«Σκάνδαλο υγείας», «δηλητήριο στα πιάτα μας» ήταν μερικοί από τους τίτλους στα ρεπορτάζ για τις αποκαλύψεις των ΜΚΟ Foodwatch και Bloom στις αρχές της εβδομάδας, σχετικά με τα υψηλά επίπεδα υδραργύρου στις κονσέρβες τόνου, που προκάλεσαν πολλές αντιδράσεις και έντονη ανησυχία για το τι τελικά τρώμε, συμφωνα με την  Μαρία Δεναξά και το 

Ενώ ο τόνος είναι από τα ψάρια που καταναλώνονται περισσότερο στον κόσμο, με τους Γάλλους να τρώνε κατά μέσο όρο 49 κιλά ανά άτομο ετησίως, οι δύο ΜΚΟ υποστηρίζουν ότι το 100% των κονσερβοποιημένων τόνων που πωλούνται στην Ευρώπη είναι μολυσμένο με υδράργυρο.

Γενικά, τα ψάρια, τα θαλασσινά και τα οστρακοειδή γίνονται συχνά αντικείμενο ελέγχων για την υψηλή περιεκτικότητά τους σε υδράργυρο, λόγω της αυξανόμενης ρύπανσης των ωκεανών. Ωστόσο, στο μικροσκόπιο των ΜΚΟ και των οργανώσεων των καταναλωτών δεν βρίσκεται μόνο ο τόνος, αλλά και άλλα βασικά τρόφιμα για τα οποία υπήρξαν προειδοποιήσεις στο παρελθόν.

Το Ινστιτούτο Ερευνών Βιοποικιλότητας της Γαλλίας έχει λάβει σχεδόν 26.000 δείγματα από αλιευτικά είδη απ’ όλο τον κόσμο και συμβουλεύει να μην καταναλώνονται πια το σκουμπρί, ο ξιφίας και ο τόνος του Ειρηνικού, λόγω των υψηλών επιπέδων υδραργύρου. Η σφυρίδα και ο μπακαλιάρος συνιστούν να καταναλώνονται μόνο μία φορά τον μήνα, όπως και ο τόνος, ενώ το λαβράκι, ο γαύρος και οι σαρδέλες μπορούν να καταναλώνονται μία φορά την εβδομάδα.

Αλλα τρόφιμα, εκτός από τα ψάρια, είναι επίσης δυνητικά μολυσμένα με στοιχεία ή ουσίες που είναι επικίνδυνα για την υγεία. Τον περασμένο Ιανουάριο, η γαλλική οργάνωση «60 εκατομμύρια καταναλωτές» δημοσίευσε έρευνα σχετικά με το ρύζι, αποκαλύπτοντας ότι 15 από τα 40 προϊόντα ρυζιού που κυκλοφορούν στην αγορά και εξετάστηκαν ήταν μολυσμένα με υπολείμματα φυτοφαρμάκων, αν και σε επίπεδα που δεν υπερέβαιναν το μέγιστο επιτρεπόμενο όριο.

Φυτοφάρμακα

Λούπινο: Το ξεχασμένο όσπριο που είναι ένας διατροφικός θησαυρός

Το ρύζι μπασμάτι, το οποίο παράγεται κατά κανόνα στην Ινδία και στο Πακιστάν, είναι αυτό που εκτίθεται περισσότερο σε φυτοφάρμακα, ουσίες που είναι δυνητικά καρκινογόνες, μεταλλαξιογόνες και τοξικές για την ανθρώπινη αναπαραγωγή, σύμφωνα με τον γαλλικό οργανισμό ασφάλειας της υγείας.

Το ρύζι επίσης μπορεί να είναι μολυσμένο με αρσενικό, επειδή απορροφά με φυσικό τρόπο το στοιχείο αυτό από το έδαφος και το νερό άρδευσης. Κάτι τέτοιο μπορεί να αποτελέσει κίνδυνο για την υγεία των καταναλωτών. Για να μειωθεί το επίπεδο αρσενικού στο ρύζι συνιστάται να ξεπλένεται ύστερα από πέντε λεπτά μαγειρέματος και να αντικαθίσταται το νερό.

