Η σχιζοφρένια τετραπλασιάζει τις πιθανότητες αιφνίδιου θανάτου από καρδιαγγειακά αίτια χωρίς ιστορικό καρδιοπάθειας (αιφνίδιος καρδιακός θάνατος), όπως δείχνει έρευνα από τη Δανία που μελέτησε την επίδραση των ψυχικών διαταραχών στον κίνδυνο απροσδόκητης διακοπής της καρδιακής λειτουργίας και συνέκρινε τα αποτελέσματα με εκείνα του γενικού πληθυσμού.

Τα ευρήματα, που δημοσιεύθηκαν στο Heart, έδειξαν επιπλέον ότι ο κίνδυνος παραμένει διπλάσιος για άτομα με άλλες ψυχικές διαταραχές, όπως κατάθλιψη, ανεξαρτήτως ηλικίας, εκτιμώντας ότι ένα άτομο 18 ετών με ψυχιατρικό ιστορικό θα ζήσει περίπου 10 χρόνια λιγότερο από έναν συνομήλικο χωρίς προβλήματα ψυχικής υγείας.

Τα ποσοστά ανά ψυχική διαταραχή

Οι ερευνητές ανέλυσαν στοιχεία από 6.002 αιφνίδιους καρδιακούς θανάτους (3.683 στον γενικό πληθυσμό, 2.319 στον πληθυσμό με ψυχιατρικό ιστορικό) που σημειώθηκαν σε Δανούς ηλικίας 18 έως 90 ετών κατά το 2010, βάσει πληροφοριών από ληξιαρχικές πράξεις θανάτου και ιατροδικαστικές εκθέσεις. Η ταυτοποίηση ψυχιατρικών διαταραχών κατά τα προηγούμενα 10 έτη έγινε με βάση τα κριτήρια της Διεθνούς Ταξινόμησης των Ασθενειών ή συνταγές για ψυχοτρόπα φάρμακα κατά το προηγούμενο έτος.

Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι ψυχικές διαταραχές αυξάνουν σημαντικά τον κίνδυνο αιφνίδιου καρδιακού θανάτου και, συγκεκριμένα:

• η κατάθλιψη κατά 2 φορές
• η διπολική διαταραχή κατά 3 φορές
• η σχιζοφρένεια κατά 4,5 φορές.

Η έρευνα έδειξε ακόμα ότι στα άτομα με ψυχικές διαταραχές συνυπάρχουν και άλλοι παράγοντες κινδύνου που ενδεχομένως αυξάνουν τις πιθανότητες αιφνίδιου καρδιακού θανάτου: είναι συνήθως μεγαλύτερης ηλικίας και γυναίκες, με πιθανότερη την παρουσία συννοσηροτήτων όπως καρδιαγγειακές παθήσεις, καρδιακή ανεπάρκεια, αρρυθμίες και διαβήτης.

Συνολικά, τα περιστατικά αιφνίδιου καρδιακού θανάτου ήταν έως και 6,5 φορές περισσότερα μεταξύ των ατόμων με ψυχικές διαταραχές από ό,τι στον γενικό πληθυσμό. Αν και ο επιπολασμός ήταν υψηλότερος σε όλες τις ηλικίες, η απόκλιση ήταν μικρότερη στις μεγαλύτερες ηλικιακές ομάδες.

Μετά τη συνεκτίμηση όλων των παραγόντων, διαπιστώθηκε ότι εν γένει οι ψυχικές διαταραχές:

• διπλασιάζουν τον κίνδυνο αιφνίδιου καρδιακού θανάτου
• παρουσιάζουν ισχυρές συσχετίσεις με τον θάνατο από κάθε αίτιο το θάνατο από άλλες αιτίες -τριπλάσιος σχεδόν κίνδυνος- και με μειωμένο προσδόκιμο ζωής.

Μικρότερο προσδόκιμο ζωής

Τα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν ότι:

• οι νέοι με ψυχιατρικές διαταραχές μπορεί να ζήσουν έως και 10 χρόνια λιγότερο από τους συνομηλίκους τους χωρίς ψυχικά προβλήματα. Για παράδειγμα, ένας 18χρονος με ψυχική διαταραχή αναμένεται να ζήσει περίπου 68 χρόνια, ενώ ένας συνομήλικος χωρίς τέτοιες διαταραχές αναμένεται να ζήσει έως την ηλικία των 78.
• επιπλέον, οι ερευνητές υπολόγισαν ότι ένας 70χρονος με ιστορικό ψυχικής νόσου μπορεί να αναμένει 10 χρόνια ζωής έναντι 14 για κάποιον συνομήλικο από τον γενικό πληθυσμό.
• μέχρι την ηλικία των 40 ετών περίπου, οι αιφνίδιοι καρδιακοί θάνατοι ήταν η εξήγηση για την απόκλιση κατά 13% στο προσδόκιμο ζωής.

Σχόλια ερευνητών

Η ερευνητική ομάδα διευκρίνισε ότι πρόκειται για μελέτη παρατήρησης και ως τέτοια δεν μπορεί να αναδείξει αιτιώδη συνάφεια και εμπλεκόμενους μηχανισμούς. Πιθανώς η σχέση ψυχικής νόσου και μεγαλύτερου κινδύνου για αιφνίδιο καρδιακό θάνατο να εξηγείται από τον πιο ανθυγιεινό τρόπο ζωής που ακολουθούν συνήθως τα άτομα με διαταραχές από την ψυχική σφαίρα και τις παρενέργειες που έχουν κάποια από τα ψυχοτρόπα φάρμακα, όπως η αύξηση του σωματικού βάρους, παράγοντες όλοι που προδιαθέτουν για την εμφάνιση παθήσεων, όπως η υπέρταση και οι καρδιαγγειακές νόσοι, εξηγούν οι ερευνητές.

Εν κατακλείδι, οι ερευνητές τόνισαν ότι η έγκαιρη ανίχνευση των συμπτωμάτων που προηγούνται του αιφνίδιου καρδιακού θανάτου μπορεί να αυξήσει τις πιθανότητες επιβίωσης. Στο μέλλον, η τεχνητή νοημοσύνη και οι φορητές συσκευές μπορεί να βοηθήσουν στον εντοπισμό ατόμων υψηλού κινδύνου και να σώσουν ζωές.