Σε μια περίοδο αυξημένων γεωπολιτικών εντάσεων, η ελληνική κυβέρνηση εντείνει τις διπλωματικές και πολιτικές της πρωτοβουλίες, με φόντο τις αμφισβητήσεις της Λιβύης σχετικά με τις ελληνικές παραχωρήσεις υδρογονανθράκων νοτίως της Κρήτης. Το χρονικό ορόσημο της 10ης Σεπτεμβρίου, ημερομηνία λήξης του διεθνούς διαγωνισμού, πλησιάζει, και η Αθήνα επιδιώκει να διασφαλίσει την αξιοπιστία και την ακεραιότητα της διαδικασίας.

Διπλωματική Κινητικότητα και Ενίσχυση της Διαφάνειας

Το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) επιδιώκει να καταστήσει σαφές ότι ο διαγωνισμός προχωρά κανονικά, εντός των ορίων της ελληνικής υφαλοκρηπίδας, παρά τις εξωτερικές πιέσεις από Τρίπολη και Άγκυρα. Ενδεικτική είναι η τηλεφωνική επικοινωνία του Υπουργού ΠΕΝ, Σταύρου Παπασταύρου, με την Αντιπρόεδρο της Chevron, Λιζ Σβάρτσε, στις 15 Ιουλίου, η οποία επιβεβαίωσε το ενδιαφέρον της αμερικανικής εταιρείας για τα θαλάσσια μπλοκ.

Chevron: Ψήφος Εμπιστοσύνης στον Ελληνικό Διαγωνισμό

Η Chevron, η οποία έχει εκδηλώσει ενδιαφέρον για τρία από τα τέσσερα θαλάσσια οικόπεδα νοτίως της Κρήτης (το τέταρτο αφορά τη Helleniq Energy), παραμένει σταθερά προσηλωμένη στον ελληνικό διαγωνισμό. Οι δύο πλευρές συζήτησαν ενδεικτικά χρονοδιαγράμματα για σεισμικές έρευνες, οι οποίες θα ξεκινήσουν σε περίπτωση επιλογής της Chevron ως προτιμητέου επενδυτή.

Υπενθυμίζεται ότι τον Μάιο πραγματοποιήθηκε συνάντηση του Υπουργού και του Υφυπουργού ΠΕΝ με στελέχη της Chevron στις ΗΠΑ, επιβεβαιώνοντας τη στρατηγική σημασία της Ελλάδας στο ενεργειακό πλέγμα της Ανατολικής Μεσογείου, όπου η εταιρεία δραστηριοποιείται ήδη σε Ισραήλ, Αίγυπτο και Κύπρο.

Διεθνές Ενδιαφέρον και Επαφές με Πετρελαϊκούς Κολοσσούς

Πέραν της Chevron, πληροφορίες αναφέρουν ότι τουλάχιστον τρεις ακόμη διεθνείς ενεργειακοί όμιλοι έχουν έρθει σε επαφή με την ΕΔΕΥΕΠ, ζητώντας πρόσβαση στο data room με τα σεισμικά δεδομένα. Ανάμεσά τους φέρονται να είναι η BP, η Eni και πιθανώς η TotalEnergies, η οποία εξετάζει ενδεχόμενη επιστροφή στην ελληνική αγορά μέσω συνεργασιών.

Αν και δεν έχουν υποβληθεί ακόμη επίσημες δηλώσεις ενδιαφέροντος, οι διεργασίες βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη. Η Helleniq Energy έχει δηλώσει ανοιχτή σε κοινοπρακτικά σχήματα με διεθνείς εταίρους.

Λιβυκές Αμφισβητήσεις και Παρέμβαση στον ΟΗΕ

Εν τω μεταξύ, σε νέα φάση έντασης εισέρχονται οι σχέσεις Ελλάδας, Λιβύης και Αιγύπτου, μετά την κατάθεση ρηματικής διακοίνωσης από τη Λιβύη στον ΟΗΕ, η οποία συνοδεύεται από χάρτη που αποτυπώνει μονομερή οριοθέτηση της λιβυκής υφαλοκρηπίδας έως την Κρήτη. Η ενέργεια αυτή παραπέμπει σε προηγούμενες κινήσεις της Τουρκίας και φαίνεται να ευθυγραμμίζεται με τις θέσεις που απορρέουν από το Τουρκολιβυκό Μνημόνιο.

Αποκάλυψη-Ο χάρτης της λιβυκής ΑΟΖ που προβάλει η Τρίπολη με τουρκική βοήθεια προκαλεί ανησυχία στην Αθήνα για ελληνο-τουρκική κρίση

Η διακοίνωση, που κατατέθηκε στις 27 Μαΐου και δημοσιεύθηκε ως επίσημο έγγραφο του ΟΗΕ την 1η Ιουλίου, αμφισβητεί ευθέως τα κυριαρχικά δικαιώματα τόσο της Ελλάδας όσο και της Αιγύπτου, επεκτείνοντας τις λιβυκές διεκδικήσεις σε περιοχές που περιλαμβάνουν και την ελληνική υφαλοκρηπίδα νοτίως της Κρήτης.

Ελληνικές διπλωματικές πηγές απάντησαν ότι η διακοίνωση δεν παράγει έννομα αποτελέσματα, επισημαίνοντας ότι οι θέσεις αυτές έχουν ήδη απαντηθεί επαρκώς από την Ελλάδα και την Αίγυπτο στο παρελθόν. Παράλληλα, υπογραμμίζεται ότι τέτοιες μονομερείς ενέργειες δεν συνάδουν με πρόθεση για επανέναρξη διαλόγου περί οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών, βάσει του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας.

