Αρθρογράφος: Βασίλης Καπούλας

Ρήγμα καταγράφεται στην Ευρώ-Ατλαντική Συμμαχία καθώς διέρρευσαν τα απόρρητα έγγραφα των συνομιλιών ΗΠΑ-ΝΑΤΟ και Ρωσίας με την Μόσχα να έχει θέσει τελεσίγραφο αλλαγής Ιδρυτικής Συνθήκης του ΝΑΤΟ.

Τα έγγραφα δείχνουν πως αν οι διαπραγματεύσεις καταρρεύσουν τότε δεν θα έχουμε πόλεμο μόνο στην Ουκρανία. Η εξέλιξη αυτή δείχνει γιατί χτες οι Ζελένσκι και Τζόνσον μίλησαν για “Ευρωπαϊκό Πόλεμο ευρείας κλίμακας”.

Διαβάστε ΕΔΩ

Σύμφωνα με τα έγγραφα που δημοσιεύει η ισπανική El-Pais, η Ρωσία απαίτησε από το ΝΑΤΟ να αποσαφηνίσει τη δέσμευσή του για την Αρχή του «Αδιαιρέτου της Ασφάλειας», μια έννοια που κατά την Μόσχα έχει διττή έννοια και περιλαμβάνεται στην Τελική Πράξη του Ελσίνκι του 1975, στον Χάρτη του Παρισιού του 1990 και στη Διακήρυξη της Κωνσταντινούπολης του 1999 από τον ΟΑΣΕ. 

Και αυτό γιατί οι ΗΠΑ συζητούν αλλαγή της συγκεκριμένης ιδρυτικής Συνθήκης του ΝΑΤΟ. Με την κίνηση αυτή δεν συμφωνεί όμως η ίδια η Ατλαντική Συμμαχία.

Έτσι στις δύο απαντήσεις που δόθηκαν, η αμερικανική απάντηση λέει “ΝΑΙ” σε συζητήσεις και η ΝΑΤΟϊκή “ΟΧΙ”.

Ραγίζει η Συνθήκη του ΝΑΤΟ περί “Αδιαίρετης Ασφάλειας”

Σύμφωνα με τα έγγραφα:

“Οι Ηνωμένες Πολιτείες και το ΝΑΤΟ απορρίπτουν την υπογραφή διμερούς συμφωνίας για την ασφάλεια στην Ευρώπη με τη Ρωσία και επίσης αρνούνται να “κλείσουν την πόρτα” στη μελλοντική ένταξη της Ουκρανίας στην Ατλαντική Συμμαχία.

Αυτά ήταν δύο από τα κύρια αιτήματα που της Μόσχας για να τερματιστεί η κρίση στην Ουκρανία.

Αντίθετα, τόσο η Ουάσιγκτον όσο και η Συμμαχία προσφέρουν στον Πούτιν διαπραγματεύσεις για συμφωνίες αφοπλισμού και μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης σε διαφορετικά φόρουμ – όπως ο Οργανισμός για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ), ο Διάλογος Στρατηγικής Σταθερότητας ΗΠΑ-Ρωσίας και το Συμβούλιο ΝΑΤΟ-Ρωσίας – η επιτυχία του οποίου εξαρτάται από την έναρξη αποκλιμάκωσης της ρωσικής στρατιωτικής απειλής για την Ουκρανία.

Αυτό προκύπτει από δύο εμπιστευτικά έγγραφα που εστάλησαν την περασμένη Τετάρτη από την Ουάσιγκτον και το ΝΑΤΟ στη Μόσχα, και στα οποία είχε πρόσβαση η EL PAÍS.

«Λαμβάνοντας υπόψη την ουσιαστική, απρόκλητη, αδικαιολόγητη και συνεχιζόμενη ρωσική στρατιωτική συσσώρευση εντός και γύρω από την Ουκρανία καθώς και στη Λευκορωσία, καλούμε τη Ρωσία να αποκλιμακώσει αμέσως την κατάσταση με επαληθεύσιμο, έγκαιρο και διαρκή τρόπο», αναφέρει το ΝΑΤΟ.

