Συνέντευξη στον Μάνο Χατζηγιάννη
"Ο πρωθυπουργός εν αγνοία του με τις αποφάσεις που πήρε πάει να αποκαταστήσει το χαμένο γόητρο της Ευρώπης" αναφέρει μεταξύ άλλων στην αποκλειστική του συνέντευξη στο ΠΕΝΤΑΠΟΣΤΑΓΜΑ ο ομότιμος καθηγητής του Πολυτεχνείου Κρήτης και ομότιμος ερευνητής της Γεωλογικής Υπηρεσίας του Καναδά κ. Αντώνης Φώσκολος.
Χαρακτήρισε "ηλιθιότητα" να στηρίζεται η ενεργειακή ανεξαρτησία της Ευρώπης στις εισαγόμενες και πανάκριβες ενεργειακές πρώτες ύλες και συμπλήρωσε: "Και βεβαίως η επόμενη ηλιθιότητα να στηριχθούμε, όταν δεν δουλεύουν οι ανεμογεννήτριες, στο εισαγόμενο πανάκριβο υγροποιημένο φυσικό αέριο".
Διευκρινίζει σε σχετική ερώτηση πως δεν υπάρχουν υδρογονάνθρακες στο Αιγαίο, και εξηγεί τον λόγο, αλλά προσθέτει: "Βεβαίως ο λόγος ακύρωσης από την κυβέρνηση είναι να μην δώσουμε αιτία για πολεμική σύρραξη με την Τουρκία"
Αποκαλύπτει πολύ ενδιαφέροντα στοιχεία για την δυνατότητα συνάρτησης με τον East Med, ενώ εξηγεί πώς με έναν συνδυασμό παραγόντων μπορούν "Πελοπόννησος και Κρήτη να έχουν πολύ φθηνό ηλεκτρικό ρεύμα που παράγεται από Ελληνικό φυσικό αέριο και τους Ελληνικούς λιγνίτες της Μεγαλόπολης" ,.
Πιστεύει πως ο East Med μπορεί να λειτουργήσει σε 4 χρόνια "αν δεν υπάρχουν πολιτικές παρεμβάσεις" και τονίζει πως η απεξάρτηση από τις ρωσικές πηγές ενέργειας είναι εφικτή "αν αξιοποιηθούν τα κοιτάσματα υδρογονανθράκων της λεκάνης της Ανατολικής Μεσογείου".
Χαρακτηρίζει "ιδεώδη λύση" τους υδρογονάνθρακες για την χώρα μας, ενώ είναι καυστικός σημειώνοντας πως οι "ηλεκτρικές διασυνδέσεις Euro-Asia Connector και Euro-Africa Connector, για τους επαΐοντες προκαλούν θυμηδία" και τέλος είναι αφοπλιστικός όταν δηλώνει "το καλαμπούρι για την υπερθέρμανση του πλανήτη κατέστρεψε αρκετά την παγκόσμια οικονομία".
Ακολουθεί ολόκληρη η συνέντευξη:
-Κύριε καθηγητά είδαμε πρόσφατα τις ανακοινώσεις του πρωθυπουργού σχετικά με τις νέες ενεργειακές προτεραιότητες της χώρα μας. Σας καλύπτουν όσα είπε;
Ναι, είναι προς την σωστή κατεύθυνση αρκεί να υλοποιηθούν, που θα υλοποιηθούν, διότι δεν υπάρχει καμία εναλλακτική λύση. Δηλαδή τα συμβατικά αποθέματα φυσικού αερίου και πετρελαίου ελαττώνονται δραματικά ενώ ταυτόχρονα αυξάνεται ο πληθυσμός της γης και ταυτόχρονα μειώνονται οι πετρελαιοπαραγωγές από τις πετρελαιοπαραγωγές χώρες λόγω βελτίωσης του βιοτικού τους επιπέδου και της αύξησης του πληθυσμού των πετρελαιοπαραγωγών χωρών.
