Αναστατωμένη από την αγορά 20 μαχητικών Eurofighter Typhoon από την Τουρκία, η Ελλάδα φέρεται να εξετάζει την επέκταση του στόλου των Rafale με τις πιο προηγμένες εκδόσεις F4 και F5, μεταδίδει .
Αναλυτικότερα, επισημαίνεται ότι:
Μετά από μια μακρά προσπάθεια να εκσυγχρονίσει την παρωχημένη Πολεμική Αεροπορία της, η Τουρκία υπέγραψε στις 27 Οκτωβρίου συμφωνία ύψους 10,66 δισ. δολαρίων για την προμήθεια 20 Eurofighter Typhoon, με δυνατότητα αγοράς επιπλέον μονάδων στο μέλλον. Η συμφωνία περιλαμβάνει πλήρες πακέτο οπλισμού, μεταξύ των οποίων τον φονικό πύραυλο αέρος-αέρος MBDA Meteor και τον πύραυλο Brimstone για επιθέσεις εδάφους, σύμφωνα με το Reuters. Το πρώτο από αυτά τα υπερσύγχρονα ευρωπαϊκά αεροσκάφη αναμένεται να φτάσει στην Τουρκία έως το 2030.
Πέρα από τα ολοκαίνουργια μαχητικά, η Άγκυρα βρίσκεται σε συνομιλίες για την προμήθεια 24 Eurofighter Typhoon Tranche 3A από το Κατάρ και το Ομάν. Αυτά τα παλαιότερα αεροσκάφη θα λειτουργήσουν ως προσωρινή λύση μέχρι να παραδοθεί η πιο προηγμένη έκδοση του Typhoon.
Ανησυχώντας για τη συγκέντρωση ενός στόλου 44 Typhoon από την Τουρκία, η Ελλάδα εξετάζει την αγορά επιπλέον Rafale από τη Γαλλία, στις τελευταίες εκδόσεις F4 ή μελλοντικά F5, σύμφωνα με την εφημερίδα Καθημερινή που επικαλείται πηγές άμυνας.
Η ελληνοτουρκική αντιπαλότητα έχει βαθιές ρίζες σε ιστορικές συγκρούσεις και συνεχιζόμενες εδαφικές διαφορές, κυρίως στο Αιγαίο.
Η έκθεση εξέφρασε βεβαιότητα ότι η απόκτηση 20 Eurofighter από την Τουρκία δεν θα αλλάξει την ισορροπία στην περιοχή, τονίζοντας ότι η Πολεμική Αεροπορία (ΠΑ) διατηρεί τεχνολογική και επιχειρησιακή υπεροχή με τα υπάρχοντα F-16 Viper και Rafale, καθώς και με την προγραμματισμένη απόκτηση των «αόρατων» F-35.
Ωστόσο, σημειώνεται ότι η Αθήνα παρακολουθεί στενά την τουρκική αγορά του μαχητικού πολλαπλών ρόλων 4,5ης γενιάς, εξοπλισμένου με δυνατότητες πέραν του οπτικού πεδίου (BVR) όπως οι πύραυλοι Meteor.
Η ελληνική εφημερίδα εικάζει ότι η Τουρκία θα μπορούσε να αποκτήσει την τελευταία έκδοση Tranche 5 του Eurofighter, μοιράζοντας το κόστος ανάπτυξης με τη Γερμανία, η οποία έχει ήδη παραγγείλει το μοντέλο. Η Tranche 5 αναμένεται να διαθέτει ισχυρότερο ραντάρ, βελτιωμένα συστήματα ηλεκτρονικού πολέμου και καλύτερη ενσωμάτωση αισθητήρων και οπλισμού σε σχέση με το Rafale F3R που επιχειρεί σήμερα η ΠΑ.
«Αν και η έκδοση και ο τύπος ραντάρ δεν έχουν επιβεβαιωθεί, το χρονοδιάγραμμα παράδοσης δημιουργεί προσδοκίες ότι τα αεροσκάφη θα είναι Tranche 5 με το ραντάρ ECRS Mk2 AESA», έγραψε το TurDef.
Αξίζει να σημειωθεί ότι τόσο το Eurofighter Typhoon όσο και το Rafale είναι δικινητήρια μαχητικά με διάταξη δέλτα-κανάρντ, 4,5ης γενιάς, με εξαιρετική ευελιξία, ραντάρ AESA και πυραύλους Meteor BVR. Γεννήθηκαν από το ίδιο ευρωπαϊκό πρόγραμμα της δεκαετίας του 1980 — η Γαλλία αποχώρησε για να κατασκευάσει το Rafale, ενώ οι υπόλοιπες χώρες δημιούργησαν το Typhoon.
