Το πλέον σύγχρονο, περιστροφικού τύπου, τηλεσκόπιο στην Ευρώπη λειτουργεί από το πρωί της Τετάρτης (23.7.25) στο Αστεροσκοπείο του Σκίνακα σε υψόμετρο 1.700 μέτρων στην Κρήτη. Το τηλεσκόπιο, που είναι χορηγία της Επιτροπής «Ελλάδα 2021», κατασκευάστηκε στην Αυστρία

«Μια επένδυση στη γνώση και την καινοτομία, που έγινε πράξη χάρη στη στήριξη της Επιτροπής ‘Ελλάδα 2021’ και της προέδρου Γιάννας Αγγελοπούλου, με τη συμβολή του Ιδρύματος Τεχνολογίας Έρευνας του Πανεπιστημίου Κρήτης, της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και της τοπικής κοινωνίας. Το ‘200+’ είναι κομμάτι ενός φιλόδοξου εθνικού σχεδίου. Με το πρόγραμμα GreekObs2OGS, συνολικού προυπολογισμού 8 εκατ. ευρώ, αναβαθμίζουμε τρία ελληνικά αστεροσκοπεία — Σκίνακας, Χελμός, Χολομώντας — σε Οπτικούς Επίγειους Σταθμούς, για ασφαλείς επικοινωνίες με δορυφόρους χαμηλής τροχιάς μέσω τεχνολογίας λέιζερ. Επικοινωνίες που δεν μπλοκάρονται και δεν παραβιάζονται», αναφέρει ο υπουργός στην ανάρτησή του, συμπληρώνοντας: «Το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης, μέσω της γενικής γραμματείας Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων και του Ελληνικού Κέντρου Διαστήματος, συντονίζει και υποστηρίζει αυτή την εθνική προσπάθεια, αξιοποιώντας τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της χώρας μας: καθαρό ουρανό, μεγάλα υψόμετρα, οπτικές ίνες. Το πιο αισιόδοξο είναι ότι εδώ έγινε κάτι σπάνιο, αλλά βαθιά ελληνικό όταν υπάρχει όραμα: όλοι συνεργάστηκαν. Με σχέδιο, εμπιστοσύνη και κοινό στόχο. Κι αυτό είναι το πιο ελπιδοφόρο μήνυμα. Γιατί λένε πως ‘sky is the limit’ — εμείς δείχνουμε ότι ο ουρανός είναι απλώς η αρχή».

Ειδικότερα, το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης, σε συνεργασία με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος (ESA) στοχεύει στη μετατροπή τριών ελληνικών αστεροσκοπείων – του Εθνικού Αστεροσκοπείου Χελμού, του Αστεροσκοπείου του Σκίνακα στην Κρήτη και του Αστεροσκοπείου του Χολομώντα στη Χαλκιδική – σε υπερσύγχρονους Οπτικούς Επίγειους Σταθμούς. Αυτή η στρατηγική αναβάθμιση αποβλέπει στην ενίσχυση των δυνατοτήτων δορυφορικών επικοινωνιών της Ελλάδας, προωθώντας ταυτόχρονα την πρόοδο στις τεχνολογίες διαστημικής επικοινωνίας.

Το πρόγραμμα αναβάθμισης των αστεροσκοπείων, ως μέρος του Ελληνικού Εθνικού Προγράμματος Μικροδορυφόρων, με χρηματοδότηση του ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, αποσκοπεί στην ενίσχυση των δορυφορικών υποδομών της Ελλάδας για υψηλής ταχύτητας οπτικές και κβαντικές επικοινωνίες και περιλαμβάνει ολοκληρωμένο σχέδιο αναβάθμισης των αστεροσκοπείων για υψηλής ακρίβειας οπτικές επικοινωνίες με δορυφόρους LEO (χαμηλής τροχιάς).

Οι αναβαθμίσεις περιλαμβάνουν:

• Προηγμένα Οπτικά Συστήματα: Εγκατάσταση αιχμής τηλεσκοπικών διατάξεων και συνοδευτικού εξοπλισμού, σχεδιασμένων για οπτικές επικοινωνίες υψηλής ταχύτητας και ασφάλειας.
• Υποδομή Επικοινωνίας: Ανάπτυξη και εγκατάσταση εξοπλισμού οπτικών επικοινωνιών και πειραματικού διαμοιρασμού κβαντικών κλειδιών, εξασφαλίζοντας δυνατότητα διασύνδεσης με τα επερχόμενα συστήματα οπτικών δορυφορικών επικοινωνιών.
• Λογισμικό: Ειδικά σχεδιασμένες λύσεις λογισμικού για τη διαχείριση των σταθμών.

Με την αναβάθμιση των παραπάνω παρατηρητηρίων, δημιουργείται ένα ισχυρό δίκτυο οπτικών δορυφορικών επικοινωνίών που ενισχύει τον ρόλο της Ελλάδας στην παγκόσμια διαστημική κοινότητα, υποστηρίζει την επιστημονική έρευνα και ανοίγει νέους δρόμους για τεχνολογική καινοτομία.

Το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης, μέσω της γενικής γραμματείας Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων και του Ελληνικού Κέντρου Διαστήματος, παρακολουθεί στενά, υποστηρίζει και διευκολύνει την υλοποίηση της δράσης Obs2OGS, προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι προκλήσεις που προκύπτουν κατά την αναβάθμιση των τριών εθνικών αστεροσκοπείων σε επίγειους σταθμούς οπτικών επικοινωνιών με δυνατότητες Κβαντικής Κατανομής Κλειδιών (QKD).

Στόχος είναι η αξιοποιήση του συγκριτικού πλεονεκτήματος της Ελλάδας «του καθαρού ουρανού, των μεγάλων υψόμετρων και της άριστης χερσαίας διασύνδεσης μέσω οπτικών ινών, ώστε να πρωτοπορήσουμε στις οπτικές επικοινωνίες από το διάστημα προς τη Γη, για επικοινωνίες υψηλής χωρητικότητας, βαθιάς διαστημικής εμβέλειας και αυξημένης ασφάλειας. Ως εκ τούτου, η Ελλάδα φιλοδοξεί να καταστεί ο κεντρικός κόμβος οπτικών επικοινωνιών της Ευρώπης και να διαδραματίσει καίριο ρόλο σε όλα τα σχετικά δίκτυα, όπως το EuroQCI, το Nucleus και άλλα», αναφέρει το υπουργείο σε ενημέρωσή του.