Η Λιβύη, ακολουθώντας τη ρητορική της Τουρκίας, αμφισβητεί τη νομιμότητα της Ελληνοαιγυπτιακής Συμφωνίας για μερική οριοθέτηση ΑΟΖ, την ανακήρυξη της ελληνικής ΑΟΖ στο Ιόνιο, καθώς και τον Ελληνικό Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό. Υποστηρίζει ότι οι ενέργειες αυτές παραβιάζουν τη λιβυκή υφαλοκρηπίδα και τις αρχές του Δικαίου της Θάλασσας.

Επιπλέον, η Λιβύη απορρίπτει τις ελληνικές και αιγυπτιακές διεκδικήσεις θαλάσσιων ζωνών, χαρακτηρίζοντάς τες ως «παράνομες και μαξιμαλιστικές», ενώ ζητά την ανάκληση όλων των ερευνών και παραχωρήσεων για υδρογονάνθρακες μέχρι την επίλυση των διαφορών. Στο ίδιο πλαίσιο, απορρίπτει και τις υπεράκτιες παραχωρήσεις που βασίζονται στις εν λόγω διεκδικήσεις.

Αυτός είναι ο χάρτης των τουρκολιβυκών ερευνών! "Η Ελλάδα δεν θα δεχθεί καμία παραβίαση κυριαρχικών δικαιωμάτων"

Η λιβυκή πλευρά επικαλείται τη δική της νομοθεσία, η οποία περιλαμβάνει το «κλείσιμο» του Κόλπου της Σύρτης και την αγνόηση της επίδρασης των νησιών στον καθορισμό θαλασσίων ζωνών, καθώς και το Τουρκολιβυκό Μνημόνιο, ως βάση για τον καθορισμό της μέσης γραμμής. Παράλληλα, εκφράζει πρόθεση για διάλογο στο πλαίσιο του άρθρου 33 του Καταστατικού Χάρτη του ΟΗΕ, το οποίο προβλέπει ειρηνική επίλυση διαφορών, συμπεριλαμβανομένης της προσφυγής στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης.

Ωστόσο, η απαίτηση να συμπεριληφθεί το Τουρκολιβυκό Μνημόνιο σε ενδεχόμενο συνυποσχετικό για παραπομπή στη Χάγη, εκλαμβάνεται ως κίνηση που υπονομεύει τον διάλογο. Η Λιβύη καταγγέλλει επίσης τις έρευνες που έχουν διεξαχθεί από ξένες εταιρείες σε ελληνικά θαλάσσια οικόπεδα νοτιοανατολικά της Κρήτης, καθώς και τον σχετικό διαγωνισμό, ενώ στρέφεται και κατά αντίστοιχων αιγυπτιακών δραστηριοτήτων.

Η μονομερής κατάθεση των εξωτερικών ορίων της λιβυκής υφαλοκρηπίδας δημιουργεί ένα νέο διπλωματικό μέτωπο για την Ελλάδα, καθώς επιχειρείται ο περιορισμός της σε θαλάσσιες ζώνες που δεν υπερβαίνουν τα 6 ναυτικά μίλια. Η απαίτηση για αποδοχή του Τουρκολιβυκού Μνημονίου ως προϋπόθεση διαλόγου περιορίζει τις δυνατότητες ουσιαστικής διαπραγμάτευσης.

Λιβυκή Ρηματική Διακοίνωση στον ΟΗΕ: Αμφισβήτηση της Ελληνικής Οριοθέτησης στην Ανατολική Μεσόγειο! (upd)

Η εξέλιξη αυτή καθιστά επιτακτική την ενίσχυση της συνεργασίας με την Αίγυπτο, η οποία επίσης στοχοποιείται από τη Λιβύη, έστω και σε μικρότερη έκταση. Οι πρόσφατες επαφές του Υπουργού Εξωτερικών Γιώργου Γεραπετρίτη με τις δύο πλευρές της Λιβύης καταδεικνύουν τη σημασία διατήρησης ανοικτών διαύλων επικοινωνίας με την Τρίπολη και τη Βεγγάζη, παρά τις νέες προκλήσεις που ανακύπτουν.

Διεθνής Νομιμότητα και Κυριαρχικά Δικαιώματα

Η ελληνική κυβέρνηση, σε συντονισμό με τα Υπουργεία Εξωτερικών και Άμυνας, προβάλλει το διεθνές δίκαιο, τις αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας για τον καθορισμό της ελληνικής ΑΟΖ, υπογραμμίζοντας ότι ο διαγωνισμός διεξάγεται σε περιοχές πλήρους ελληνικής δικαιοδοσίας και αποτελεί αναφαίρετο κυριαρχικό δικαίωμα.

Η ρηματική διακοίνωση της Λιβύης επιβεβαιώνει την συντονισμένη τουρκολιβυκή προκλητικότητα, τόνισε ο Δημήτρης Μάντζος

Υπενθυμίζεται ότι όταν η Λιβύη προκήρυξε τον δικό της διαγωνισμό για 22 θαλάσσια οικόπεδα τον Μάρτιο, φάνηκε να σέβεται τη μέση γραμμή που η Ελλάδα είχε θεσμοθετήσει από το 2011.