Η στεφανιαία νόσος χαρακτηρίζεται από φλεγμονή και συσσώρευση λιπών κατά μήκος του εσωτερικού στρώματος των στεφανιαίων αρτηριών.

Οι εναποθέσεις λίπους μπορεί να αναπτυχθούν στην παιδική ηλικία και να συνεχίσουν να πυκνώνουν και να διευρύνονται σε όλη τη διάρκεια της ζωής.

Αυτή η πάχυνση, που ονομάζεται αθηροσκλήρωση, στενεύει τις αρτηρίες και μπορεί να μειώσει, ή να εμποδίσει τη ροή του αίματος προς την καρδιά, προκαλώντας έμφραγμα.

Στεφανιαία νόσος: Τι είναι οι στεφανιαίες αρτηρίες

Οι στεφανιαίες αρτηρίες παρέχουν αίμα στον καρδιακό μυ. Όπως όλοι οι άλλοι ιστοί του σώματος, έτσι και ο καρδιακός μυς χρειάζεται πλούσιο σε οξυγόνο αίμα, για να λειτουργήσει, ενώ το αίμα που έχει εξαντληθεί από οξυγόνο, πρέπει να απομακρυνθεί. Οι στεφανιαίες αρτηρίες διατρέχουν το εξωτερικό της καρδιάς και έχουν μικρότερες διακλαδώσεις που τροφοδοτούν με αίμα τον καρδιακό μυ.

Ποιες είναι οι διαφορετικές στεφανιαίες αρτηρίες;

Οι δύο κύριες στεφανιαίες αρτηρίες είναι η αριστερή κύρια και η δεξιά στεφανιαία αρτηρία.

Αριστερή κύρια στεφανιαία αρτηρία

Η αριστερή κύρια στεφανιαία αρτηρία τροφοδοτεί με αίμα την αριστερή πλευρά του καρδιακού μυός (την αριστερή κοιλία και τον αριστερό κόλπο). Η αριστερή κύρια στεφανιαία αρτηρία χωρίζεται σε κλάδους:

• Η αριστερή πρόσθια κατιούσα αρτηρία διακλαδίζεται από την αριστερή στεφανιαία αρτηρία και παρέχει αίμα στο μπροστινό μέρος της αριστερής πλευράς της καρδιάς.
• Η κυκλική αρτηρία διακλαδίζεται από την αριστερή στεφανιαία αρτηρία και περιβάλλει τον καρδιακό μυ. Αυτή η αρτηρία παρέχει αίμα στην πλάγια πλευρά και στο πίσω μέρος της καρδιάς.

Δεξιά στεφανιαία αρτηρία

Η δεξιά στεφανιαία αρτηρία τροφοδοτεί με αίμα τη δεξιά κοιλία, τον δεξιό κόλπο και τους φλεβοκολπικό και κολποκοιλιακό κόμβο, οι οποίοι ρυθμίζουν τον καρδιακό ρυθμό.

Η δεξιά στεφανιαία αρτηρία διαιρείται σε μικρότερους κλάδους, συμπεριλαμβανομένης της δεξιάς οπίσθιας κατιούσας αρτηρίας και της οξείας περιθωριακής αρτηρίας.

Γιατί είναι σημαντικές οι στεφανιαίες αρτηρίες

Δεδομένου ότι οι στεφανιαίες αρτηρίες παρέχουν αίμα στον καρδιακό μυ, οποιαδήποτε διαταραχή, ή ασθένεια της στεφανιαίας αρτηρίας μπορεί να μειώσει τη ροή οξυγόνου και θρεπτικών ουσιών στην καρδιά. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε καρδιακή προσβολή και πιθανώς θάνατο.

Η αθηροσκλήρωση είναι φλεγμονή και συσσώρευση πλάκας στην εσωτερική επένδυση μιας αρτηρίας που προκαλεί στένωση, ή απόφραξη (έμφραγμα). Είναι η πιο κοινή αιτία καρδιακών παθήσεων.

Στεφανιαία νόσος: Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου

• Κάπνισμα
• Υψηλή LDL χοληστερόλη, υψηλά επίπεδα τριγλυκεριδίων και χαμηλή HDL χοληστερόλη
• Υψηλή αρτηριακή πίεση (υπέρταση)
• Φυσική αδράνεια (καθιστικός τρόπος ζωής)
• Υπερβολικό σωματικό βάρος
• Διατροφή υψηλής περιεκτικότητας σε κορεσμένα λιπαρά
• Σακχαρώδης διαβήτης
• Κληρονομικότητα

Το να θέσετε υπό έλεγχο τους παράγοντες κινδύνου είναι το κλειδί για την πρόληψη καρδιακών επεισοδίων και θανάτου από στεφανιαία νόσο.

Στεφανιαία νόσος: Συμπτώματα

Τα συμπτώματα της στεφανιαίας νόσου θα εξαρτηθούν από τη σοβαρότητα της κατάστασης. Μερικοί ασθενείς δεν έχουν συμπτώματα, άλλα έχουν επεισόδια ήπιου πόνου στο στήθος, ή στηθάγχης. Άλλοι έχουν πιο έντονο πόνο στο στήθος.