Στην Ευρώπη έγινε και το κλασσικό σφάλμα να στηρίζεται η ενεργειακή της ανεξαρτησία στις εισαγόμενες και πανάκριβες ενεργειακές πρώτες ύλες. Την ηλιθιότητα αυτής της φιλοσοφίας την είδαμε με την Ρώσο-Ουκρανική κρίση. Και βεβαίως η επανάπαυση στις Α.ΠΕ που όχι μόνο η λειτουργία τους στηρίζεται στις Σπάνιες Γαίες που την εκμετάλλευση και την παραγωγή έχουν κατά 98% οι Κινέζοι, άλλη ηλιθιότητα, αλλά και υπολειτουργούν όταν οι κλιματικές συνθήκες δεν είναι κατάλληλες, πολύ κρύο, νηνεμία η συννεφιά. Και βεβαίως η επόμενη ηλιθιότητα να στηριχθούμε, όταν δεν δουλεύουν οι ανεμογεννήτριες, στο εισαγόμενο πανάκριβο υγροποιημένο φυσικό αέριο. Η Ευρώπη μετά το 1990 έκοψε το κλαδί της ενεργειακής της ανεξαρτησίας και οικονομικής της ευημερίας και από υπερδύναμη κατάντησε μια κουρελού. Ο πρωθυπουργός εν αγνοία του με τις αποφάσεις που πήρε πάει να αποκαταστήσει το χαμένο γόητρο της Ευρώπης
-Για ποιο λόγο οι έρευνες που ανακοινώθηκαν δεν αφορούν το Αιγαίο και δεν επεκτάθηκαν Ανατολικά και Νότια της Κρήτης;
Απλούστατα, δεν υπάρχουν υδρογονάνθρακες στο Αιγαίο. Βεβαίως ο λόγος ακύρωσης από την κυβέρνηση είναι να μην δώσουμε αιτία για πολεμική σύρραξη με την Τουρκία. Αυτός ο μύθος περί ύπαρξης κοιτασμάτων υδρογονανθράκων στο Αιγαίο οφείλεται στους Έλληνες δημοσιογράφους. Ο λόγος που δεν υπάρχουν οφείλεται παλαιογεωγραφική ιστορία του Αιγαίου. Για να δημιουργηθεί ένα κοίτασμα πετρελαίου χρειάζονται 8-10 εκατομμύρια χρόνια γεωλογικής ηρεμίας ούτως ώστε το φυτοπλαγκτόν να μετατραπεί σε πετρέλαιο. Στο Αιγαίο υπήρχε και διαρκής ηφαιστειότητα και σεισμικότητα. Άρα πετρέλαιο δεν υπάρχει. Έχουμε 6 κοιτάσματα στο Θρακικό πέλαγος, που είναι γνωστά από το 1985 με αθροιστικό απόθεμα το 1.5 δις βαρέλια, και περιμένουμε την ανακήρυξη της ΑΟΖ η την επέκταση των χωρικών μας υδάτων στα 6 η 12 μίλια για να το εκμεταλλευτεί η κοινοπραξία της Καναδικής εταιρείας Calfrac, 75% με τα ΕΛΠΕ, 25%. Επίσης με μεγάλη πιθανότητα έχουμε και ένα κοίτασμα αβιογενούς φυσικού αερίου στον Θερμαϊκό με απόθεμα της τάξης 22 τρις μ3, δηλαδή πιθανόν ένα Λεβιάθαν.
Πιστεύω ότι πολύ σύντομα θα βγουν και τα 2 οικόπεδα νότια των νομών Ρεθύμνου, Ηρακλείου και Λασιθίου και το οικόπεδο νότιο-ανατολικά της Κρήτης εκτάσεως 33000 τετραγωνικών χιλιομέτρων, που κερδίσαμε από την μερική οριοθέτηση της ΑΟΖ με την Αίγυπτο. Αυτό το οικόπεδο κατά την Νορβηγική γεωφυσική εταιρεία TGS-NOPEC έχει κοιτάσματα βιογενούς φυσικού αερίου. Το σύνολο των κοραλλιογενών στόχων σε αυτά τα οικόπεδων είναι 12.
-Θεωρείτε πως οι ερευνητικές γεωτρήσεις πρέπει να ξεκινήσουν από τον Κυπαρισσιακό κόλπο , ώστε να κουμπώσουν στη δυτική πορεία του East-Med;
.. Βάσει του χρονοδιαγράμματος που έδωσε στην δημοσιότητα η ΕΔΕΥ, εικόνα 1,
Εικόνα 1. Χρονοδιάγραμμα των ερευνών σε Δυτική Ελλάδα, Ιόνιο και Κρήτη
Θα αρχίσει εντός του 2023, η γεώτρηση από το Δελβινάκι της Ηπείρου. Εκεί υπάρχει ένα κοίτασμα που το έχει η Energean και το οποίο έχει, βάσει των εργασιών που έκανε το 1990 η British Gas για λογαριασμό της ΔΕΠ-ΕΚΥ, 60 εκ. βαρέλια αργό πετρέλαιο και 2.5 τρις κυβικά πόδια φυσικό αέριο, εικόνα 2.