Σήμερα, το Rafale F4 βρίσκεται σε πλήρη παραγωγή, το F5 έχει συμβασιοποιηθεί για παραγωγή στη δεκαετία του 2030, ενώ το Typhoon Tranche 5 μόλις μπαίνει στη φάση παραγωγής.
Το γαλλικό F4 αποτελεί εξέλιξη του Rafale F3R και διαθέτει ανώτερες δυνατότητες, όπως το λογισμικό-ορισμένο ραδιόφωνο της Thales, δορυφορικές επικοινωνίες και βελτιώσεις στο ραντάρ RBE2 AESA, στο σύστημα στόχευσης Talios, στα οπτικά εμπρός τομέα και στο κράνος-οθόνη του πιλότου. Διαθέτει επίσης νέο ψηφιακό παρεμβολέα για το σύστημα αυτοπροστασίας/ηλεκτρονικού πολέμου SPECTRA.
Είναι οπλισμένο με τον πύραυλο αέρος-αέρος MICA NG και την παραλλαγή 1.000 κιλών του κατευθυνόμενου όπλου Safran AASM “Hammer”, που προσφέρει αυξημένη δυνατότητα κρούσης. Το Rafale μπορεί πλέον να μεταφέρει τρεις τέτοιες βόμβες.
Ένα νέο ολοκληρωμένο σύστημα πρόωσης στις βόμβες επεκτείνει την εμβέλεια. Επιπλέον, η έκδοση F4 διαθέτει και παραλλαγή AASM με καθοδήγηση λέιζερ, ιδανική για την καταστροφή κινούμενων στόχων σε αποστάσεις αρκετών χιλιομέτρων με υψηλή ακρίβεια. Είναι επίσης δυνατό να ελέγχεται ο χρόνος πτήσης, η φωταγώγηση με λέιζερ και οι ρυθμίσεις του όπλου κατά την πτήση.
Η έκδοση Rafale F5, γνωστή και ως «Super Rafale», βρίσκεται υπό ανάπτυξη και θεωρείται η πιο προηγμένη εκδοχή του αεροσκάφους μέχρι σήμερα.
Ο διευθύνων σύμβουλος της Dassault Aviation, Eric Trappier, δήλωσε νωρίτερα φέτος ότι το «Rafale F5 θα διαθέτει ισχυρότερους κινητήρες, βελτιωμένη επιβιωσιμότητα και συνδέσμους δεδομένων, ενώ θα συνοδεύεται από μη επανδρωμένο μαχητικό αερόχημα (UCAV) άνω των 10 τόνων».
Rafale F4: Τι λένε οι Γάλλοι; Θα τα πάρουμε;
Το Rafale F5 αναπτύσσεται ως ενδιάμεση λύση μέχρι να κατασκευαστεί το επόμενης γενιάς μαχητικό για τις Γαλλικές Ένοπλες και Διαστημικές Δυνάμεις. Συχνά χαρακτηρίζεται ως «ιπτάμενο τακτικό κέντρο διοίκησης» με δυνατότητες αισθητήρων, συγχώνευσης δεδομένων και επεξεργασίας, παρόμοιες με αυτές του F-35.
Το γαλλικό Υπουργείο Ενόπλων Δυνάμεων κατέθεσε τροπολογία τον Μάιο του 2023 για να δώσει περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τις μελλοντικές προσπάθειες του προγράμματος Rafale.
Αναφέρθηκε ότι δύο νέες δυνατότητες θα εισαχθούν στο Rafale F5: ένα drone-συνοδό («loyal wingman») και η καταστολή εχθρικών αεράμυνων (SEAD). Τονίστηκε ότι είναι πλέον απαραίτητο το Rafale να εξοπλιστεί στις μελλοντικές εκδόσεις του με την ικανότητα καταστολής αντιαεροπορικών συστημάτων.
Παράλληλα, το νέο Eurofighter Tranche 5 (που έχει παραγγελθεί μόνο από τη Γερμανία μέχρι στιγμής) θα εξοπλιστεί με τους πιο σύγχρονους αισθητήρες.
Μεταξύ αυτών ξεχωρίζει το νέο ηλεκτρονικό ραντάρ E-Scan, γνωστό και ως European Common Radar System (ECRS) Mk1 AESA. Ταυτόχρονα, η Airbus υποστηρίζει ότι θα ενσωματώσει το σύστημα αισθητήρων Saab Arexis τόσο σε νέα όσο και σε υπάρχοντα αεροσκάφη, προσθέτοντας δυνατότητες ηλεκτρονικού πολέμου.
