Στο Pro News Σεβόμαστε την ιδιωτικότητά σας

Εμείς και οι συνεργάτες μας αποθηκεύουμε ή/και έχουμε πρόσβαση σε πληροφορίες σε μια συσκευή, όπως cookies και επεξεργαζόμαστε προσωπικά δεδομένα, όπως μοναδικά αναγνωριστικά και τυπικές πληροφορίες που αποστέλλονται από μια συσκευή για εξατομικευμένες διαφημίσεις και περιεχόμενο, μέτρηση διαφημίσεων και περιεχομένου, καθώς και απόψεις του κοινού για την ανάπτυξη και βελτίωση προϊόντων.

Με την άδειά σας, εμείς και οι συνεργάτες μας ενδέχεται να χρησιμοποιήσουμε ακριβή δεδομένα γεωγραφικής τοποθεσίας και ταυτοποίησης μέσω σάρωσης συσκευών. Μπορείτε να κάνετε κλικ για να συναινέσετε στην επεξεργασία από εμάς και τους συνεργάτες μας όπως περιγράφεται παραπάνω. Εναλλακτικά, μπορείτε να αποκτήσετε πρόσβαση σε πιο λεπτομερείς πληροφορίες και να αλλάξετε τις προτιμήσεις σας πριν συναινέσετε ή να αρνηθείτε να συναινέσετε. Λάβετε υπόψη ότι κάποια επεξεργασία των προσωπικών σας δεδομένων ενδέχεται να μην απαιτεί τη συγκατάθεσή σας, αλλά έχετε το δικαίωμα να αρνηθείτε αυτήν την επεξεργασία. Οι προτιμήσεις σας θα ισχύουν μόνο για αυτόν τον ιστότοπο. Μπορείτε πάντα να αλλάξετε τις προτιμήσεις σας επιστρέφοντας σε αυτόν τον ιστότοπο ή επισκεπτόμενοι την πολιτική απορρήτου μας.

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί cookies για να βελτιώσει την εμπειρία σας.Δες περισσότερα εδώ.
ΑΠΟΨΕΙΣ

ΚΑΛΛΙΩΡΑΣ : Συνθήκες Μοντρέ, Καρς και η θύελλα στα Στενά του Βοσπόρου

Η Τουρκία συνεχίζει να απειλεί με αποχώρηση από τη Συνθήκη του Μοντρέ (1936) που ρυθμίζει την ελεύθερη ναυσιπλοΐα στα στενά του Βοσπόρου. Όλα ξεκίνησαν στις αρχές Απριλίου από τον πρόεδρο της Τουρκικής Εθνοσυνέλευσης κ. Μ. Σεντόπ. Το ίδιο ακριβώς διακηρύσσει ανοιχτά πλέον και ο Τ. Ερντογάν όταν ο ίδιος θέλει να το εργαλειοποιήσει γεωστρατηγικά και για να δικαιολογήσει το εξαγγελθέν από τον ίδιο φαραωνικό έργο της διάνοιξης άλλης διώρυγας στον Βόσπορο που δεν θα δεσμεύεται από διεθνείς συνθήκες.

Με βάση την Συνθήκη του Μοντρέ τα εμπορικά πλοία απολαμβάνουν πλήρη ελευθερία διέλευσης και ναυσιπλοΐας στα Στενά κάτω από οποιαδήποτε σημαία με οποιοδήποτε είδος φορτίου. Η εν λόγω Σύμβαση επιτρέπει στην Τουρκία τη στρατιωτικοποίηση των Στενών και τη διέλευση πολεμικών πλοίων των παρευξείνιων χωρών με ειδοποίηση μιας εβδομάδας. Ενώ από την άλλη περιορίζει σημαντικά το πέρασμα των πολεμικών πλοίων που δεν ανήκουν σε κράτη της Μαύρης Θάλασσας (π.χ., προειδοποίηση διέλευσης, όριο εκτοπίσματος πλοίων, περιορισμός οπλισμού, μη διέλευση αεροπλανοφόρων, κ.λπ.).

