Μια χαμηλή ημερήσια δόση ασπιρίνης μπορεί να μειώσει σημαντικά τον κίνδυνο επανεμφάνισης καρκίνου του παχέος εντέρου μετά από χειρουργική επέμβαση, τουλάχιστον για τους ασθενείς των οποίων οι όγκοι φέρουν συγκεκριμένες γενετικές μεταλλάξεις. Αυτό είναι το βασικό συμπέρασμα μιας σημαντικής τυχαιοποιημένης κλινικής δοκιμής, που διεξήχθη από ερευνητές του Karolinska Institutet και του Karolinska University Hospital της Σουηδίας και δημοσιεύθηκε πρόσφατα στο The New England Journal of Medicine.

Μια παγκόσμια πρόκληση υγείας

Ο καρκίνος του παχέος εντέρου διαγιγνώσκεται σε σχεδόν 2 εκατομμύρια άτομα παγκοσμίως κάθε χρόνο. Για το 20-40% των ασθενών, η νόσος εξελίσσεται σε μετάσταση, καθιστώντας τη θεραπεία πιο περίπλοκη και την επιβίωση δυσκολότερη. Προηγούμενες παρατηρητικές μελέτες έχουν υποστηρίξει ότι η ασπιρίνη μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο καρκίνου, ωστόσο δεν υπήρχαν έως τώρα αδιάσειστα στοιχεία από τυχαιοποιημένες δοκιμές.

Η δοκιμή ALASCCA

Για να καλύψουν αυτό το γνωστικό κενό, οι ερευνητές ξεκίνησαν τη δοκιμή ALASCCA, στην οποία συμμετείχαν περισσότεροι από 3.500 ασθενείς με καρκίνο του παχέος εντέρου ή του ορθού σε 33 νοσοκομεία στη Σουηδία, τη Νορβηγία, τη Δανία και τη Φινλανδία. Η μελέτη επικεντρώθηκε σε ασθενείς των οποίων οι όγκοι έφεραν μεταλλάξεις στη σηματοδοτική οδό PIK3, μια γενετική αλλοίωση που απαντάται σε περίπου 40% των περιπτώσεων, σύμφωνα με το 

Οι συμμετέχοντες χωρίστηκαν τυχαία σε ομάδες, ώστε να λαμβάνουν είτε ημερήσια δόση 160 mg ασπιρίνης, είτε εικονικό φάρμακο για 3 χρόνια μετά τη χειρουργική επέμβαση. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι, για τους ασθενείς με τη μετάλλαξη PIK3, η ασπιρίνη μείωσε τον κίνδυνο υποτροπής κατά 55%.

Η εξατομικευμένη ιατρική στην πράξη

«Η ασπιρίνη δοκιμάζεται σε ένα εντελώς νέο πλαίσιο — ως θεραπεία εξατομικευμένης ιατρικής», δήλωσε η Anna Martling, καθηγήτρια μοριακής ιατρικής και χειρουργικής στο Karolinska Institutet και ανώτερη συμβουλευτική χειρουργός στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Karolinska. «Αυτό είναι ένα σαφές παράδειγμα του πώς οι γενετικές πληροφορίες μπορούν να εξατομικεύσουν τη θεραπεία, μειώνοντας ταυτόχρονα τόσο τον πόνο των ασθενών, όσο και το κόστος της υγειονομικής περίθαλψης», πρόσθεσε.

Γιατί η ασπιρίνη είναι αποτελεσματική

Αν και οι ακριβείς μηχανισμοί παραμένουν υπό διερεύνηση, οι ειδικοί υποθέτουν ότι η προστατευτική δράση της ασπιρίνης προέρχεται από ένα συνδυασμό δράσεων:

🗸 μείωση της φλεγμονής,

🗸 αναστολή της δραστηριότητας των αιμοπεταλίων και

🗸 επιβράδυνση της ανάπτυξης του όγκου.

Ο συνδυασμός αυτών των δράσεων είναι ικανός να δημιουργήσει ένα λιγότερο ευνοϊκό περιβάλλον για την επανεμφάνιση του καρκίνου. «Παρ’όλο που δεν έχουμε ακόμη κατανοήσει πλήρως όλες τις μοριακές συνδέσεις, τα ευρήματα υποστηρίζουν έντονα τη βιολογική λογική», σημείωσε η δρ. Martling. «Η θεραπεία φαίνεται ιδιαίτερα αποτελεσματική σε γενετικά καθορισμένες υποομάδες ασθενών».

Παγκόσμιες επιπτώσεις

Τα ευρήματα της μελέτης θα μπορούσαν να έχουν μακροπρόθεσμες συνέπειες για τις κλινικές κατευθυντήριες γραμμές σε όλο τον κόσμο. Σε αντίθεση με πολλές σύγχρονες θεραπείες για τον καρκίνο, η ασπιρίνη είναι φθηνή, ευρέως διαθέσιμη και ήδη καθιερωμένη στην ιατρική. «Είναι ένα φάρμακο προσβάσιμο σε παγκόσμιο επίπεδο και εξαιρετικά προσιτό σε σύγκριση με τα περισσότερα φάρμακα για τον καρκίνο, κάτι που είναι πολύ θετικό», τόνισε η δρ. Martling.

Με τα ισχυρά κλινικά στοιχεία και την προσβασιμότητά της, η ασπιρίνη θα μπορούσε σύντομα να γίνει ένα πολύτιμο εργαλείο στην καταπολέμηση της υποτροπής του καρκίνου του παχέος εντέρου, σηματοδοτώντας μια νέα εποχή στην ογκολογία ακριβείας, που συνδυάζει παλιά φάρμακα με πρωτοποριακές γενετικές γνώσεις.