To Eurogroup αποφάσισε: Η Ελλάδα θα είναι «αποικία» χρέους μέχρι το 2060 και βλέπουμε. Χρύσωσε το χάπι στην κυβέρνηση, αφού οι εκπρόσωποι των δανειστών είδαν πρόοδο και προοπτική βιωσιμότητας του χρέους (μαζί και το ΔΝΤ), αλλά τα μέτρα ελάφρυνσης θα αποφασιστούν μετά τη λήξη του προγράμματος, το 2018, αν και εφόσον… Μας έδωσαν και μία δόση για να τους τα επιστρέψουμε γι’ αυτά που τους οφείλουμε.
Όλο αυτό που έγινε χθες το βράδυ στο Eurogroup μοιάζει με παρωδία. Επίσης με μία υποκρισία των δανειστών έναντι της ελληνικής κυβέρνησης και αυτή, με τη σειρά της έναντι των Ελλήνων πολιτών. Το συμπέρασμα: Τα μέτρα που έχουν ψηφιστεί θα εφαρμοστούν μέχρι κεραίας και η ελάφρυνση του χρέους, όπως και η έξοδος της Ελλάδας στις αγορές… προωθούνται.
Τι συνέβη λοιπόν χθες: Αποφασίστηκε κατ’ αρχήν πώς τα πρωτογενή πλεονάσματα θα διατηρηθούν στο 3,5% μέχρι το 2022 και μετά τα πρωτογενή πλεονάσματα θα είναι τουλάχιστον 2% μέχρι και το 2060. Αυτό η κυβέρνηση το βλέπει ως θετικό αποτέλεσμα. Είμαστε δηλαδή υποχρεωμένοι ως χώρα και ως λαός να καταπίνουμε ένα μέρος της ανάπτυξης που θα μπορούσαμε να έχουν της τάξεως του 2% για να είμαστε τα καλά παιδιά των δανειστών και να εκπληρώνουμε της υποχρεώσεις μας για κοντά μισό αιώνα από τώρα.
Πάνε στο επόμενο σίγουρο. Αποφασίστηκε η αποδέσμευση δόσης συνολικούς ποσού 8,5 δις ευρώ. Απ, αυτά όμως θα εκταμιευθούν σύντομα και συγκεκριμένα μέχρι τις αρχές Ιουλίου ποσό της τάξεων των 7,7 δις ευρώ. Από αυτά τα 6,9 δις ευρώ θα δοθούν για την καταβολή των δόσεων της Ελλάδας απέναντι στους δανειστές και τα υπόλοιπα 800 εκατ. ευρώ για να πληρώσει η Ελλάδα τους ιδιώτες πιστωτές.
Η κυβέρνηση βεβαίως βγαίνει και πανηγυρίζει λέγοντας πώς αυτά τα χρήματα θα πέσουν στην ελληνική αγορά και θα τονωθεί η ανάπτυξη, αλλά αυτά είναι… παραμύθια. Τα χρωστούμενα του ελληνικού Δημοσίου προς τους ιδιώτες πιστωτές είναι πάρα πολύ περισσότερα. Άρα, σταγόνα στον ωκεανό.
Όσον αφορά στο υπολειπόμενο ποσό των 800 εκατ. ευρώ (από τα 7,7 δις έως τα 8,5 δις ευρώ) αυτά θα δοθούν μετά το καλοκαίρι, αλλά όπως άφησε ξεκάθαρα να εννοηθεί ο επικεφαλής του ESM μπορεί να μην δοθούν και ποτέ, αφού αυτό θα εξαρτηθεί από τις ανάγκες της Ελλάδας. Όπως τόνισε επίσης από το συνολικό ποσό του προγράμματος των 86 δις ευρώ μέχρι στιγμής έχει εκταμιευθεί ένα ποσό 30,7 δις ευρώ και πιθανόν ένα αντίστοιχο ποσό να μην χρειασθεί τελικώς να εκταμιευθεί.
Πάμε τώρα στο μείζον θέμα της ελάφρυνσης του χρέους. Το Eurogroup αποφάσισε ότι η βιωσιμότητα του χρέους θα επιτευχθεί με τα μέτρα που εγκρίθηκαν στο Eurogroup τον Μάιο του 2016. Υπό αυτό το πρίσμα, το Eurogroup επαναλαμβάνει ότι οι μεικτές χρηματοδοτικές δαπάνες θα πρέπει να μειωθούν στο 15% του ΑΕΠ μεσοπρόθεσμα και να παραμείνουν χαμηλότερα από το 20% του ΑΕΠ μακροπρόθεσμα.
Διαβεβαιώνει ότι είναι έτοιμο για την εφαρμογή του δεύτερου πακέτου μέτρων για το χρέος προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι για τις μεικτές χρηματοδοτικές δαπάνες, σε πλήρη ευθυγράμμιση με την ανακοίνωση του Eurogroup του Μαΐου του 2016. Σε αυτά περιλαμβάνεται το περιθώριο των step-up επιτοκίων, η χρήση των κερδών από τις πωλήσεις ομολόγων το 2014, η επιστροφή ορισμένων κεφαλαίων από τα ANFA στην Ελλάδα.
