Στα επίπεδα των 11.312 τίτλων ανήλθε η βιβλιοπαραγωγή στη χώρα μας, σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία σχετικής έρευνας του Οργανισμού Συλλογικής Διαχείρισης Έργων του Λόγου (ΟΣΔΕΛ).

Στο σύνολό τους τα αριθμητικά αποτελέσματα της έρευνας για τη βιβλιοπαραγωγή του 2024 αποτύπωσαν πως αυτή σταθεροποιείται στους 11.000 τίτλους ετησίως, οι μεταφρασμένοι τίτλοι αυξάνονται και φτάνουν στο 31% της συνολικής παραγωγής, η πλειονότητα των εκδόσεων παραμένει έντυπη (94,6%), η παιδική/εφηβική λογοτεχνία καταγράφει ρεκόρ με 2.769 τίτλους και η ποίηση παραμένει δημοφιλής και αποτελεί το 30% της λογοτεχνικής παραγωγής.

Επιπροσθέτως, η αγγλική παραμένει η βασική γλώσσα μεταφράσεων, αλλά αυξάνονται και άλλες περιφερειακές γλώσσες, οι τιμές βιβλίων αυξήθηκαν και παρά την αύξηση χρήσης ηλεκτρονικών συσκευών, e-books και audiobooks, αυτά παραμένουν περιορισμένα.

Και κατά το 2024, καταγράφεται πως η έκδοση βιβλίων στην Ελλάδα είναι κατά συντριπτικό ποσοστό σε έντυπη μορφή. Ως εκ τούτου ανά είδος βιβλίου είχαμε σε έντυπη μορφή 10.701 έργα, audiobook: 376, e-book: 112 και λοιπά: 123 (σετ, χάρτες, κ.ά.).

Θεματικές κατηγορίες και τιμές

Τη μερίδα του λέοντος στην παραγωγή τίτλων έχει η λογοτεχνία με 4.133 έργα και ακολουθούν τα παιδικά-εφηβικά (2.769), θεωρητικές επιστήμες (2.248), θετικές/φυσικές/εφαρμοσμένες επιστήμες ( 537), εκπαιδευτικά (254), τέχνες ( 265), μη λογοτεχνική πεζογραφία -βιογραφίες, συνεντεύξεις, ομιλίες- (498) και γενικά (608).

Σημειώνεται πως τα μεταφρασμένα έργα είχαν μια μικρή αύξηση (3.579) σε σχέση με το 2023 (3.389) και το 2022 (3.511), ενώ ενδιαφέρον προκαλεί η παρατήρηση πως η μέση τιμή βιβλίου κινήθηκε στα 17,63 ευρώ, με μια αύξηση μέσης τιμής σε κατηγορίες βιβλίων όπως τα εκπαιδευτικά, παιδικά και επιστημονικά.

Ενδεικτικά, τα εκπαιδευτικά βιβλία απο 15,08 ευρώ το 2019 ανέβηκαν στα 22,63 ευρώ, ενώ των θετικών, φυσικών και εφαρμοσμένων επιστημών στα 47,21 ευρώ από 35,35 ευρώ. Σχετικά σταθερή από πλευράς τιμών ήταν η λογοτεχνία, καθώς από 12,72 ευρώ ανέβηκε στα 13,89 ευρώ.

Αναφορικά με την εκδοτική δραστηριότητα, τα στατιστικά έδειξαν πως το 45,78% της νέας παραγωγής είναι από 38 εκδότες.

Τι διαβάζουμε

Η έρευνα του ΟΣΔΕΛ με τίτλο «Αναγνώσεις, αναγνώστες και αναγνώστριες: To βιβλίο και το κοινό του στην Ελλάδα» την επιστημονική διεύθυνση της οποίας είχε ο Νίκος Παναγιωτόπουλος, καθηγητής κοινωνιολογίας στο ΕΚΠΑ, έδειξε πως ο πληθυσμός τριχοτομείται σε μη αναγνώστες, μη εντατικούς αναγνώστες και εντατικούς αναγνώστες. Το μέσο πλήθος βιβλίων που έχουν διαβαστεί την προηγούμενη διετία, από τον γενικό πληθυσμό είναι τα 5 βιβλία.