«Η θέση της κυβέρνησης των Ηνωμένων Πολιτειών είναι ότι μπορεί να επιτευχθεί πρόοδος σε αυτά τα ζητήματα μόνο σε ένα περιβάλλον αποκλιμάκωσης σε σχέση με τις απειλητικές ενέργειες της Ρωσίας προς την Ουκρανία», προειδοποιεί η Ουάσιγκτον.

Οι ΗΠΑ συζητούν την έννοια του «Αδιαιρέτου της Ασφάλειας»!

Οι ρωσικές αρχές ζήτησαν γραπτή απάντηση στην πρότασή τους να υπογραφεί μια συμφωνία που θα δίνει εγγυήσεις ασφαλείας στη Μόσχα σχετικά με την επέκταση του ΝΑΤΟ προς τα ανατολικά. Η Μόσχα περιέλαβε ακόμη και μια πρόχειρη έκδοση της υποθετικής συμφωνίας.

Η απάντηση ήταν δύο κείμενα:

1. το ένα με τίτλο «Εμπιστευτική/Σχετική Ρωσία» (που αποτελείται από μια εισαγωγή, επτά σημεία και μερικά σύντομα συμπεράσματα) από την πλευρά της Ουάσιγκτον.
2. και ένα άλλο, υπό τον τίτλο «ΝΑΤΟ-Ρωσία» (με 12 τμήματα), από την Ατλαντική Συμμαχία.

Οι ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ έχουν συντονίσει τις απαντήσεις τους, οι οποίες είναι συμπληρωματικές αλλά περιέχουν κάποιες διαφορές.

Η κύρια διαφορά μεταξύ των δύο κειμένων είναι ότι η Ουάσιγκτον είναι έτοιμη να συζητήσει την έννοια του «Αδιαιρέτου της Ασφάλειας», την οποία ενέκρινε ο ΟΑΣΕ στη σύνοδο κορυφής του στο Νουρ-Σουλτάν του Καζακστάν το 2010.

Η Μόσχα το έχει συμπεριλάβει στο πρώτο άρθρο στο προσχέδιο της συμφωνίας , χρησιμοποιώντας αυτή την αρχή για να ισχυριστεί ότι η ενδεχόμενη είσοδος της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ θα επηρέαζε την ασφάλειά της.

Ρωσία προς ΝΑΤΟ-ΗΠΑ: Ενοποιήστε τις απαντήσεις σας!

Το κείμενο από τις ΗΠΑ προειδοποιεί ότι δεν συμμερίζεται τη ρωσική άποψη και σημειώνει ότι η έννοια του αδιαίρετου της ασφάλειας «δεν μπορεί να εξεταστεί μεμονωμένα».

Ακόμα κι έτσι, εκφράζει τη πρόθεση διαπραγμάτευσης!

Και επισημαίνει ότι «οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ρωσία επιβεβαίωσαν επίσης το εγγενές δικαίωμα κάθε συμμετέχοντος κράτους να είναι ελεύθερο να επιλέγει ή να αλλάζει τις ρυθμίσεις ασφαλείας του, συμπεριλαμβανομένων των συνθηκών συμμαχίας».

Από την αρχή, το έγγραφο από την Ουάσιγκτον καθιστά σαφές ότι «συνεχίζει να υποστηρίζει σθεναρά την πολιτική “Ανοιχτής Πόρτας” του ΝΑΤΟ» και έτσι δεν αποκλείει τη μελλοντική ένταξη της Ουκρανίας ή της Γεωργίας στη Συμμαχία.

Και διευκρινίζει ότι όποια και αν είναι η περίπτωση αυτό το θέμα θα πρέπει να αντιμετωπιστεί στο Συμβούλιο ΝΑΤΟ-Ρωσίας (NRC).

Το κείμενο του ΝΑΤΟ ενισχύει επίσης την πολιτική “Ανοιχτής Πόρτα” και υπογραμμίζει το δικαίωμα όλων των κρατών να επιλέγουν τις συμφωνίες τους όσον αφορά την ασφάλεια «χωρίς εξωτερική παρέμβαση».

