Με την κορυφαία διάκριση της Διεθνούς Ακαδημίας Αστροναυτικής, το «Βραβείο φον κάρμαν», τιμήθηκε ο διαστημικός επιστήμων και ακαδημαϊκός Σταμάτης Κριμιζής.
Το βραβείο, που απονεμήθηκε σε τελετή στην Αδελαΐδα της Αυστραλίας, δίδεται προς τιμήν του πρωτοπόρου της αεροδυναμικής Τέοντορ φον Κάρμαν, ιδρυτή και πρώτου προέδρου της Ακαδημίας. Με τον τρόπο αυτό, η Ακαδημία αναγνώρισε την πολυετή συμβολή του Κριμιζή στις διαστημικές επιστήμες και στην αστροναυτική.
Ο Έλληνας επιστήμων υπήρξε επί πολλά χρόνια επικεφαλής του Εργαστηρίου Εφαρμοσμένης Φυσικής (APL) του Πανεπιστημίου Τζονς Χόπκινς των ΗΠΑ, το οποίο έπαιξε και συνεχίζει να παίζει καθοριστικό ρόλο στις διαστημικές αποστολές.
Ο Σταμάτης Κριμιζής διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη νέων επιστημονικών οργάνων για το διάστημα και στην προώθηση της ρομποτικής διαστημικής εξερεύνησης. Είναι ο μόνος επιστήμονας στον κόσμο, ο οποίος έχει ηγηθεί ή έχει συμμετάσχει στα πειράματα διαστημικής φυσικής που έχουν γίνει και στους εννέα πλανήτες του ηλιακού μας συστήματος.
Υπήρξε επικεφαλής ερευνητής σε πέντε αποστολές της Αμερικανικής Διαστημικής Υπηρεσίας (NASA), μεταξύ των οποίων στις αποστολές των δύο Voyager (που ακόμη ταξιδεύουν) και του Cassini στον Κρόνο (που πρόσφατα «αυτοκτόνησε»).
Ο Κριμιζής σχεδίασε, ανέπτυξε, έστειλε στο διάστημα και ανέλυσε τα στοιχεία 23 επιστημονικών οργάνων, που χρησιμοποιήθηκαν σε διάφορες αμερικανικές και ευρωπαϊκές διαστημικές αποστολές. Δικό του είναι, μεταξύ άλλων, το όργανο LECP (Low-Energy Charged Particle) πάνω στα δύο Voyager. Ήδη τα δεδομένα του LECP από το Voyager 1 βοήθησαν καθοριστικά τους επιστήμονες να βεβαιωθούν ότι το σκάφος εγκατέλειψε για πρώτη φορά το ηλιακό μας σύστημα, κινούμενο πλέον προς το διαστημικό χώρο.
Ο Κριμιζής έπαιξε επίσης ρόλο στην ανάπτυξη του πρωτοποριακού προγράμματος «Discovery» της NASA για τη δημιουργία χαμηλού κόστους πλανητικών αποστολών, καθώς και του προγράμματος «New Frontiers», στο πλαίσιο του οποίου έγινε η πρώτη αποστολή στον Πλούτωνα του σκάφους «New Horizons», που έχει κατασκευασθεί από το APL. Ο έλληνας ακαδημαϊκός είναι επίσης ερευνητής στη νέα αποστολή «Parker Solar Probe» με στόχο τον Ήλιο, που προγραμματίζεται να εκτοξευθεί το καλοκαίρι του 2018.
Γενημμένος στη Χίο, ο Κριμιζής σπούδασε Φυσική στο Πανεπιστήμιο της Μινεσότα και πήρε το διδακτορικό του από το Πανεπιστήμιο της Αϊόβα, όπου είχε καθηγητή τον διάσημο φυσικό Τζέημς Βαν ‘Αλεν, πρώην επιστήμονα του APL, ο οποίος ανακάλυψε τις ομώνυμες ζώνες ακτινοβολίας γύρω από τη Γη.
Αφού δίδαξε στην Αϊόβα, όπου υπήρξε πρωτοπόρος στη χρήση νέου τύπου ανιχνευτών για τη μέτρηση των σωματιδίων στο διάστημα, το 1968 o Κριμιζής εντάχθηκε στο δυναμικό του APL, όπου έγινε επικεφαλής επιστήμων το 1980 και τελικά επικεφαλής του Τμήματος Διαστήματος το 1991. Έχει βραβευθεί κατ’ επανάληψη, ενώ έχει στο ενεργητικό του πάνω από 600 επιστημονικές δημοσιεύσεις και βιβλία – και συνεχίζει ακάθεκτος…
Πηγή: ΑΠΕ – ΜΠΕ
