Η οικονομική στενότητα που βιώνουν τα ελληνικά νοικοκυριά έχει αλλάξει ριζικά το προφίλ των Ελλήνων καταναλωτών, οι οποίοι πλέον αναζητούν απεγνωσμένα χαμηλές τιμές και προσφορές για να καλύψουν τις βασικές τους ανάγκες, ιδιαίτερα τη διατροφή τους. Η ποιότητα των προϊόντων, που κάποτε αποτελούσε βασικό κριτήριο επιλογής, έχει περάσει σε δεύτερη μοίρα, καθώς οι περισσότεροι Έλληνες παλεύουν να εξασφαλίσουν τα απαραίτητα για το τραπέζι τους εν μέσω συνεχιζόμενων οικονομικών δυσκολιών.
1η Ιουνίου 2025! Ξεκινούν τα πρόστιμα και ο αποκλεισμός από κρατικές επιχορηγήσεις για τις ανασφάλιστες περιουσίες
Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ), η χρηματική δαπάνη αποτελεί πλέον το κυρίαρχο κριτήριο για την επιλογή τροφίμων, με τους καταναλωτές να στρέφονται σε προϊόντα που προσφέρονται σε χαμηλότερες τιμές ή σε προωθητικές ενέργειες. Η έρευνα αποκαλύπτει ότι οι Έλληνες επισκέπτονται κατά μέσο όρο τα σούπερ μάρκετ 3,2 φορές την εβδομάδα, δηλαδή περίπου 13 φορές το μήνα, ψάχνοντας σχολαστικά για τις καλύτερες ευκαιρίες. Επιπλέον, οι επισκέψεις αυτές δεν περιορίζονται σε μία μόνο αλυσίδα, καθώς οι καταναλωτές προτιμούν να ψωνίζουν από 2,2 διαφορετικές αλυσίδες σούπερ μάρκετ, αντανακλώντας την πολυκαναλική τους συμπεριφορά και την ανάγκη να συγκρίνουν τιμές για να εξοικονομήσουν χρήματα.
Η οικονομική πίεση έχει οδηγήσει σε μείωση του εβδομαδιαίου προϋπολογισμού για αγορές, καθώς τα νοικοκυριά είτε περιορίζονται σε μικρότερα «καλάθια» αγορών είτε αναγκάζονται να δαπανούν χρήματα σε άλλες βασικές ανάγκες, όπως λογαριασμούς ή υπηρεσίες. Αυτή η τάση είναι ιδιαίτερα εμφανής στα τρόφιμα, όπου οι καταναλωτές προτιμούν πλέον προϊόντα που κοστίζουν λιγότερο, ακόμα κι αν αυτό σημαίνει συμβιβασμούς στην ποιότητα. Η έρευνα του ΙΕΛΚΑ καταγράφει μια σαφή στροφή στις προτιμήσεις: ενώ από το 2017 έως το 2022 οι περισσότεροι καταναλωτές δήλωναν ότι προτιμούν προσφορές αντί για σταθερά χαμηλές τιμές, από το 2023 και μετά η πλειοψηφία (81%) δηλώνει ότι προτιμά χαμηλότερες τιμές, με μόλις το 19% να εστιάζει στις προσφορές.
Παρά την προτίμηση για χαμηλές τιμές, το «κυνήγι» προσφορών παραμένει διαδεδομένο, καθώς αποτελεί έναν τρόπο για τα νοικοκυριά να εξασφαλίσουν περισσότερα προϊόντα με λιγότερα χρήματα. Σύμφωνα με την έρευνα, το 58% των καταναλωτών δηλώνει ότι αναζητά ενεργά προωθητικές ενέργειες στα σούπερ μάρκετ, ποσοστό που παραμένει σταθερό την τελευταία πενταετία. Αυτό δείχνει ότι, ενώ οι Έλληνες θα προτιμούσαν σταθερά χαμηλότερες τιμές για να προγραμματίσουν καλύτερα τον προϋπολογισμό τους, οι προσφορές παραμένουν ένα απαραίτητο «εργαλείο» για να γεμίσουν το καλάθι τους με τα απαραίτητα, ιδιαίτερα όταν τα χρήματα δεν επαρκούν.