Αυτό είχε ως αποτέλεσμα η Μόσχα να μην έχει στείλει ακόμη γραπτή απάντηση, αλλά συμμαχικές πηγές ανέφεραν ότι η “Ρωσία κάλεσε τις Ηνωμένες Πολιτείες και το ΝΑΤΟ να ενοποιήσουν τις απαντήσεις τους και η Συμμαχία να συμφωνήσει σε μια συζήτηση για την έννοια του «Αδιαίρετου της Ασφάλειας», όπως έχουν κάνει οι ΗΠΑ.

Η έκκληση και η προειδοποίηση του Σ. Λαβρόφ – Τί είπε

Ρωσικά ΜΜΕ σημειώνουν ότι η απάντηση της Ουάσιγκτον είναι 5 σελίδες και του ΝΑΤΟ τέσσερις με τον Ρώσο Υπουργό Εξωτερικών, Σ. Λαβρόφ, να λέει τα εξής:

“Το 1999 και το 2010, οι ηγέτες των συμμετεχόντων κρατών του ΟΑΣΕ (συμπεριλαμβανομένων 57 κρατών) υπέγραψαν έγγραφα που κατοχυρώνουν την αρχή του “Αδιαίρετου της Ασφάλειας”.

Αυτή η αρχή, όπως είπε ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ, συνεπάγεται δύο προσεγγίσεις:

ότι κάθε κράτος είναι ελεύθερο να επιλέγει στρατιωτικές συμμαχίες και είναι επίσης υποχρεωμένο να μην ενισχύει την ασφάλειά του σε βάρος της ασφάλειας άλλων.

Σε μια συνέντευξη σε τέσσερις ρωσικούς ραδιοφωνικούς σταθμούς, ο Λαβρόφ επιβεβαίωσε τις απαντήσεις ΗΠΑ και ΝΑΤΟ καθώς όπως είπε θα στείλει επιστολή με την οποία θα ζητά από τις ΗΠΑ και άλλες δυτικές δυνάμεις να εξηγήσουν τη θέση τους σχετικά με την «Αρχή του Αδιαιρέτου» στην Ευρωατλαντική ασφάλεια, όπως περιγράφεται στο «Έγγραφο της Κωνσταντινούπολης» του 1999 για τον Οργανισμό για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη.

Επιπλέον, ο Ρώσος ΥΠΕΞ, Σ. Λαβρόφ, ανέφερε ότι τα δυτικά έθνη επικεντρώνονται μόνο σε «ένα σύνθημα» γύρω από το «Έγγραφο της Κωνσταντινούπολης» , για το πώς κάθε χώρα είναι «ελεύθερη να επιλέξει τις ρυθμίσεις ασφαλείας της, συμπεριλαμβανομένων των συνθηκών συμμαχίας».

Σύμφωνα με αυτήν την αρχή, η Ουάσιγκτον επιμένει ότι εναπόκειται μόνο στην Ουκρανία και το ΝΑΤΟ να αποφασίσουν για τη μελλοντική ένταξη της στη συμμαχία.

Στη συνέντευξη, ο Λαβρόφ ισχυρίστηκε ότι οι ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ αγνοούν σκόπιμα ένα άλλο μέρος της ίδιας παραγράφου το οποίο αναφέρει:

• «Εναπόκειται στην Συνθήκη και την υποχρέωση της κάθε χώρας, με την οποία υπογράφουν οι Δυτικοί, να μην ενισχύει την ασφάλειά της εις βάρος της ασφάλειας των άλλων».

«Σήμερα», είπε ο Λαβρόφ, «Στέλνω επίσημα αιτήματα σε όλους τους συναδέλφους μου με μια άμεση έκκληση, επίσημα, να εξηγήσουν πώς θα εκπληρώσουν τις υποχρεώσεις που υπέγραψαν οι χώρες τους στο υψηλότερο επίπεδο στις τρέχουσες ιστορικές συνθήκες”!

Ο Λαβρόφ είπε ότι περιμένει η Δύση να αποφύγει ξανά να απαντήσει.

«Ας δούμε τι θα μας απαντήσουν», είπε υπονοώντας πως μετά το θέμα φεύγει από την δικαιοδοσία του και αναλαμβάνει δράση ο ρωσικός Στρατός…

Δείτε τα έγγραφα