Σας θυμίζω ιστορικά ότι δεκατρία χρόνια ενωρίτερα, το 1923, υπεγράφη η Συνθήκη των Στενών (Λωζάνη) από τις χώρες: Μεγάλη Βρετανία, Γαλλία, Ιταλία, Ιαπωνία, Ελλάδα, Ρουμανία, Σερβία, Κροατία και Σλοβενία. Εγκρίθηκε τότε απ’ όλα τα κράτη και τέθηκε σε ισχύ στις 6 Αυγούστου 1924. Ειδικότερα, οι συνομιλίες στη Λωζάνη έκλεισαν με μια προσωρινή λύση για τα Στενά: Τα μη στρατιωτικά πλοία και αεροπλάνα θα μπορούσαν να περνούν σε καιρό ειρήνης. Επίσης, απαγορεύτηκε στους Τούρκους να εισέλθουν και να στρατιωτικοποιήσουν στα Στενά.

Η πρόβλεψη αυτή ήταν σε ισχύ μέχρι την μετέπειτα υπογραφή της Συνθήκης του Μοντρέ. Δηλαδή: Ενώ από το 1924 μέχρι το 1936 τα Στενά των Δαρδανελίων και της Κωνσταντινούπολης ήταν διεθνή και αποστρατιωτικοποιημένα, με τη Συνθήκη του Μοντρέ επανεθνικοποιήθηκαν και επιτράπηκε η στρατικοποίησή τους. Αυτή η διάταξη θεωρείται η σημαντικότερη διπλωματική επιτυχία του Κεμάλ Ατατούρκ μετά τη Συνθήκη της Λωζάνης: Καθώς εξασφαλίζει την πλήρη κυριαρχία της Τουρκίας και στο τελευταίο γεωγραφικό κομμάτι γης που ήταν αποστρατικοποιημένο και υπό διεθνή διαχείριση και έλεγχο.

Η Σύμβαση του Μοντρέ ή Σύμβαση για το καθεστώς των Στενών είναι σύμβαση η οποία αφορά στο καθεστώς τόσο των Στενών του Βοσπόρου όσο ομοίως και των Στενών των Δαρδανελίων. Υπογράφηκε στις 20 Ιουλίου 1936 στην ελβετική πόλη Μοντρέ. Η εν λόγω σύμβαση παραχωρεί στη Τουρκία τον πλήρη έλεγχο των Στενών και εγγυάται την ελεύθερη ναυσιπλοΐα από τα μη στρατιωτικά πλοία σε καιρό ειρήνης.

Ας μεταφερθούμε τώρα στο σήμερα, όπου: Η ερντογανικής έμπνευσης Διώρυγα της Κωνσταντινούπολης θεωρείται ότι όντως ενέχει έναν ντε φάκτο κίνδυνο ανατροπής της Συνθήκης του Μοντρέ. Το 10 δισ. δολαρίων φαραωνικό έργο έχει πλασαριστεί από τον Τούρκο πρόεδρο ως η νέα Διώρυγα του Σουέζ, καθώς όταν ολοκληρωθεί θα συνδέει τον Εύξεινο Πόντο με τη Μεσόγειο Θάλασσα. Επιπλέον, θα είναι μια σημαντική πηγή εσόδων, καθώς η διέλευση δεν θα είναι ελεύθερη όπως ισχύει σήμερα για τα Στενά.

Η απόφαση της τουρκικής κυβέρνησης να προχωρήσει στην κατασκευή μιας νέας γιγάντιας διώρυγας που θα λειτουργεί παράλληλα με τα Στενά στα δυτικά της Κωνσταντινούπολης, περιπλέκει πάρα πολύ την πολιτική κατάσταση στην γείτονα χώρα τόσο στο εξωτερικό όσο και στο εσωτερικό. Το ενδεχόμενο κατάργησης της Συνθήκης του Μοντρέ ήταν αυτό που κινητοποίησε τους 104 απόστρατους ναυάρχους να εκδώσουν μια άκρως εχθρική και επίμαχη ανακοίνωση-δήλωση προς τον Ερντογάν.

Με την παρέμβασή τους οι 104 ναύαρχοι εν αποστρατεία που υπογράφουν το σχετικό κείμενο-ανακοίνωση, θέτουν επίσης και θέμα ισλαμοποίησης των Ενόπλων Δυνάμεων. Οι απόστρατοι ζητούν να μην υπάρξει καν η σκέψη αποχώρησης από τη Συνθήκη του Μοντρέ: Δηλαδή, να μην απομακρυνθεί η Τουρκία από τις θεμελιώδεις αρχές του κεμαλικού κράτους. Παραταύτα, το μόνο βέβαιο είναι ότι ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν χρησιμοποιεί το θέμα των Στενών για τη συσπείρωση της εκλογικής του βάσης και φυσικά όχι μόνον.