Επιπλέον, ένα βελτιωμένο περιβάλλον διεπαφής στο πιλοτήριο και αυξημένη διαλειτουργικότητα ραδιοσυχνοτήτων (RFIO) φέρεται να περιλαμβάνονται στο πακέτο, ενισχύοντας έτσι τη φονικότητα και την επιβιωσιμότητα.
Αν και έχει αποκαλυφθεί ότι αναπτύσσεται μια ευρείας επιφάνειας οθόνη (Large Area Display) για το Typhoon, προς το παρόν δεν είναι σαφές αν θα αποτελέσει μέρος της νέας, αναβαθμισμένης διεπαφής πιλοτηρίου.
Μέχρι στιγμής, δεν είναι ξεκάθαρο εάν η Τουρκία θα επιλέξει την έκδοση Tranche 5 του Eurofighter ή αν η Ελλάδα θα αγοράσει μια πιο προηγμένη παραλλαγή του Rafale.
Παιχνίδι «Γάτας και Ποντικιού» μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας
Η Ελλάδα κινήθηκε με αστραπιαία ταχύτητα για να αναβαθμίσει την αεροπορική της ισχύ και να εδραιώσει ποιοτικό στρατιωτικό πλεονέκτημα πάνω από το Αιγαίο, μετά την αποπομπή της Τουρκίας από το πρόγραμμα μαχητικών F-35 Joint Strike Fighter (JSF). Η τουρκική αμυντική βιομηχανία είχε τεθεί υπό κυρώσεις από τις ΗΠΑ βάσει του νόμου CAATSA (Countering America’s Adversaries Through Sanctions Act), λόγω της αγοράς του ρωσικού συστήματος αεράμυνας S-400.
Η Ελλάδα υπέγραψε τον Ιανουάριο του 2021 συμφωνία για την αγορά 12 μεταχειρισμένων και 6 νέων μαχητικών Rafale, με στόχο την αναβάθμιση της αεροπορικής ισχύος και την αποτροπή της Τουρκίας. Αργότερα η συμφωνία επεκτάθηκε με την προσθήκη 6 επιπλέον Rafale, ανεβάζοντας τον συνολικό αριθμό σε 24 μαχητικά 4,5ης γενιάς.
Η Πολεμική Αεροπορία ολοκλήρωσε επίσημα την παραλαβή των 24 Rafale τον Ιανουάριο του 2025, ένα ορόσημο που χαρακτηρίστηκε καθοριστικό για τη χώρα. Εκείνη την περίοδο, τα ελληνικά μέσα ενημέρωσης δήλωναν με υπερηφάνεια ότι η ΠΑ είχε επιτύχει πλήρη αεροπορική υπεροχή έναντι της Τουρκίας, η οποία εξακολουθούσε να επιχειρεί με παλαιότερα F-16 Block 30-50.
Το επίτευγμα αποδόθηκε όχι μόνο στα Rafale αλλά και στον πύραυλο Meteor, που θα ενσωματωθεί στα γαλλικά μαχητικά. Ο πύραυλος, γνωστός για την ικανότητά του να πλήττει στόχους υψηλής ταχύτητας σε αποστάσεις έως 200 χιλιομέτρων και ταχύτητες άνω του Mach 4, υπερτερεί όλων των πυραύλων αέρος-αέρος που διαθέτει η Τουρκία.
Για τον λόγο αυτό, η Άγκυρα, βλέποντας τον στόλο της να απαξιώνεται, επέκρινε την ελληνική προμήθεια Rafale, υποστηρίζοντας ότι υπονομεύει την ειρήνη και τη σταθερότητα στην περιοχή.
Το 2023, ενώ η Τουρκία εξακολουθούσε να δυσκολεύεται να εξασφαλίσει την προμήθεια των νεότερων F-16 Viper Block 70/72 από τις ΗΠΑ, ο διοικητής της Τουρκικής Αεροπορίας, στρατηγός Abidin Ünal, προειδοποίησε ότι η Ελλάδα θα αποκτούσε αποφασιστικό πλεονέκτημα στην αεροπορική υπεροχή αν η Τουρκία δεν εκσυγχρόνιζε τον στόλο της.
Από την πλευρά της, η Ελλάδα συνέχισε την αναβάθμιση των F-16 Block 52+ στην έκδοση F-16V Viper Block 72, βάσει σύμβασης του 2018 με τη Lockheed. Συνολικά 84 μαχητικά F-16 θα έχουν αναβαθμιστεί έως το 2027.