Η έλλειψη χρόνου είναι ο κύριος λόγος για τον οποίο δεν διαβάζουν βιβλία οι περισσότεροι πολίτες. Για τους μη αναγνώστες, ο λόγος είναι η μη ελκυστικότητα του διαβάσματος.

Σε ποσοστό μεγαλύτερο του 80% τα βιβλία που διαβάστηκαν ήταν έντυπης μορφής. Εbook διάβασαν κυρίως άνδρες νεαρής ηλικίας.

Η λογοτεχνία βρίσκεται στην πρώτη θέση των αναγνωστικών προτιμήσεων, ακολουθούν η ιστορία και η αστυνομική λογοτεχνία -διαφοροποιήσεις εντοπίζονται ανάλογα με το φύλο των ερωτώμενων.

Η έρευνα έδειξε πως με την ανάγνωση των βιβλίων επιδιώκεται τόσο η πληροφόρηση και η απόλαυση της τέχνης του λόγου όσο και η φυγή από την καθημερινότητα.

Σημαντικός παράγοντας στην αγορά ενός βιβλίου είναι η διάδοσή του από στόμα σε στόμα, χωρίς να παύει η ανάγκη να το πιάσει ο αναγνώστης στα χέρια του πηγαίνοντας στα βιβλιοπωλεία, ενώ σημαντικός είναι και ο ρόλος του διαδικτύου.

Επιπλέον, όσο υψηλότερο είναι το εκπαιδευτικό επίπεδο τόσο αυξάνονται οι τιμές στον δείκτη ανάγνωσης βιβλίων και όσο υψηλότερου επιπέδου είναι τα επαγγέλματα του πατέρα, της μητέρας, του πατρογονικού και του μητρογονικού παππού (όσων ρωτήθηκαν στο πλαίσιο της έρευνας) τόσο υψηλότερος είναι ο δείκτης ανάγνωσης βιβλίων.

Τέλος, όσο αυξάνονται τα βιβλία που υπάρχουν στο νοικοκυριό ή που υπήρχαν στην παιδική βιβλιοθήκη τόσο αυξάνεται και ο δείκτης ανάγνωσης κατά το τελευταίο έτος.

Η εικόνα στην ΕΕ

Σύμφωνα με τα τελευταία διθέσιμα στοιχεία τηε Eurostat, πανευρωπαϊκά η νεότερη ομάδα, ηλικίας 16-29 ετών, διάβαζε περισσότερο (60,1%) σε σύγκριση με τα άτομα ηλικίας 30-54 ετών (53,5%), 55-64 ετών (52,6%) και 65 ετών και άνω (47,2%). Περισσότερες γυναίκες στην ΕΕ διαβάζουν βιβλία (60,5%) από ό,τι άνδρες (44,5%). Το ίδιο μοτίβο παρατηρήθηκε και όταν εξετάστηκε ο αριθμός των βιβλίων που διαβάστηκαν: το 28,8% των γυναικών και το 24,8% των ανδρών διάβασαν λιγότερα από 5 βιβλία, το 14,3% των γυναικών και το 9,8% των ανδρών διάβασαν 5-9 βιβλία, ενώ το 17,4% των γυναικών και το 9,9% των ανδρών διάβασαν 10 ή περισσότερα βιβλία.

Μεταξύ των χωρών της ΕΕ, το Λουξεμβούργο ανέφερε το υψηλότερο ποσοστό ατόμων που είχαν διαβάσει βιβλία (75,2%), ακολουθούμενο από τη Δανία (72,1%) και την Εσθονία (70,7%).