Πάνε και τα έθιμα! Τέλος οι ψησταριές στα πανηγύρια από φέτος- Μόνο με catering οι εκδηλώσεις
Πέρα από τα σούπερ μάρκετ, οι καταναλωτές στρέφονται και σε άλλα σημεία πώλησης για να καλύψουν τις ανάγκες τους. Τα αρτοπωλεία-φούρνοι καταγράφουν τη μεγαλύτερη συχνότητα επισκέψεων, με 10 επισκέψεις το μήνα, καθώς το ψωμί και τα αρτοποιήματα αποτελούν βασικό στοιχείο της ελληνικής διατροφής. Ακολουθούν τα καφέ με 6 επισκέψεις, τα μίνι μάρκετ και τα περίπτερα με 5,5 επισκέψεις, και τα εξειδικευμένα καταστήματα (όπως κρεοπωλεία ή ιχθυοπωλεία) με περίπου 4 επισκέψεις το μήνα. Αυτή η κατανομή υποδεικνύει ότι οι καταναλωτές ψάχνουν συνεχώς για τις πιο οικονομικές επιλογές, ακόμα και σε μικρότερα καταστήματα, προκειμένου να εξασφαλίσουν τα απαραίτητα για το νοικοκυριό τους.
Η στροφή προς τις χαμηλές τιμές δεν είναι απλώς μια αλλαγή καταναλωτικής συμπεριφοράς, αλλά μια αναγκαστική προσαρμογή στις δύσκολες οικονομικές συνθήκες. Η ακρίβεια, η αύξηση του κόστους ζωής και η συρρίκνωση του διαθέσιμου εισοδήματος έχουν περιορίσει τη δυνατότητα των Ελλήνων να επενδύσουν σε ποιοτικά προϊόντα, αναγκάζοντάς τους να δώσουν προτεραιότητα στην ποσότητα που μπορούν να αγοράσουν με τα λιγοστά τους χρήματα. Για πολλούς, το ζητούμενο δεν είναι πλέον η απόλαυση ή η διατροφική αξία, αλλά η δυνατότητα να γεμίσουν το τραπέζι τους με φαγητό, ακόμα κι αν αυτό σημαίνει ότι θα επιλέξουν τα φθηνότερα προϊόντα της αγοράς.
Σοκ σε όλη την Ευρώπη! Δρακόντεια μέτρα για τα μετρητά ξεκινούν από την Ισπανία και έρχονται στην Ελλάδα
Αυτή η τάση έχει ευρύτερες επιπτώσεις, τόσο για την αγορά όσο και για την κοινωνία. Οι επιχειρήσεις λιανεμπορίου, από τα σούπερ μάρκετ μέχρι τα μικρά καταστήματα, καλούνται να προσαρμοστούν στις νέες απαιτήσεις, προσφέροντας πιο ανταγωνιστικές τιμές ή συχνότερες προωθητικές ενέργειες για να προσελκύσουν πελάτες. Ταυτόχρονα, η στροφή προς φθηνότερα προϊόντα εγείρει ερωτήματα για τη διατροφική ποιότητα και την υγεία των καταναλωτών, καθώς τα οικονομικά προϊόντα συχνά υστερούν σε θρεπτική αξία ή περιέχουν περισσότερα πρόσθετα.
Καθώς η οικονομική πίεση συνεχίζει να διαμορφώνει τις επιλογές των Ελλήνων, η αναζήτηση χαμηλών τιμών και προσφορών παραμένει ο βασικός τρόπος για να εξασφαλιστεί η επιβίωση των νοικοκυριών. Οι καταναλωτές, παρόλο που θα προτιμούσαν σταθερά χαμηλότερες τιμές, αναγκάζονται να «κυνηγούν» εκπτώσεις για να καλύψουν τις καθημερινές τους ανάγκες, αποδεικνύοντας ότι η οικονομική δυσπραγία καθορίζει πλέον τις προτεραιότητές τους.
