Ορισμένα επικίνδυνα βακτήρια έχουν αποκτήσει ανθεκτικότητα όχι μόνο στα αντιβιοτικά αλλά και στα κοινά απολυμαντικά χεριών με αλκοόλ, σύμφωνα με μια αυστραλιανή μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Science Translational Medicine.

Tο πλύσιμο των χεριών με απολυμαντικά που έχουν αλκοόλ είναι ένας βασικός τρόπος για τον έλεγχο των νοσοκομειακών λοιμώξεων παγκοσμίως. Τέτοια απολυμαντικά περιορίζουν τη μετάδοση παθογόνων παραγόντων, όπως τα ανθεκτικά σε αντιβιοτικά Staphylococcus aureus (χρυσίζων σταφυλόκοκκος) και Enterococcus faecium.

Παρά την επιτυχία αυτή, οι λοιμώξεις που συνδέονται με την υγειονομική περίθαλψη που προκαλούνται από το E. faecium αυξάνονται.

Να σημειωθεί ότι οι εντερόκοκκοι είναι κόκκοι Gram-Θετικοί (ένας τύπος βακτηρίων). Περιλαμβάνουν πολλά στελέχη, από τα οποία δύο κυρίως, ο Enterococcus faecium και ο Enterococcus faecalis προκαλούν λοιμώξεις στον άνθρωπο.

“Ο Enterococcus faecalis, ένα μη κινητό μικρόβιο που βρίσκεται φυσιολογικά στο γαστρεντερικό σύστημα και στα κόπρανα του ανθρώπου και άλλων θηλαστικών, είναι η κύρια αιτία ενδονοσοκομειακών λοιμώξεων και έχει καταφέρει να αναπτύξει αντίσταση σε διάφορα αντιβιοτικά φάρμακα”, εξηγεί ο Timothy Stinear, μοριακός βιολόγος στο Πανεπιστήμιο της Μελβούρνης.

Ο Enterococcus faecalis έχει αναπτύξει αντοχή και σε απολυμαντικά χεριών με αλκοόλ, πιθανόν ως απόρροια της ευρείας χρήσης των αντιμικροβιακών τζελ στα προγράμματα αντισηψίας των νοσοκομεία, λένε οι επιστήμονες.

Στο πλαίσιο της μελέτης τους, οι ερευνητές συνέλεξαν 139 δείγματα E. faecalis, την περίοδο 1997-2015 από δύο νοσοκομεία της Μελβούρνης και τα εξέθεσαν σε αραιωμένη αλκοολούχο ισοπροπανόλη για να δουν πόσο αποτελεσματική θα ήταν στην εξόντωση του βακτηρίου.

Τα δείγματα που είχαν ληφθεί από το 2009 και έπειτα ήταν πιο ανθεκτικά στο αλκοολούχο διάλυμα, συγκριτικά με όσα είχαν συλλεχθεί πριν το 2004.

Για να δουν αν αυτή η αντίσταση μεταφραζόταν σε περισσότερες λοιμώξεις οι επιστήμονες εισήγαγαν διαφορετικά στελέχη του E. faecalis σε κλουβιά ποντικιών, τα οποία στη συνέχεια σκούπισαν με υγρά μαντηλάκια αλκοολούχης ισοπροπανόλης ώστε να τα απολυμάνουν.

Όμως, το βακτήριο είχε αναπτύξει αντίσταση στο απολυμαντικό και έτσι μπορούσε να αποικίσει το γαστρεντερικό σύστημα των τρωκτικών.

Η γενετική ανάλυση του E. faecalis έδειξε ότι έχει αναπτύξει διάφορες μεταλλάξεις στα γονίδια που σχετίζονταν με τον κυτταρικό μεταβολισμό. Αυτές οι μεταλλάξεις έκαναν τις κυτταρικές μεμβράνες του E. faecalis πιο ανθεκτικές σε διαλύτες, όπως το αλκοόλ.

«Καταφέραμε να εντοπίσουμε και να αποδείξουμε ότι συγκεκριμένες γενετικές αλλαγές έχουν συμβεί στον Enterococcus faecalis τα τελευταία 20 χρόνια, γεγονός που μας βοηθά να εξηγήσουμε την αυξημένη ανθεκτικότητά του», ανέφερε ο Stinear.

Αυτό σημαίνει ότι στο μέλλον θα χρειαζόμαστε όλο και ισχυρότερο απολυμαντικά για να αντιμετωπίσουμε τα ανθεκτικά μικρόβια.