Εικόνα 2. Η διαδρομή του East-Med μέσα από τα Blocks φυσικού αερίου του της Δυτικής Ελλάδας και του Ιονίου
Εν συνεχεία θα πάμε, πάλι βάσει του χρονοδιαγράμματος της ΕΔΕΥ, στο μπλοκ 2, που είναι δυτικά της Κέρκυρας όπου στα κοιτάσματα Πύρος και Αχιλλέας έχουν 3 τρις κυβικά πόδια φυσικού αερίου. Με δεδομένο ότι ο αγωγός East- Med περνά πολύ κοντά από αυτά τα κοιτάσματα που υπάρχουν στην Ήπειρο και την Κέρκυρα, θα μπορούμε άνετα να προσθέσουμε σε αυτόν τον αγωγό άλλα 10 δις μ3 ετησίως φυσικού αερίου για 15 χρόνια ούτως ώστε ο αγωγός να μεταφέρει συνολικά προς την Ευρώπη, μέσω Ιταλίας, 20 έως 25 δις μ3 φυσικού αερίου από το Ισραήλ και την Κύπρο και 10 δις μ3 από την Ελλάδα, σύνολο 30-35 δις μ3. Επιπροσθέτως, μέσω ΤΑΠ θα στέλνουμε άλλα 15 δις μ3 Αζερικού φυσικού αερίου. Έτσι η Ελλάδα αναβαθμίζεται, γεωπολιτικά, εκθετικά γύρω στο 2025.
Εν συνεχεία θα έρθει η εκμετάλλευση του βιογενούς φυσικού αερίου στο μπλοκ 10 του κόλπου της Κυπαρισσίας που θα μπορεί από το 2026 η το 2027 να προσθέσει άλλα τουλάχιστον 30 δις μ3 φυσικού αερίου στον διερχόμενο αγωγό East-Med που έχει προορισμό την Ιταλία και την Ευρώπη. Η Ιταλία εισάγει 78 δις μ3 φυσικό αέριο κυρίως από Ρωσία.
Επίσης από το κοίτασμα φυσικού αερίου της Κυπαρισσίας μπορούμε, με δεδομένο ότι το 2027 λήγει το συμβόλαιο προμήθειας Ρωσικού φυσικού αερίου για την Ελλάδα, να στέλνουμε 2 δις μ3 φυσικού αερίου ετησίως στους ΑΗΣ της Μεγαλόπολης που λειτουργούν με Ρωσικό φυσικό αέριο. Άρα Πελοπόννησος και Κρήτη θα έχουν πολύ φθηνό ηλεκτρικό ρεύμα που παράγεται από Ελληνικό φυσικό αέριο και τους Ελληνικούς λιγνίτες της Μεγαλόπολης. Το 2029 αναμένεται η παραγωγή απο τα μπλοκ της Κρήτης που θα βοηθήσει ακόμα περισσότερο στην λύση του Ευρωπαικού ενεργειακού προβλήματος.
Και το επιστέγασμα από την ΕΔΕΥ είναι ότι αν οι σημερινές πετρελαϊκές εταιρείες δεν λειτουργήσουν εντός του χρονοδιαγράμματος θα αντικατασταθούν από άλλες 4 εταιρείες που περιμένουν για να μπουν στα οικόπεδα που θα αφήσουν τα ΕΛΠΕ, η Energean και η κοινοπραξία TOTAL, EXXON-MOBIL και ΕΛΠΕ.
-Οι αμερικανικές “νάρκες” για τον East Med είναι επαναλαμβανόμενες ωστόσο το ερώτημα παραμένει αν το project είναι ακόμη ζωντανό και κυρίως βιώσιμο;
Ο East-Med εικόνα 1,είναι ζωντανός όπως λέει ο ΥΠΕΞ Δένδιας ( Alive and Kicking), διότι τον θέλουν 4 χώρες
Δηλαδή, Ιταλία, Ισραήλ, Κύπρος Ελλάδα και η Ευρωπαϊκή Ένωση. Είναι οικονομικά και τεχνικά εφικτός όπως λέει ο πρόεδρος της κατασκευάστριας εταιρείας IG Poseidon , Nikola Monti, και μπορεί να λειτουργήσει σε 4 χρόνια αν δεν υπάρχουν πολιτικές παρεμβάσεις. Επίσης σας γνωρίζω ότι η IG Poseidon εξαγοράστηκε από την Γαλλική Energie de France.