Έτι, το ισχύον καθεστώς των Στενών έχει σημαντικότατες γεω-στρατιωτικές προεκτάσεις, αφού αποτελεί τη μόνη υδάτινη διασύνδεση της Μαύρης Θάλασσας. Λόγου χάρη, μέσω των στενών μεταφέρεται περίπου το 40% των εξαγωγών πετρελαίου της Ρωσίας: Η συνολική κίνηση υπολογίζεται σε 20 εκατ. τόνοι που αντιπροσωπεύει περίπου το 3% του παγκόσμιου εμπορίου πετρελαίου. Επίσης, η Ρωσική ναυτική παρουσία στη Μεσόγειο εξαρτάται άμεσα, μονομερώς και κάθετα από το καθεστώς των Στενών. Η Σύμβαση του Μοντρέ είναι επίσης ιδιαιτέρως σημαντική και για την Ελλάδα: Διότι νομιμοποιεί το καθεστώς στρατικοποίησης της Λήμνου και της Σαμοθράκης.

Το εσωτερικό πολεμικό γαϊτανάκι κατά του τούρκου Προέδρου συνεχίσθηκε από τους «Sea Lions»: Ή, δηλαδή, από αυτούς που φοίτησαν στη Ναυτική Ακαδημία μεταξύ 1976-1984: Που και αυτοί δημοσίευσαν επίσης μια δεύτερη επιστολή και δήλωση-καταπέλτη, σφυροκοπώντας άγρια το καθεστώς Ερντογάν. Και αυτή η επιστολή αποτελεί μια ακόμη «κεμαλική διακήρυξη».

Στη συνέχεια, κοινή γραπτή επιστολή έστειλαν και 98 πρώην βουλευτές του CHP (Kεμαλιστές): «Το κανάλι της Κωνσταντινούπολης δεν μπορεί να γίνει, το Montreux δεν μπορεί να συζητηθεί!». Σφοδρές αντιδράσεις υπήρξαν, επιπροσθέτως, και από 122 πρώην δικαστές του κόμματος CHP: Οι πρώην νομοθέτες καταδικάζουν απερίφραστα τις δηλώσεις Ερντογάν και έγραψαν στο τέλος της επιστολής τους: «Οδηγούμαστε πλέον σε εμφύλιο, οι στιγμές είναι κρίσιμες!».

Η πικρή αλήθεια είναι ότι ο ανόητος, επαρμένος και παντουρκιστής Ερντογάν παίζει πλέον με την φωτιά. Έξω και μέσα στη χώρα του. Βλέπει τον εαυτό του ως το πλέον κατάλληλο πρόσωπο στην ιστορική διαδρομή της Τουρκίας που θα μπορούσε να ανασυστήσει την Οθωμανική αυτοκρατορία και να ενώσει τους απανταχού Μουσουλμάνους. Αυτά όμως τα μεγαλεπήβολα σχέδια που έχει μέσα στον μπερδεμένο και αλλοπρόσαλλο νου του ο τούρκος Σουλτάνος, έχουν έμπροσθέν τους πινακίδα που γράφει ευκρινώς τη λέξη: «Αδιέξοδο!». Για τον ίδιο και προ του τέλους του Ταγίπ υπάρχει και μια δεύτερη πινακίδα που γράφει τη λέξη «Θάνατος».

Η εκπρόσωπος του ρωσικού ΥΠΕΞ κ. Μαρία Ζαχάροβα δήλωσε (9/4/21) για τα σχέδια του Σουλτάνου Ταγίπ: «Δεν υπάρχουν εναλλακτικές επιλογές για το καθεστώς των Στενών.. υπολογίζουμε στην υπεύθυνη τήρηση της Συνθήκης.. και φυσικά της Τουρκίας.. διαφορετικά θα εθίγοντο τα συμφέροντα της Ρωσίας.. Η Συνθήκη Μοντρέ, 1936, είναι αποτελεσματική στη διατήρηση της σταθερότητας και κατοχύρωση της ασφάλειας της περιοχής». Τα λόγια αυτά της κας Ζαχάροβα μεθερμηνευόμενα σημαίνουν: «Ταγίπ: Σταμάτα το γεωπολιτικό παραλήρημά σου όσο και τις απανωτές γεωστρατηγικές σου βλακείες και όνειρα!».