Εάν πολύ λίγο οξυγονωμένο αίμα φτάνει στην καρδιά, το άτομο θα βιώσει πόνο στο στήθος (στηθάγχη). Όταν διακόπτεται τελείως η παροχή αίματος, το αποτέλεσμα είναι καρδιακή προσβολή και ο καρδιακός μυς αρχίζει να πεθαίνει. Μερικοί μπορεί να πάθουν καρδιακή προσβολή και να μην αναγνωρίσουν ποτέ τα συμπτώματα. Αυτό ονομάζεται “σιωπηλή” καρδιακή προσβολή, ή “σιωπηλό” έμφραγμα.

Τα συμπτώματα της στεφανιαίας νόσου περιλαμβάνουν:

• Βάρος, σφίξιμο, πίεση, ή πόνος στο στήθος πίσω από το στέρνο
• Πόνος που εξαπλώνεται στα χέρια, τους ώμους, τη γνάθο, τον λαιμό, ή την πλάτη
• Δυσκολία στην αναπνοή
• Αδυναμία και κόπωση

Στεφανιαία νόσος: Θεραπεία

Η θεραπεία μπορεί να περιλαμβάνει:

Τροποποίηση παραγόντων κινδύνου

Οι παράγοντες κινδύνου που μπορείτε να αλλάξετε περιλαμβάνουν:

• το κάπνισμα
• τα υψηλά επίπεδα χοληστερόλης
• τα υψηλά επίπεδα γλυκόζης στο αίμα
• την έλλειψη άσκησης
• τις κακές διατροφικές συνήθειες
• το υπερβολικό βάρος
• την υψηλή αρτηριακή πίεση

Φάρμακα

Τα φάρμακα που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη θεραπεία της στεφανιαίας νόσου περιλαμβάνουν:

• Αντιπηκτικά: Η ασπιρίνη, η κλοπιδογρέλη, η τικλοπιδίνη και η πρασουγρέλη είναι παραδείγματα τέτοιων φαρμάκων.
• Φάρμακα για την χοληστερόλη: Αυτά μειώνουν τα λιπίδια (λίπη) στο αίμα, ιδιαίτερα τη χοληστερόλη χαμηλής πυκνότητας λιπιδίων (LDL). Οι στατίνες είναι μια ομάδα φαρμάκων που μειώνουν τη χοληστερόλη και περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων τη σιμβαστατίνη, την ατορβαστατίνη και την πραβαστατίνη. Τα δεσμευτικά του χολικού οξέος (κολεσβελάμη, χολεστυραμίνη και κολεστιπόλη) και το νικοτινικό οξύ (νιασίνη) είναι άλλα φάρμακα για τον ίδιο σκοπό.
• Φάρμακα για την υπέρταση: Αυτά μειώνουν την αρτηριακή πίεση. Αρκετές διαφορετικές ομάδες φαρμάκων λειτουργούν με διαφορετικούς τρόπους, για να μειώσουν την αρτηριακή πίεση.

Στεφανιαία αγγειοπλαστική

Αυτή η χειρουργική επέμβαση δημιουργεί ένα μεγαλύτερο άνοιγμα στο προβληματικό αγγείο για να αυξηθεί η ροή του αίματος. Αγγειοπλαστική γίνεται σε διάφορα αιμοφόρα αγγεία στο σώμα. Η διαδερμική στεφανιαία παρέμβαση αναφέρεται σε αγγειοπλαστική στις στεφανιαίες αρτηρίες για να επιτρέψει περισσότερη ροή αίματος στην καρδιά.

Υπάρχουν διάφοροι τύποι, όπως:

• Αγγειοπλαστική με μπαλονάκι: Ένα μικρό μπαλόνι φουσκώνεται μέσα στην φραγμένη αρτηρία για να ανοίξει η φραγμένη περιοχή.
• Stent στεφανιαίας αρτηρίας: Ένα μικροσκοπικό πηνίο πλέγματος διαστέλλεται μέσα στην φραγμένη αρτηρία για να ανοίξει η φραγμένη περιοχή και αφήνεται στο σημείο για να κρατάει την αρτηρία ανοιχτή.
• Αθηρεκτομή: Η φραγμένη περιοχή μέσα στην αρτηρία κόβεται με μια μικροσκοπική συσκευή στο άκρο ενός καθετήρα.
• Αγγειοπλαστική με λέιζερ: Ένα λέιζερ χρησιμοποιείται για να “εξατμίσει” την απόφραξη στην αρτηρία.

Παράκαμψη στεφανιαίας αρτηρίας (bypass)

Αυτή η χειρουργική επέμβαση γίνεται συχνά σε άτομα που έχουν πόνο στο στήθος (στηθάγχη) και στεφανιαία νόσο. Κατά τη διάρκεια της χειρουργικής επέμβασης, δημιουργείται μία παράκαμψη (bypass) με μόσχευμα ενός κομματιού φλέβας πάνω και κάτω από την φραγμένη περιοχή μιας στεφανιαίας αρτηρίας, επιτρέποντας στο αίμα να ρέει γύρω από την απόφραξη.

Οι φλέβες λαμβάνονται συνήθως από το πόδι, αλλά αρτηρίες από το στήθος, ή το χέρι μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν για τη δημιουργία του μοσχεύματος παράκαμψης. Μερικές φορές, μπορεί να χρειαστούν πολλαπλές παρακάμψεις (πολλαπλό bypass) για την πλήρη αποκατάσταση της ροής του αίματος σε όλες τις περιοχές της καρδιάς.