- Κατά πόσο είναι εφικτή η απεξάρτηση από τις ρωσικές πηγές ενέργειας της Ελλάδας και της Ευρώπης, που είναι το νέο “ρεφραίν” των κυβερνήσεων της ΕΕ;
Ναι, είναι εφικτή αν αξιοποιηθούν τα κοιτάσματα υδρογονανθράκων της λεκάνης της Ανατολικής Μεσογείου. Οι εξαγώγιμες ποσότητες φυσικού αερίου, περίπου 20 τρις μ3, είναι τουλάχιστον πενταπλάσιες των εξαγώγιμων Ρωσικών ποσοτήτων που συνολικά θα είναι 3.6 τρις μ3.
-Είναι οι υδρογονάνθρακες η λύση για την χώρα μας; Και αν ναι κατά πόσο θα μας αφήσουν να τους αξιοποιήσουμε όταν για παράδειγμα βλέπουμε πως οι Αμερικανοί προκρίνουν την ηλεκτρική διασύνδεση (βλέπε Euro-Asia Inter-connector και Euro-Africa Inter-connector);
Είναι η πιο ιδεώδης λύση. Κοιτάξτε τις τιμές του αργού πετρελαίου και φυσικού αερίου στις αγορές. Κοιτάξτε πως οι έμμονες ιδέες για την χρήση των Α.ΠΕ οδήγησαν σε οικονομικό μαρασμό την Ευρώπη. Σήμερα η Ευρώπη είναι οικονομικά κατεστραμμένη. Κάθε μέρα το ευρώ βουλιάζει έναντι του δολαρίου.
Όσον αφορά τις ηλεκτρικές διασυνδέσεις Euro-Asia Connector και Euro-Africa Connector, για τους επαΐοντες προκαλούν θυμηδία. Έλεος. Η Ευρώπη θα λύσει το ενεργειακό της πρόβλημα με 2 αγωγούς που θα μεταφέρουν ρεύμα συνολικής ισχύος 3000 MW; Αυτή την ισχύ έχουν μόνο οι Ελληνικοί λιγνιτικοί σταθμοί που καλύπτουν ΜΟΝΟ το 16% των Ελληνικών αναγκών σε ηλεκτρικό ρεύμα. Eυχής έργον είναι να μην διακινούμε τέτοιες ηλιθιότητες.
Θα μας αφήσουν οι Αμερικανοί για να απεξαρτηθεί ενεργειακά η Ευρώπη από την Ρωσία, κάτι που δεν μπορούν να το κάνουν οι Αμερικανοί με τις εισαγωγές του πανάκριβου υγροποιημένου φυσικού αερίου.
Εσείς ποιανού ιδέα νομίζετε ότι ήταν μέσα σε απειροελάχιστο χρόνο να πει ο πρωθυπουργός ΠΡΟΧΩΡΟΥΜΕ ΣΤΗΝ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΕΙ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΚΟΙΤΑΣΜΑΤΩΝ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΊΟΥ.
-Πρόσφατα το Ισραήλ ανακοίνωσε πως σταματάει την αναζήτηση και την παραγωγή φυσικού αερίου το 2022 για να δημιουργήσει χώρο για χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Τι ανακατατάξεις μπορεί να φέρει αυτή η κίνηση στο γέω-οικονομικό πεδίο, ιδίως αν αναλογιστούμε πως πρόκειται για μια χώρα ενεργειακό μας συνεργάτη;
Δεν νομίζω ότι η χρήση των Α.ΠΕ θα προχωρήσει. Σήμερα οι Α.ΠΕ του Ισραήλ συμμετέχουν στο ενεργειακό μείγμα κατά 14.5%. Και στην Αίγυπτο μόνο κατά 4%. Αυτό τα λέει όλα
-Με αφορμή τον “πόλεμο των τρυπανιών” και τη γεώτρηση της Exxon-Mobil στο θαλάσσιο οικόπεδο 10 της ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας και την αδειοδότηση των εργασιών έρευνας, γεωτρήσεων και εκμετάλλευσης των κοιτασμάτων, τι εξελίξεις αναμένετε στην Ανατολική Μεσόγειο; Μπορούμε με κάποιον τρόπο να θέσουμε εκτός παιχνιδιού την Τουρκία από το Λίβανο και την Λιβύη;
..Η Τουρκία είναι εκτός παιχνιδιού παντού. Είναι εντός παιχνιδιού για τους Έλληνες δημοσιογράφους. Σε λίγες μέρες Η ΤOTAL με την ΕNI θα κάνουν 2 γεωτρήσεις στο μπλοκ 6 της Κυπριακής ΑΟΖ. Είδατε καμία Τουρκική αντίδραση. Ο υπουργός ενέργειας της Τουρκίας εδώ και 2 εβδομάδες λέει ότι θα έχουμε εξελίξεις υπέρ της Τουρκίας στον ενεργειακό τομέα. Μέχρι στιγμής δεν βλέπω τίποτε εκτός και αν είμαι αόμματος. Μην πιστεύετε σε ότι σερβίρουν οι Τούρκοι.
