς δεν είναι η ίδια σε διάφορα μέρη του Κοσσυφοπεδίου και Μετόχια. Κάπου υπάρχει μια σχετική ανοχή, ας πούμε στο Πρίζρεν, αλλά σε Ντιακόβιτσα , Ντετσάνι, Κλίνα είναι πολύ πιο δύσκολη η κατάσταση.
Η σημερινή κατάσταση είναι καλύτερη για εμάς από ό, τι στο παρελθόν, με την έννοια ότι δεν υπάρχουν πλέον τόσες πολλές επιθέσεις και πράξεις βίας και μπορούμε να κινούμαστε ελεύθερα, αλλά η γενική ατμόσφαιρα παραμένει αρκετά τεταμένη, ειδικά αυτές τις μέρες, υπάρχουν μεγάλες δυνατότητες για νέα βία».
Ο Μητροπολίτης επιβεβαιώνει ότι πολύ σύντομα οι Αλβανοί θα διαπράξουν νέες πράξεις βίας ενάντια σε ναούς και μοναστήρια , σε μια προσπάθεια να «σβήσουν» από το χάρτη την ύπαρξη σερβικών μνημείων .