Όπως αναφέρεται στην απόφαση, το Eurogroup είναι έτοιμο να εφαρμόσει, χωρίς καμία προκατάληψη αναφορικά με την τελική έκθεση βιωσιμότητας του χρέους, παράταση του μέσου χρόνου ωρίμανσης του δανείου του EFSF αλλά και των επιτοκίων μεταξύ 0 και 15 ετών. Όπως συμφωνήθηκε τον Μάιο του 2016 αυτά τα μέτρα δεν πρόκειται να επιβαρύνουν τα υπόλοιπα κράτη-μέλη.
Για να το κάνουμε λιανά εδώ κρύβεται όλο το ζουμί όσον αφορά στο θέμα της ελάφρυνσης του χρέους. Στην παράταση της ωρίμανσης του δανείου του EFSM που ξεπερνά τα 130 δις ευρώ. Αυτό συνδέεται με την ρήτρα ανάπτυξης, τη λεγόμενη και ως γαλλική πρόταση. Αν η Ελλάδα επιτυγχάνει ανάπτυξη τα επόμενα χρόνια τότε θα γίνει περισσότερα χρήματα για την αποπληρωμή του χρέους. Αν όχι τώρα θα παρατείνεται ο χρόνος αποπληρωμής και θα μειώνονται περαιτέρω τα επιτόκια του δανείου του EFSM.
Όλα αυτά όμως θα αποφασιστούν μετά την λήξη του τρέχοντος προγράμματος, δηλαδή τον Αύγουστο του 2018. Μέχρι τότε δεν θα υπάρχει τίποτα χειροπιαστό. Ωστόσο στην κυβέρνηση θεωρούν πώς αυτό είναι μία επιβεβαίωση του ότι το χρέος είναι βιώσιμο. Αυτό συνάγεται, πάντα κατά την κυβέρνηση και από το γεγονός ότι το ΔΝΤ αποφάσισε να μπει στο ελληνικό πρόγραμμα και μάλιστα να συνδράμει με ποσό 2 δις δολαρίων.
Βεβαίως το Ταμείο θέτει όρους και προϋποθέσεις για να θεωρήσει το ελληνικό χρέος βιώσιμο και ασφαλώς ακόμη πιο σκληρούς για να αποδεσμεύσει χρήματα. Να τονισθεί στο σημείο αυτό πώς από το καλοκαίρι του 2014 έχει να συμβάλει με χρήματα την Ελλάδα το ΔΝΤ.
Το γεγονός ωστόσο που ξεκαθαρίστηκε από τους δανειστές στη Συνέντευξη Τύπου που έδωσαν χθες αμέσως μετά το Eurogroup πώς το πρόγραμμα λήγει τον Αύγουστο του 2018, πώς το ΔΝΤ αποφάσισε τελικώς να συμμετάσχει στο πρόγραμμα και ότι όλοι οι εκπρόσωπο των Θεσμών εκφράστηκαν με θετικά σχόλια για τις προσπάθειες και τις θυσίες του ελληνικού λαού, ερμηνεύεται από την ελληνική πλευρά ως μήνυμα για έξοδο στις αγορές.
Υπάρχει μάλιστα και αναφορά στην απόφαση του Eurogroup πώς θα γίνει ότι είναι εφικτό προκειμένου η Ελλάδα να επιστρέψει στις αγορές από το 2018. Ωστόσο ένα σαφές μήνυμα στις αγορές θα δίδονταν αν η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αποφάσιζε να εντάξει την Ελλάδα στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης (QE), κάτι που δεν έκανε και δεν ξέρουμε αν θα κάνει. Γιατί τα υπόλοιπα, ότι δηλαδή έρχεται η ανάπτυξη (την είδε και η Κριστίν Λαγκάρντ σε όλη την Ευρωζώνη) και αυτό μπορεί να καθιστά το χρέος της Ελλάδας βιώσιμο είναι κάτι που έρχεται και παρέρχεται. Σήμερα οι συνθήκες μπορεί να είναι ευνοικές, και δεν μιλάμε μόνο για τις οικονομικές, αλλά και για τις πολιτικές-γεωπολιτικές και αύριο να μην είναι.
Ως συμπέρασμα λοιπόν προκύπτει πώς με τα σημερινά δεδομένα η Ελλάδα δεν δείχνει να ξεμπερδεύει με τίποτα με το θέμα του χρέους. Έχει αλυσιδωθεί για πολλές δεκαετίας ακόμη. Η όποια ανάπτυξη θα πηγαίνει για την αποπληρωμή χρεών και οι Έλληνες ίσως, αν το επιτρέψουν οι συνθήκες να πάρει ένα ξεροκόμματο.
