Ερευνητικό ενδιαφέρον έχει προκαλέσει κατά διαστήματα η επίδραση των ψυχολογικών παραγόντων στην εμφάνιση της άνοιας. Όπως στις περισσότερες παθήσεις έτσι και στην άνοια υπάρχει έντονη η απορία γιατί πλήττει κάποιους ανθρώπους ενώ κάποιους άλλους όχι. Και σ’αυτήν την περίπτωση πάθησης κάνουμε λόγο για ένα συνονθύλευμα αιτιολογικών παραγόντων που συνοψίζονται σε γενετικούς, κληρονομικούς, περιβαλλοντικούς και ψυχολογικούς
Ερευνητικό ενδιαφέρον έχει προκαλέσει κατά διαστήματα η επίδραση των ψυχολογικών παραγόντων στην εμφάνιση της άνοιας. Όπως στις περισσότερες παθήσεις έτσι και στην άνοια υπάρχει έντονη η απορία γιατί πλήττει κάποιους ανθρώπους ενώ κάποιους άλλους όχι. Και σ’αυτήν την περίπτωση πάθησης κάνουμε λόγο για ένα συνονθύλευμα αιτιολογικών παραγόντων που συνοψίζονται σε γενετικούς, κληρονομικούς, περιβαλλοντικούς και ψυχολογικούς.
Κατάθλιψη και άνοια
Στο ψυχολογικό τομέα έχει απασχολήσει κατά καιρούς την επιστημονική κοινότητα κατά πόσο η κατάθλιψη αποτελεί προάγγελο ή έναν από τους παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση της άνοιας. Πρόσφατες έρευνες έχουν δείξει λοιπόν πως οι άνθρωποι που παρουσιάζουν κατάθλιψη στη μέση ηλικία είναι πιο πιθανό να εμφανίσουν άνοια αργότερα. Επίσης το Alzheimer και η αγγειακή άνοια πιο συγκεκριμένα μπορούν να εμφανιστούν συχνότερα σε άτομα πάσχοντα από κατάθλιψη στη μέση ηλικία.
Μια ενδιαφέρουσα έρευνα πραγματοποιήθηκε στην Ν.Υόρκη (1996) – σε 1070 άτομα 60 ετών και άνω – (με follow-up που διήρκησε από 1-5 χρόνια με ετήσια ιατρική και νευροψυχολογική αξιολόγηση) για να ελεγχθούν τα επίπεδα γνωστικής έκπτωσης και να διαγνωσθεί όπου υπήρχε άνοια. Τα άτομα που ήδη είχαν άνοια αφαιρέθηκαν από την έρευνα. Στους υπόλοιπους παρατηρήθηκε κατάθλιψη σ’αυτούς με την μεγαλύτερη γνωστική έκπτωση. Έτσι λοιπόν η εμφάνιση της κατάθλιψης σε μεγάλη ηλικία (γήρας) συνδέθηκε με αρχική εκδήλωση της άνοιας (ως σύμπτωμα).
Άγχος και άνοια
Ο ρόλος του άγχους στην εμφάνιση της άνοιας συγκεντρώνει εξαιρετικό ενδιαφέρον καθώς λίγο έως πολύ πλήττει τους περισσότερους.
Αξίζει λοιπόν να αναφερθούμε σε μια έρευνα που διεξάχθηκε στην Σουηδία και διήρκησε 38 χρόνια έχοντας ως δείγμα 800 γυναίκες με πολλά (follow-up) θέλησε να δει τη συσχέτιση μεταξύ υψηλά αγχογόνων καταστάσεων (διαζύγιο, χηρεία, ασθένεια, εργασιακά προβλήματα) και της εμφάνισης της άνοιας καταλήγοντας στο ότι το άγχος που προκαλείται από δυσάρεστα γεγονότα (π.χ. πένθος,διαζύγιο) στη μέση ηλικία ενισχύει τον κίνδυνο εμφάνισης άνοιας.
Σε παρόμοια συμπεράσματα κατέληξαν επιστήμονες από την Αργεντινή και τα ανακοίνωσαν στο παγκόσμιο συνέδριο της «Ευρωπαικής Νευρολογικής Εταιρείας» (Πράγα). Το ενδιαφέρον έγκειται στο γεγονός ότι στην παρούσα έρευνα που συμμετείχαν 107 ασθενείς ιδίου φύλου και μόρφωσης με ήπια συμπτώματα της άνοιας ρωτήθηκαν τόσο οι ίδιοι όσο και οι συγγενείς του αν συνέβη κάτι αξιομνημόνευτο 3 χρόνια ΠΡΙΝ την διάγνωση.
Το 73% των ασθενών με άνοια βρισκόταν κάτω από έντονο ψυχολογικό στρες (συγκεκριμένα αναφέρθηκε θάνατος συντρόφου ή παιδιού, περιστατικό βίας και τροχαίο) 3 χρόνια πριν την διάγνωση της άνοιας.
Οι επιστήμονες επισημαίνουν ότι οι βλαβερές μεταβολές που γίνονται στον εγκέφαλο λόγω των ορμονών από το άγχος μπορεί να παραμείνουν στα ίδια υψηλά επίπεδα για χρόνια, γι’ αυτό και οι συνέπειες του άγχους στην υγεία συχνά εμφανίζονται μετά από μεγάλο χρονικό διάστημα.