-Εν μέσω πολέμου στην Ουκρανία κάποιοι θυμήθηκαν εκ νέου την κλιματική αλλαγή και πιέζουν. Κατ’ αρχάς τι πιστεύετε για το ζήτημα της κλιματικής αλλαγής και κατά δεύτερον κατά πόσο μπορεί να συνδυαστεί η απεξάρτηση από τους ρωσικούς ενεργειακούς πόρους με παράλληλη απεξάρτηση από τον λιγνίτη;
.. Κλιματική αλλαγή θα έχουμε όταν το διαπιστώσουν οι μετεωρολογικοί σταθμοί και τα αστεροσκοπεία όλου του κόσμου. Και όταν ανυψωθεί η στάθμη της θάλασσας, που δεν έχει ανυψωθεί ούτε κατά 1 χιλιοστό και όταν λιώσουν οι πάγοι. Μέχρι σήμερα έχουμε εν λειτουργία 34 χιονοδρομικά κέντρα στην Ελλάδα, οι αμυγδαλιές ανθίζουν 2 μήνες αργότερα και τα χελιδόνια εμφανίζονται 1.5 μήνες αργότερα. Νομίζω ότι το καλαμπούρι για την υπερθέρμανση του πλανήτη κατέστρεψε αρκετά την παγκόσμια οικονομία.
Η Ελληνική κυβέρνηση έδειξε ωριμότητα. Αύξησε την χρήση του λιγνίτη κατά 50% και δουλεύουν μέχρι στιγμής λιγνιτικοί ΑΗΣ συνολικής ισχύος , προς το παρόν 2200 MW με αποτέλεσμα να εργάζονται πάνω από 3000 άτομα στα λιγνιτωρυχεία και δορυφορικά 9000 άτομα, σύνολο 12000 άτομα. Μετά θα μπει μπροστά ο λιγνιτικός ΑΗΣ της Πτολεμαίδας V, ισχύος 660 MW που θα απασχολήσει άλλα 1200 άτομα. Επίσης η κυβέρνηση θα βάλλει μπροστά τους ΥΗΣ. Θα λειτουργήσει το υδροηλεκτρικό έργο της Μεσόχωρας ισχύος 160 MW.
Συνολικά στην ηλεκτροπαραγωγή θα συμμετέχουν κατά περίπου 27%-30% Ελληνικές πρώτες ύλες. Αυτή είναι η απόφαση της κυβέρνησης. Και αργότερα, μετά το 2027 όταν λήξει η ληστρική σύμβαση που έχουμε με την Ρωσία για την αγορά Ρωσικού φυσικού αερίου, θα μπει και το Ελληνικό φυσικό αέριο από το μπλοκ 10 του κόλπου της Κυπαρισσίας που θα τροφοδοτεί τον ΑΗΣ της Μεγαλόπολης ισχύος 550 MW με πάμφθηνο Ελληνικό φυσικό αέριο. Και αν έχουμε λίγο μυαλό θα μπορούμε να το μεταφέρουμε με CNG πλοία (Compressed Natural Gas) φυσικό αέριο από το μπλοκ 10 του Ιονίου στην Ρεβυθούσα η ακόμα στο South Kavala. Δεν θα χρειαστούμε ούτε σταθμούς υγροποίησης φυσικού αερίου ούτε LNG πλοία.
Νομίζω ότι έχουμε μπει στον σωστό δρόμο κατ’ ανάγκη και όχι κατ’ επιλογή λόγω της παγκόσμιας ενεργειακής κρίσης