Δυστυχώς για την Τουρκία, ο άτυχος και ανόητος Ερντογάν μέλλει να γίνει τόσο ο διεθνικός πυροκροτητής της επόμενης φάσης του εν εξελίξει Γ’ ΠΠ όσο επίσης και ο νεκροθάφτης της. Από το μεγάλο, αστείο και αφελές όνειρο της δήθεν επανίδρυσης της νέας Οθωμανικής αυτοκρατορίας, ο Σουλτάνος Ταγίπ εν τέλει θα φτάσει να διαλύσει την ίδια τη χώρα του. Είναι φαίνεται στο ιστορικό πεπρωμένο του σημερινού ψευτο-σουλτάνου αυτή η εξέλιξη.

Πέραν όλων των άλλων, η γεωστρατηγική έχθρα και κατάσταση μεταξύ Ρωσίας και Τουρκίας περιπλέκεται έτι περαιτέρω και με την παλαιότερη προσωπική εντολή του Πούτιν να καταγγελθεί η περιβόητη Συνθήκη του Καρς (πόλη στην βορειανατολική Τουρκία και πρωτεύουσα της ομώνυμης επαρχίας με πληθυσμό περίπου 75 χιλ.): Με βάση την οποία, η πάλαι ποτέ Σοβιετική Ένωση είχε «χαρίσει» στην Τουρκία του Κεμάλ το 30% του σημερινού εδάφους της. Η εν λόγω συνθήκη υπεγράφη στις 13 Οκτωβρίου 1921. Αφορά εδάφη που κατακτήθηκαν από τους Ρώσους κατά τον Ρωσοτουρκικό Πόλεμο 1877-1878 και το 1921 αποδόθηκαν στην Τουρκία.

Η Συνθήκη του Καρς πρέπει να ανανεώνεται κάθε 25 χρόνια. Πρόκειται για την σοβιετο-τουρκική συνθήκη «φιλίας και αδελφοσύνης», η οποία υπεγράφη στην Μόσχα μεταξύ της κυβέρνησης του Κεμάλ Ατατούρκ και της κυβέρνησης των Μπολσεβίκων. Η τότε νεοσυσταθείσα Σοβιετική Ένωση συμφώνησε στην εθελοντική απόσυρση από τις περιοχές Καρς, Αρνταχάν (Αρτάνη) καθώς και από το Όρος Αραράτ και να δοθούν στην Τουρκία.

Οι τουρκικές δυνάμεις τότε παραλάμβαναν όπλα και πυροβόλα από όλους τους πρώην «συμμάχους», αλλά και από την Σοβιετική Ένωση, καθώς οι Μπολσεβίκοι δεν ξέχασαν ποτέ την εκστρατεία που έγινε με διαταγή του Ε.Βενιζέλου (προσφέρθηκε να συμμετάσχει αρχικώς με 3 Ελληνικές μεραρχίες) στην Οδησσό το 1919. Αναφέρομαι εδώ στην ατυχή εκστρατεία της Κριμαίας υπέρ των Γάλλων (Αντάντ: Συμμαχία αρχικά Γαλλίας και Μεγάλης Βρετανίας, αργότερα με την εισδοχή της Ρωσικής Αυτοκρατορίας, κλπ). Ένα στρατηγικό λάθος που πλήρωσε μετέπειτα ο Ελληνισμός της Μικράς Ασίας καθώς οι Μπολσεβίκοι στήριξαν τον Κεμάλ.

Τα εδάφη αυτά, μετά την Γενοκτονία των Αρμενίων και των Ποντίων, είναι σχετικά αραιοκατοικημένα: Επειδή η Τουρκία φοβόνταν πάντοτε το ενδεχόμενο επιστροφή τους στην Ρωσία (ή και στην Αρμενία, εάν θεωρηθεί ότι της ανήκουν ως διάδοχος χώρα η ίδια των παλαιότερων σοβιετικών συμφερόντων στην περιοχή), δεν προσπάθησε να επενδύσει στην περιοχή και οι υποδομές είναι υποτυπώδεις και απέχουν πολύ από το να θεωρηθούν σύγχρονες.

Αν και δεν υπάρχει ρητή ημερομηνία λήξης στην εν λόγω Σύμβαση, φέτος, το 2021, πρέπει να ανανεωθεί εκ νέου η Συνθήκη του Καρς: Κάτι που η Ρωσία μπορεί να αρνηθεί νόμιμα. Με βάση την εν λόγω συμφωνία, τα εδάφη αυτά θα πρέπει να επιστραφούν στον διάδοχο της Σοβιετικής Ένωσης, την Ρωσία. Οι πρώτες σκέψεις για την μη ανανέωση της Συνθήκης του Καρς εμφανίστηκαν στην Ρωσία το 2015 με την κατάρριψη ρωσικού αεροσκάφους από φιλότουρκους στην Συρία.

