Από τον Ιανουάριο έως τον Μάιο του 2025, η Αυστρία, η Τσεχία, η Ουγγαρία και η Σλοβακία καταγράφουν σημαντική άνοδο των περιστατικών, με συγκεκριμένες ευάλωτες κοινωνικές ομάδες να πλήττονται περισσότερο.
Συγκεκριμένα, οι περισσότεροι ασθενείς είναι ενήλικες που βιώνουν αστεγία, κάνουν χρήση ή ενέσιμη χρήση ναρκωτικών και ζουν σε επισφαλείς υγειονομικές συνθήκες, με περιορισμένη πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας. Επιπλέον, καταγράφονται κρούσματα και μεταξύ μελών των Ρομά κοινοτήτων στην Τσεχία και τη Σλοβακία. Όσον αφορά την Ελλάδα, δεν συγκαταλέγεται στις χώρες αυξημένου κινδύνου, σύμφωνα με το ygeiamou.gr.
«Η επιδημία αυτή μας υπενθυμίζει ότι η ηπατίτιδα Α μπορεί να προκαλέσει σοβαρές ασθένειες και θάνατο, ειδικά σε άτομα με περιορισμένη πρόσβαση σε υγειονομική περίθαλψη και βασική υγιεινή. Θα πρέπει να ενισχύσουμε την ενημέρωση, να παρέχουμε πρόσβαση στον εμβολιασμό σε ομάδες που είναι πιο πιθανό να εκτεθούν και να διασφαλίσουμε βασικές συνθήκες υγιεινής, ειδικά ως απάντηση στην αύξηση των κρουσμάτων. Περισσότερο από μέτρα υγείας, είναι μέτρα ισότητας», δήλωσε ο Ole Heuer, επικεφαλής της μονάδας για τις ασθένειες που σχετίζονται με την υγεία στο ECDC.
Τα επίπεδα της επιδημίας
Το 2025, στις τέσσερις πληγείσες χώρες έχουν καταγραφεί συνολικά 2.097 κρούσματα ηπατίτιδας Α και συγκεκριμένα:
- Στη Σλοβακία, 880 κρούσματα, στο πλαίσιο συνεχιζόμενης επιδημίας από τα τέλη του 2022.
- Στην Τσεχία, 600 κρούσματα και 6 θάνατοι, με τα περισσότερα να αφορούν μικρά παιδιά.
- Στην Ουγγαρία, 530 κρούσματα, κυρίως σε ενήλικες.
- Στην Αυστρία, 87 επιβεβαιωμένα κρούσματα και 3 θάνατοι, αριθμός που ήδη υπερβαίνει το σύνολο του 2024.
Παρότι η Γερμανία δεν περιλαμβάνεται στις πληγείσες χώρες, έχουν εντοπιστεί 3 περιστατικά με γενετικό προφίλ που ταιριάζει με στελέχη από την Ουγγαρία και την Αυστρία.
Η γενετική ανάλυση του ιού δείχνει ότι η μετάδοση είναι διαπροσωπική και αφορά κοινωνικά ή γεωγραφικά συνδεδεμένα δίκτυα, και όχι πολλαπλές ανεξάρτητες επιδημίες. Η διασυνοριακή μετάδοση αναδεικνύει την ανάγκη για συντονισμένες δράσεις δημόσιας υγείας και ταχεία ανίχνευση και παρέμβαση. Το ECDC εκτιμά πως ο κίνδυνος συνεχούς μετάδοσης παραμένει υψηλός μεταξύ ανθρώπων σε συνθήκες φτώχειας, χρηστών ενδοφλέβιων ουσιών και αστέγων. Η σοβαρότητα της νόσου αυξάνεται με την ηλικία, καθιστώντας τους ενήλικες άνω των 40 ετών. Για τα άτομα με υπάρχουσα ηπατική νόσο ή τους ηλικιωμένους, ο κίνδυνος μπορεί να είναι πολύ υψηλός.
Οι συστάσεις του ECDC
Οι ειδικοί του ECDC καλούν τις αρμόδιες αρχές των χωρών της ΕΕ/ΕΟΧ να λάβουν τα εξής μέτρα:
- Ενίσχυση επιδημιολογικής επιτήρησης και αύξηση των γενετικών αναλύσεων για την κατανόηση της εξάπλωσης.
- Στοχευμένος εμβολιασμός των ομάδων υψηλού κινδύνου και προτεραιοποίηση προληπτικής αγωγής μετά από έκθεση στον ιό.
- Διασφάλιση βασικών υποδομών υγιεινής (σαπούνι, καθαρό νερό) σε σημεία πρόσβασης όπως καταφύγια αστέγων, δημόσιες τουαλέτες και κοινωνικές δομές.
- Προσαρμοσμένες δράσεις ενημέρωσης και προσέγγισης με πολυγλωσσικό υλικό, προσαρμοσμένο σε διαφορετικά επίπεδα εγγραμματοσύνης, που απαντά σε παραπληροφόρηση και δισταγμό στον εμβολιασμό.
Τι είναι η ηπατίτιδα Α;
Η ηπατίτιδα Α είναι οξεία ιογενής λοίμωξη του ήπατος, μεταδιδόμενη κυρίως μέσω μολυσμένων τροφίμων ή νερού, καθώς και μέσω στενής επαφής με μολυσμένα άτομα (π.χ. σεξουαλική επαφή, χρήση ναρκωτικών). Η νόσος προλαμβάνεται με εμβόλιο και πλήττει κυρίως περιοχές με ανεπαρκή συνθήκες υγιεινής. Οι κίνδυνοι επιπλοκών αυξάνονται με την ηλικία και σε άτομα με καταστολή του ανοσοποιητικού ή χρόνια ηπατική νόσο.