Ορυκτέλαια

Το 2017, ο Εθνικός Οργανισμός για την Υγεία, τα Τρόφιμα, το Περιβάλλον και την Ασφάλεια της Εργασίας (Anses), στη Γαλλία, αποκάλυψε ότι τα ορυκτέλαια στα μελάνια και στις κόλλες που χρησιμοποιούνται στις χάρτινες και πλαστικές συσκευασίες εισέρχονται στα τρόφιμα με τα οποία έρχονται σε επαφή, όπως είναι τα ζυμαρικά, το ρύζι και οι φακές.

Τα ορυκτέλαια που εντοπίστηκαν στα τρόφιμα είναι είτε αρωματικοί υδρογονάνθρακες, οι οποίοι είναι ύποπτοι για καρκινογένεση, αλλοίωση της γενετικής σύστασης και προκαλούν επίσης ενδοκρινικές διαταραχές, είτε κορεσμένοι υδρογονάνθρακες ορυκτελαίων, οι οποίοι, όταν συσσωρεύονται στον οργανισμό, μπορούν να προκαλέσουν βλάβες σε διάφορα όργανα. Μελέτες που διεξήχθησαν το 2021 από τη ΜΚΟ Foodwatch σε 152 προϊόντα μαζικής κατανάλωσης σε ολόκληρη την Ευρώπη, αποκάλυψαν ότι ένα στα οκτώ προϊόντα είναι μολυσμένο με αρωματικούς υδρογονάνθρακες ορυκτελαίων.

Βαρέα μέταλλα

Τα μανιτάρια που καλλιεργούνται κοντά σε μολυσμένο έδαφος ή νερό μπορεί να περιέχουν κάδμιο, το οποίο αναγνωρίζεται ως καρκινογόνο, μεταλλαξιογόνο και τοξικό για την αναπαραγωγή.

Η ιστοσελίδα service-public.fr συμβουλεύει τους πολίτες να μαζεύουν τα μανιτάρια τους ή να τα αγοράζουν, επιλέγοντας η προέλευση τους να είναι από μακρινές περιοχές που δεν θεωρούνται μολυσμένες (να μη μαζεύονται από τις άκρες των δρόμων, βιομηχανικές περιοχές, χωματερές, βοσκοτόπια κ.λπ.), καθώς απορροφούν τους ρύπους στους οποίους εκτίθενται.

Ο κίνδυνος έκθεσης στο κάδμιο αφορά και τα ριζώδη λαχανικά, όπως τα καρότα και οι πατάτες, εάν καλλιεργούνται σε μολυσμένο έδαφος.

Τα γαλακτοκομικά προϊόντα και το κρέας μπορούν επίσης να μολυνθούν με βαρέα μέταλλα όπως ο μόλυβδος ή το κάδμιο, εάν τα ζώα εκτίθενται σε μολυσμένο νερό ή σε βοσκοτόπια κοντά σε βιομηχανικές περιοχές. Τα εντόσθια, ιδίως το συκώτι και τα νεφρά, μπορεί να περιέχουν υψηλά επίπεδα καδμίου, καθώς τα όργανα αυτά φιλτράρουν τις τοξίνες.

Μικροσωματίδια στο εμφιαλωμένο νερό

Τα στερεά τρόφιμα δεν είναι τα μόνα που επηρεάζονται από τη ρύπανση. Τον περασμένο Ιανουάριο, μεγάλη μελέτη αποκάλυψε ότι το εμφιαλωμένο νερό περιέχει έως και 100 φορές περισσότερα πλαστικά μικροσωματίδια από ό,τι πιστεύαμε μέχρι σήμερα.

Τις τελευταίες ημέρες, μια έρευνα της εφημερίδας «Libération» αποκάλυψε ότι το εξάνιο, ένας διαλύτης που χρησιμοποιείται στη βιομηχανία τροφίμων, μπορεί να βρεθεί με τη μορφή υπολειμμάτων στο στομάχι μας χωρίς να εμφανίζεται στις ετικέτες των προϊόντων.

Η μελέτη επισημαίνει ότι η ουσία αυτή μπορεί να προκαλέσει προβλήματα γονιμότητας, είναι νευροτοξική και επομένως μπορεί να ευθύνεται για ασθένειες όπως το Αλτσχάιμερ. Ωστόσο, οι ερευνητές εξηγούν ότι δεν γνωρίζουν αρκετά για την τοξικότητα του εξανίου στον ανθρώπινο οργανισμό.