Το 2021 είναι ένα τρομακτικό γεωπολιτικά έτος. Ανάλογα με την εξέλιξη των σχέσεων Ρωσίας – Τουρκίας, οι Ρώσοι θα το σκεφτούν πολύ για την ανανέωση ή μη της Συνθήκης του Καρς. Ήδη οι δύο πλευρές αντιμετωπίζουν με μεγάλο σκεπτικισμό η μία την άλλη τόσο στην Συρία, όπου οι Ρώσοι ζήτησαν από τους Τούρκους να αποχωρήσουν από το Ιντλίμπ, όσο ομοίως στην Λιβύη και στην Ουκρανία: Όπου οι δύο τους υποστηρίζουν αντίπαλα στρατόπεδα. Με άλλα λόγια, η ανανέωση της Συνθήκης του Καρς αποτελεί ένα ακόμη γεωστρατηγικό ναρκοπέδιο και πολιτική μεταβλητή ανάμεσα σε Ρωσία και Τουρκία.

Γενικότερο συμπέρασμα: Οι εωσφορικές δυνάμεις της Πενταρχίας του Σκότους έχουν «μαρκάρει» γεωστρατηγικώς τα Στενά ως το σημείο αναφοράς και εκπυρσοκρότησης της μελλοντικής και σφοδρής επίθεσης της πυρηνικής Ρωσίας στην γείτονα Τουρκία. Με άλλα λόγια, τα Στενά της Θάλασσας του Μαρμαρά (Βόσπορος και Δαρδανέλια) θα αποδειχθούν ο διπλός πυροκροτητής όσο επίσης και η πολεμική αφετηρία της επίθεσης της Κόκκινης Αρκούδας προς τους άτυχους Αγαρηνούς, με αφορμή και αιτία το μελλοντικό κλείσιμό τους από την Τουρκία.

Ο Ερντογάν είναι σωματικά άρρωστος, πολιτικά ανόητος και γεωπολιτικά αιθεροβάμων. Οι Τούρκοι γεωστρατηγικά δεν μέτρησαν το πραγματικό τους μπόι. Εγκλωβίστηκαν ήδη σε ένα φρικτό στρατιωτικο-πολιτικό αδιέξοδο. Βρίσκονται ανάμεσα σε πολέμους, συγκρούσεις και διαμάχες με όλους σχεδόν τους γειτόνους τους. Οι φίλοι τους λιγοστοί. Οι ιστορικοί «λογαριασμοί» με τις κλεμμένες πατρίδες και τα αρπαγμένα εδάφη των Οθωμανών Τούρκων είναι εισέτι ανοιχτοί. Χωρίς την βοήθεια της Κίνας, οι Αγαρηνοί είχαν ήδη πτωχεύσει οικονομικά, τραπεζικά και νομισματικά. Ταράζονται επίσης οι ίδιοι με την ιδέα της ίδρυσης Κουρδικού κράτους. Και πάει λέγοντας.

Από την άλλη, η πυρηνική Ρωσία και ο άτεγκτος Πούτιν, το παίζουν δήθεν καλοί φίλοι με την Τουρκία. Λες και δεν ξέρει ο Πούτιν ότι στην κεντρική είσοδο της Σχολής Πολέμου στην Άγκυρα υπάρχει η επιγραφή: «Ο μεγαλύτερος εχθρός των Τούρκων πρώτος ο Ρώσος και δεύτερος ο Έλληνας». Λες και ξέχασε ο Πούτιν ότι μέχρι σήμερα έχουν γίνει 12 ρωσοτουρκικοί πόλεμοι. Λες και δεν γνωρίζει ο Πρόεδρος της Ρωσίας τα σκοτεινά σχέδια της Νέας Τάξης και Εποχής, που χρησιμοποιούν τον Ερντογάν ως τον χρήσιμο ανόητο για να βάλει πολεμικές φωτιές στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Λες και δεν γνωρίζει ο πρόεδρος Βλαδίμηρος ότι σειρά έχει το δικό μας Αιγαίο.

ΗΛΙΑΣ Δ. ΚΑΛΛΙΩΡΑΣ

Συγγραφέας, Καθηγητής-Διεθνολόγος

Πρώην Βουλευτής Φθιώτιδας

 

ΑΠΟ ΤΟΝ ΣΤΥΛΟ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ, ΜΗΝΟΣ ΜΑΪΟΥ 2021

Tags
Back to top button