Μια σειρά από μελέτες έχουν διαπιστώσει τον αυξημένο κίνδυνο που διατρέχουν τα άτομα με διαβήτη τύπου 1 και 2 να εμφανίσουν κατάθλιψη αλλά και την αντίστροφη σχέση, τα άτομα δηλαδή με κατάθλιψη να εκδηλώσουν τη μεταβολική νόσο. Πρόσφατη έρευνα που χρηματοδοτήθηκε από τον φιλανθρωπικό οργανισμό Diabetes UK και δημοσιεύτηκε στο Diabetes Care, έρχεται να ρίξει περισσότερο φως και να αναδείξει την άμεση εμπλοκή της ψυχικής διαταραχής στον σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 (ΣΔ2).
Η επιστημονική ομάδα με επικεφαλής την καθηγήτρια Inga Prokopenko από το Πανεπιστήμιο του Surrey, χρησιμοποίησε γενετικά δεδομένα από εκατοντάδες χιλιάδες άτομα στο Ηνωμένο Βασίλειο και τη Φινλανδία, συμπεριλαμβανομένων 19.344 ατόμων με διαβήτη τύπου 2, περισσότερων από 5.000 ατόμων που διαγνώστηκαν με κατάθλιψη και 153.079 ατόμων με υποκειμενικές αναφορές κατάθλιψης. Τα στοιχεία αναλύθηκαν με τη μέθοδο της Μεντελιανής τυχαιοποίησης για τον εντοπισμό χρήσιμων γενετικών πληροφοριών.
Παχυσαρκία και γονίδια
Τα αποτελέσματα αποκάλυψαν για πρώτη φορά ότι η κατάθλιψη αυξάνει άμεσα τον κίνδυνο εμφάνισης ΣΔ2 μέσα από δύο μηχανισμούς. Αφενός, το μεγαλύτερο σωματικό βάρος εξήγησε κατά ένα 36,5% το ρόλο της κατάθλιψης στην εκδήλωση ΣΔ2. Τα παχύσαρκα άτομα έχουν σημαντικά περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν ΣΔ2 σε σχέση με τα άτομα με φυσιολογικό βάρος.
Κατάθλιψη: Οι ασθενείς κάτω των 40 ετών που κινδυνεύουν περισσότερο
Αφετέρου, εντοπίστηκαν επτά γενετικές παραλλαγές που συμβάλλουν τόσο στον ΣΔ2 όσο και στην κατάθλιψη. Τα κοινά γονίδια παίζουν ρόλο στην παραγωγή ινσουλίνης και στα επίπεδα φλεγμονής στον εγκέφαλο, στο πάγκρεας ή τον λιπώδη ιστό. Οι αλλαγές που επιφέρουν αυτά τα γονίδια στις παραπάνω βιολογικές διεργασίες θα μπορούσαν να εξηγήσουν πώς η ψυχική διαταραχή οδηγεί στη μεταβολική νόσο.
Οι ερευνητές δεν βρήκαν κάποιο στοιχείο που να μαρτυρά την εκδήλωση κατάθλιψης λόγω ΣΔ2 αν και, σημειώνουν, υπάρχουν έμμεσες συσχετίσεις μεταξύ των δύο καταστάσεων· η παχυσαρκία και η περιορισμένη σωματική δραστηριότητα αποτελούν κοινούς παράγοντες κινδύνου.
Κορυφαίοι εμπειρογνώμονες και φιλανθρωπικές οργανώσεις χαρακτήρισαν τα ευρήματα «εξαιρετικά σημαντικά» και απεύθυναν κάλεσμα στους αρμόδιους για τη δημόσια υγεία να εξετάσουν τη συμπερίληψη της κατάθλιψη στους παράγοντες κινδύνου για ΣΔ2, μαζί με την παχυσαρκία, την καθιστική ζωής και το οικογενειακό ιστορικό της πάθησης.
Η Δρ Ελίζαμπεθ Ρόμπερτσον, Διευθύντρια Έρευνας στο Diabetes UK, δήλωσε:
«Αυτή η εξαιρετικά σημαντική μελέτη μας παρέχει νέες πληροφορίες για τη σύνδεση γονιδίων, ΣΔ2 και κατάθλιψης, υποδεικνύοντας ότι η τελευταία μπορεί να συμβάλει στην ανάπτυξη ΣΔ2. Ο διαβήτης τύπου 2 είναι πολύπλοκη νόσος, με πολλαπλούς παράγοντες κινδύνου -και προηγούμενες έρευνες έχουν δείξει ότι η πάθηση είναι πιο συχνή σε άτομα με κατάθλιψη. Η μελέτη μας δίνει καλύτερη εικόνα για τις αιτίες και δείχνει ότι η κατάθλιψη θα πρέπει πλέον να θεωρείται παράγοντας κινδύνου για τον ΣΔ2. Η νέα γνώση θα μπορούσε να βοηθήσει τους επαγγελματίες υγείας να βελτιώσουν τη φροντίδα και υποστήριξη των ατόμων με ιστορικό κατάθλιψης, και να μειώσουν έτσι τα νέα περιστατικά ΣΔ2».
Η Δρ Inga Prokopenko, ανέφερε σχετικά:
«Τα ευρήματά μας φωτίζουν την κατάθλιψη ως αιτία εμφάνισης του διαβήτη τύπου 2 και μπορούν να συμβάλλουν στη βελτίωση των προσπαθειών πρόληψης. Είναι επίσης σημαντικά τόσο για τα άτομα που ζουν με αυτές τις παθήσεις όσο και για τους παρόχους υγειονομικής περίθαλψης, οι οποίοι θα πρέπει να εξετάσουν το ενδεχόμενο εφαρμογής πρόσθετων εξετάσεων για την πρόληψη του ΣΔ2».