Με το χάσμα δυνατοτήτων να διευρύνεται, η Τουρκία προχώρησε στην ανάπτυξη του δικού της μαχητικού πέμπτης γενιάς (KAAN) και αποφάσισε να αποκτήσει αεροσκάφος γενιάς 4+. Τον Νοέμβριο του 2023, ο υπουργός Άμυνας της Τουρκίας, Γιασάρ Γκιουλάρ, ανακοίνωσε ότι η χώρα βρισκόταν σε συνομιλίες με την Ισπανία και το Ηνωμένο Βασίλειο για την αγορά Eurofighter Typhoon.
Τον Φεβρουάριο του 2024, η Τουρκία σημείωσε σημαντική επιτυχία όταν οι ΗΠΑ ενέκριναν την πώληση μαχητικών F-16 Block 70/72, σε αντάλλαγμα για την επικύρωση από την Άγκυρα της ένταξης της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ.
Ωστόσο, η Ελλάδα αντέδρασε δυναμικά τον Ιούλιο του 2024, ανακοινώνοντας ότι θα αποκτήσει μέσω του προγράμματος Foreign Military Sales (FMS) των ΗΠΑ. Προβλέπεται η αγορά 20 αεροσκαφών, με δυνατότητα παραγγελίας άλλων 20 στο μέλλον.
Στο μεταξύ, η τουρκική προσπάθεια για την απόκτηση Eurofighter συνάντησε τεράστιο εμπόδιο, καθώς η Γερμανία αρνήθηκε να εγκρίνει την εξαγωγή των μαχητικών προς την Τουρκία, επικαλούμενη παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων από την Άγκυρα. Το βέτο τελικά ήρθη τον Ιούλιο του 2025.
Η Τουρκία πιέζει επίσης για την επιστροφή της στο πρόγραμμα των F-35. Νωρίτερα φέτος, ο Ερντογάν δήλωσε σε δημοσιογράφους ότι είναι αισιόδοξος πως θα σημειώσει πρόοδο στην προσπάθεια να πείσει τον Λευκό Οίκο να άρει τους περιορισμούς που εμποδίζουν την Άγκυρα να αποκτήσει μαχητικά F-35.
Τι θα γίνει σε πραγματική αερομαχία των ελληνικών Rafale με τα νέα τουρκικά μαχητικά αεροσκάφη Eurofighter στο Αιγαίο;
Παράλληλα, η Τουρκία πρόκειται να επαναλάβει υψηλού επιπέδου διαπραγματεύσεις με τη Lockheed Martin για να τερματίσει μια παρατεταμένη διαμάχη σχετικά με την τιμολόγηση του προγράμματος προμήθειας F-16 ύψους 23 δισ. δολαρίων. Αξιωματούχοι άμυνας από τις δύο πλευρές θα συναντηθούν τις επόμενες εβδομάδες για να επιλύσουν τα ζητήματα.
Μπορεί να ειπωθεί ότι η Τουρκία αναβαθμίζει τον στόλο των F-16 για να αντιμετωπίσει τα ελληνικά F-16, επιδιώκει την αγορά F-35 για να αντισταθμίσει τα ελληνικά F-35 και αποκτά Eurofighter Typhoon για να ανταγωνιστεί τα ελληνικά Rafale.
Στο μεταξύ, η Ελλάδα καταβάλλει κάθε προσπάθεια για να διατηρήσει το ποιοτικό της πλεονέκτημα έναντι της Τουρκίας. Εκτός από την αναβάθμιση της δικής της Πολεμικής Αεροπορίας, ασκεί πιέσεις στους συμμάχους ώστε να αποτρέψουν την Τουρκία από την απόκτηση φονικών πυρομαχικών.
Τον Ιανουάριο φέτος, ο Έλληνας Υπουργός Άμυνας Νίκος Δένδιας είπε στη Laurence Auer ότι η Γαλλίδα πρέσβης στην Ελλάδα ανέφερε πως η Γαλλία αντιτίθεται στην πιθανή πώληση πυραύλων Meteor στην Τουρκία από κοινοπραξία στην οποία συμμετέχει και η ίδια.
«Εξέφρασα στη Γαλλίδα πρέσβη τη σθεναρή αντίθεση της Ελλάδας σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο, το οποίο δεν συνάδει με τις άριστες στρατηγικές σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών», δήλωσε ο Υπουργός Άμυνας Νίκος Δένδιας στη Laurence Auer.
