Η λέξη μανιτάρι είναι παραφθορά της λέξης αμανίτης και παραπέμπει στο όρος Άμανος που βρίσκεται στα παράλια της Μ. Ασίας. Τα μανιτάρια είναι μύκητες και έχουν το δεύτερο σε πλήθος ειδών άθροισμα στον πλανήτη μετά τα έντομα. Χωρίζονται σε εδώδιμα και δηλητηριώδη.
Υπάρχουν καταγεγραμμένα περίπου 2000 βρώσιμα είδη αλλά μόνο 30 περίπου από αυτά καλλιεργούνται και προωθούνται στην κατανάλωση.
Οι τρούφες είναι οι βασίλισσες των μανιταριών και καρποφορούν υπόγεια ή ημιυπόγεια. Αναφορές σ’αυτές υπάρχουν σε αρχαία ελληνικά και λατινικά κείμενα καθώς και σε ιστορικές πηγές άλλων Μεσογειακών λαών. Στον μεσαίωνα συνδέθηκαν με τον διάβολο ενώ αντίθετα, ήταν πηγή έμπνευσης για τον Λόρδο Μπάιρον που φρόντιζε να έχει πάντα στο γραφείο του μια τρούφα. Στη σημερινή εποχή, θεωρούνται εξαιρετικές λιχουδιές και φυσικό αφροδισιακό. Τα παρακάτω είδη ξεχωρίζουν και έχουν μεγάλη εμπορική αξία:
- Η πλέον περιζήτητη και πανάκριβη άσπρη (Tuber Magnatum)
- Η μελανόσπορη μαύρη (Tuber Melanosporum) η αποκαλούμενη και διαμάντι της Μεσογείου
- Η μαύρη χειμερινή (Tumber Brumale)
- Η θερινή μαύρη (Tuber Aestivum) και
- Η λευκή του Borch (Tuber Borchii).
Στα εδώδιμα μανιτάρια συναντάμε κυρίως τις εξής κατηγορίες: Αγαρικά, Βολίτες, Κανθαρίσκους, Αμανίτες, Πλευρίτες, Μορχέλλες. Τα άγρια αυτοφυή μανιτάρια έχουν εξαιρετική γεύση και μοναδικό άρωμα καθώς και το πλεονέκτημα να είναι απαλλαγμένα από λιπάσματα, ορμόνες και φυτοφάρμακα.
Τα μανιτάρια είναι νόστιμη και θρεπτική τροφή, η συλλογή τους όμως πρέπει να γίνεται με μεγάλη προσοχή και από άτομα τα οποία είναι γνώστες και εξειδικευμένοι μανιταρόφιλοι ώστε να αποφεύγονται τα δηλητηριώδη.
Στα δηλητηριώδη ανήκουν διάφοροι αμανίτες, βολίτες, κορτινάριους, εντολώματα, γυρομίτρες κ.α. Τα πιο επικίνδυνα μανιτάρια στην Ελλάδα είναι ο Αμανίτης ο φαλλοειδής και ο Εαρινός και τα Μουσκάρια που η μυρωδιά τους ελκύει τις μύγες και τις σκοτώνει. Αυτά χρησιμοποιούσαν και οι αρχαίοι Σαμάνοι ως παραισθησιογόνα για να επικοινωνήσουν με τα πνεύματα των αρχαίων. Γεύματα με μανιτάρια και … τραγικό τέλος αναφέρονται από το 54 π.Χ. όταν η Αγριππίνα δηλητηρίασε τον 4ο σύζυγό της Κλαύδιο για να ανεβάσει στο θρόνο το γιο της Νέρωνα.
