Το νέο αμυντικό δόγμα αποτροπής που παρουσίασε στις Βρυξέλλες ο υπουργός Εθνικής Άμυνας Νίκος Δένδιας προκαλεί έντονη αναταραχή στην Άγκυρα, επαναφέροντας για ακόμη μία φορά το ζήτημα της κυριαρχίας των ελληνικών νησιών στο Αιγαίο και αποκαλύπτοντας την ενόχληση της Τουρκίας απέναντι σε κάθε κίνηση ενίσχυσης της ελληνικής άμυνας. Η τουρκική πλευρά, κυρίως μέσα από τον φιλοκυβερνητικό Τύπο, επιχειρεί να παρουσιάσει την ελληνική στρατηγική όχι ως ενέργεια αποτροπής, αλλά ως δήθεν «απειλή», υιοθετώντας μια γνωστή γραμμή πίεσης που διαχρονικά εργαλειοποιείται κατά της Ελλάδας.
Σύμφωνα με τα τουρκικά δημοσιεύματα, η εξαγγελία Δένδια για την εγκατάσταση πυραυλικών συστημάτων στο Αιγαίο αποτέλεσε την αφορμή για μια συντονισμένη επίθεση στον ελληνικό υπουργό. Η εφημερίδα Μιλιέτ, σε πρωτοσέλιδο δημοσίευμά της με τίτλο «Ο Δένδιας ασφυκτιά στο Αιγαίο», υποστηρίζει ότι η Ελλάδα παραβιάζει τρεις διεθνείς συμφωνίες: το Διάταγμα των Έξι Δυνάμεων του 1914, τη Συνθήκη της Λωζάνης του 1923 και τη Συνθήκη των Παρισίων του 1947, οι οποίες –σύμφωνα με το τουρκικό αφήγημα– απαγορεύουν τη στρατιωτικοποίηση των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου.
«Οπλισμένη» ψαριά: Μηχανότρατες του Ερντογάν μπουκάρουν 2 μίλια από Ελλάδα με φύλαξη ακτοφυλακής (upd)
Οι αναφορές αυτές χρησιμοποιούνται συστηματικά από την Τουρκία εδώ και δεκαετίες, προκειμένου να αμφισβητήσει την ελληνική άμυνα στα νησιά και να δημιουργήσει κλίμα πίεσης στη διεθνή κοινότητα. Η Μιλιέτ υποστηρίζει ότι η Ελλάδα έχει «νομικές υποχρεώσεις» που δεν τηρεί, παρουσιάζοντας την ενίσχυση της άμυνας των νησιών ως επιθετική ενέργεια, ενώ αποσιωπά το διαχρονικό και αυξανόμενο μέγεθος της τουρκικής στρατιωτικής παρουσίας στα μικρασιατικά παράλια.
Στο ίδιο δημοσίευμα, παλαιός Τούρκος διπλωμάτης εμφανίζεται να δηλώνει ότι η ελληνική στάση «αγγίζει τα όρια της κήρυξης πολέμου». Η διατύπωση αυτή, αν και ακραία, καταδεικνύει το επίπεδο της τουρκικής ρητορικής, που επιχειρεί να ερμηνεύσει την αμυντική θωράκιση της Ελλάδας ως δήθεν επιθετική πρόκληση. Παράλληλα, η τουρκική επιχειρηματολογία αγνοεί το θεμελιώδες δικαίωμα της Ελλάδας στην αυτοάμυνα, το οποίο προβλέπεται ρητά από τον Καταστατικό Χάρτη του ΟΗΕ, ειδικά απέναντι σε απειλές που δεν έχουν ποτέ αποκλιμακωθεί στην πράξη.
Η εικόνα που διαμορφώνεται δείχνει ότι η Άγκυρα αξιοποιεί τις δηλώσεις Δένδια για να αυξήσει την πολιτική της ένταση απέναντι στην Αθήνα, σε μια περίοδο που η Τουρκία επιδιώκει να διαμορφώσει νέους συσχετισμούς στον ευρωπαϊκό χώρο. Αυτό φαίνεται και από τις πρόσφατες τοποθετήσεις του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών Χακάν Φιντάν, ο οποίος, σε συνέντευξή του στη γερμανική εφημερίδα Die Welt, προώθησε μια πρόταση για ένα νέο ευρωπαϊκό πλαίσιο άμυνας με συμμετοχή της Τουρκίας, αλλά και ισχυρών ευρωπαϊκών χωρών όπως η Γαλλία, η Ιταλία, η Γερμανία και το Ηνωμένο Βασίλειο. Όπως τόνισε, «οι χώρες αυτές πρέπει να ηγηθούν στην Ευρώπη και να δημιουργήσουν το δικό τους κέντρο βάρους».
Ο Φιντάν ονειρεύεται την Τουρκία ως “ηγέτιδα” της Ευρώπης
Η ατζέντα αυτή αναδεικνύει ότι η Τουρκία επιχειρεί ταυτόχρονα να εμφανιστεί ως απαραίτητος εταίρος στη Δύση, ενώ την ίδια στιγμή υιοθετεί σκληρή στάση απέναντι στην Ελλάδα σε ζητήματα διεθνούς δικαίου. Οι αντιδράσεις της Άγκυρας στο νέο ελληνικό αμυντικό δόγμα δείχνουν μια προσπάθεια να υποβαθμιστεί το ελληνικό δικαίωμα αποτροπής και να επαναφερθεί η θεματολογία περί «στρατιωτικοποίησης», η οποία έχει χρησιμοποιηθεί πολλές φορές στο παρελθόν ως μοχλός πίεσης.
Η ενόχληση της Τουρκίας είναι ιδιαίτερα εμφανής, καθώς το νέο δόγμα αποτροπής της Ελλάδας εστιάζει στην ενίσχυση της αμυντικής ικανότητας των νησιών, τα οποία αποτελούν κρίσιμη παράμετρο της ελληνικής εθνικής ασφάλειας. Σε μια περίοδο που η διεθνής αστάθεια αυξάνεται, η Αθήνα προτάσσει την ανάγκη ενδυνάμωσης της αποτρεπτικής της ισχύος, μια επιλογή που στηρίζεται σε διεθνές δικαίωμα αλλά και στη ρεαλιστική ανάγκη προστασίας των συνόρων.
Η τουρκική αντίδραση, λοιπόν, δεν αποτελεί απλώς μια έκφραση δυσαρέσκειας. Εντάσσεται σε ένα πλαίσιο πίεσης, όπου η Άγκυρα επιχειρεί να αναδιαμορφώσει τις ισορροπίες στο Αιγαίο και να παρουσιάσει την ελληνική άμυνα ως «πρόβλημα». Η δημόσια συζήτηση που πυροδοτείται στην Τουρκία για το ζήτημα αυτό αποκαλύπτει ότι το νέο δόγμα αποτροπής της Ελλάδας έχει γίνει αντιληπτό ως σοβαρή εξέλιξη, την οποία η Άγκυρα δεν μπορεί να προσπεράσει.
Το επόμενο διάστημα αναμένεται περαιτέρω κλιμάκωση στη ρητορική, καθώς η Τουρκία αξιοποιεί κάθε ευκαιρία για να πιέσει την Ελλάδα στο πεδίο των διπλωματικών εντυπώσεων. Το ελληνικό δόγμα αποτροπής, όμως, έχει ως κεντρικό στόχο τη διασφάλιση των συνόρων, την προστασία του ελληνικού λαού και τη σταθερότητα στην περιοχή, παράγοντες που δεν μπορούν να αμφισβητηθούν από κανένα δημοσίευμα ή πολιτική σκοπιμότητα.
