Η Υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη εγκαινίασε το έργο της φωταγώγησης της Ηετιώνειας Πύλης των τειχών του αρχαίου λιμένος του Πειραιά, στο λόφο Καστράκι της Δραπετσώνας.
Ο μυθικός ήρωας Ηετίων ο Πειραιώς έδωσε το όνομά του στην Πύλη. Πρόκειται για τον μεγαλύτερο και εντυπωσιακότερο αρχαιολογικό χώρο της Πειραϊκής Ακτής. Βρίσκεται στα δυτικά του αρχαίου λιμένα του Κανθάρου (το σημερινό λιμάνι του Πειραιά), τον οποίο και προστάτευε. Κατασκευάστηκε το 411 π.Χ. και ήταν η μία από τις δύο εισόδους της οχυρωμένης πόλεως του Πειραιά, από την οποία διέρχονταν αποκλειστικά στρατιωτικές δυνάμεις. Η χρονολόγηση των σωζόμενων οχυρώσεων ανάγεται σε διαφορετικές φάσεις, αρχής γενομένης από τον 5ο αι. π.Χ. και συνεχίζεται μέχρι το τέλος του 3ου αι. π.Χ.
Η Λίνα Μενδώνη στον χαιρετισμό της επεσήμανε ότι «τα θεμιστόκλεια τείχη του λιμένος του Πειραιά, μέρος των οποίων είναι και η Ηετιώνεια Πύλη, αποτελούν ένα από τα σημαντικότερα έργα της αρχαίας ελληνικής οχυρωματικής.
Εδώ, μπορεί να αναγνωρίσει κανείς τις οχυρωματικές τεχνικές που αναπτύχθηκαν από τον 5ο έως τον 3ο αι. π.Χ. Είναι πολύ σημαντικό το εξαιρετικό αυτό έργο να το βλέπουν σωστά φωτισμένο και να απολαμβάνουν οι δημότες, οι επισκέπτες, οι επιβαίνοντες στα καράβια, που φθάνουν στο μεγάλο λιμάνι. Η συζήτηση για την ανάδειξη του αρχαιολογικού χώρου της Ηετιώνειας Πύλης- του μεγαλύτερου αρχαιολογικού χώρου της Πειραϊκής, έκτασης 20 στρεμμάτων, που παραχωρήθηκαν από τον ΟΛΠ στο ΥΠΠΟ- ξεκίνησε το 2010.
Τελικά, το 2013, υπεγράφη Προγραμματική Σύμβαση Πολιτισμικής Ανάπτυξης μεταξύ του Υπουργείου Πολιτισμού και της Περιφέρειας Αττικής με αντικείμενο τον φωτισμό της Πύλης και των καταλοίπων του Αφροδισίου, που βρίσκονται εντός του χώρου. Η υλοποίησή της σύμβασης ξεκίνησε το 2013 και σήμερα ολοκληρώνεται όλη η παρέμβαση με τον φωτισμό της Πύλης και αναβαθμίζεται η ευρύτερη περιοχή.
Ο αρχαιολογικός χώρος εντάσσεται στον αστικό ιστό, συνδέει το παρελθόν με το παρόν, αναδεικνύει τη μεγάλη ιστορική διαχρονία του λιμανιού του Πειραιά και καθορίζει μια νέα αστική ταυτότητα στην πόλη και το παραλιακό της μέτωπο, καθώς σε επαφή με τον αρχαιολογικό χώρο βρίσκεται το «Καστράκι» Δραπετσώνας, ένα δημοτικό πάρκο, που προγραμματίζεται να φιλοξενεί ένα πολυμορφικό πλέγμα πολιτιστικών δράσεων και δραστηριοτήτων. Το έργο της ανάπλασης του αρχαιολογικού χώρου της Ηετιώνειας Πύλης, ας το δούμε ως προπομπό και σε άμεση συνάρτηση με το μείζον έργο της μετατροπής του Σιλό -αυτού του εμβληματικού κτηρίου για τον Πειραιά, ακριβώς απέναντι από την Πύλη- σε Μουσείο Εναλίων Αρχαιοτήτων.
Το Μουσείο αυτό έρχεται να καλύψει ένα μεγάλο κενό. Στην πατρίδα μας έχουμε πολλά και εξαιρετικά αρχαιολογικά μουσεία. Ομως στην Ελλάδα, με τα χιλιάδες χιλιόμετρα ακτών, με τα χιλιάδες μικρά και μεγάλα νησιά, με τη ναυτοσύνη και τη θάλασσα να έχουν καθοριστικό ρόλο όχι μόνον στην ιστορία και τον πολιτισμό της πατρίδας μας, αλλά και στην οικονομική και την κοινωνική της φυσιογνωμία, δεν υπάρχει ακόμη το μουσείο, στο οποίο διαχρονικά να προβάλλονται και να διδάσκονται οι θησαυροί που ανασύρονται από τις θάλασσες μας, ο ενάλιος πλούτος της χώρας μας.
Πριν λίγες μέρες υπεγράφη η σύμβαση με τον ανάδοχο του έργου. Το Μουσείο Εναλίων Αρχαιοτήτων, συνολικού προϋπολογισμού περίπου 100.000.000 ευρώ από τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης, προγραμματίζεται να ολοκληρωθεί στο τέλος του 2025. Με αυτή την ευκαιρία θα ήθελα να ευχαριστήσω την άρτι αφυπηρετήσασα, από την Εφορεία Πειραιώς και Νήσων, Αγγελική Σίμωσι για το πολύτιμο έργο της και την πολύχρονη δημιουργική αφοσίωσή της, στην Υπηρεσία».
Το έργο αποκατάστασης της Ηετιώνειας Πύλης και των Αρχαίων Τειχών, με προϋπολογισμό 700.000 ευρώ, αφορούσε στην πλήρη αποκατάσταση των δύο πύργων της οχύρωσης και την εν γένει διαμόρφωση του χώρου (διαδρομές επισκεπτών, φυλάκιο εισόδου, φυτεύσεις, ενημερωτικές πινακίδες κ.ά.) με στόχο ο χώρος να γίνει σε όλους προσβάσιμος. Η μελέτη του φωτισμού εκπονήθηκε από την Ελευθερία Ντεκώ και εφαρμόστηκε από τον Χαράλαμπο Στούπα.
