Ειδικοί τονίζουν πως ηφαίστειο στην Αλάσκα ενδέχεται να εκραγεί ανά πάσα στιγμή και όταν γίνει αυτό, θα προκαλέσει αλυσιδωτές αντιδράσεις που θα φέρουν διεθνές χάος. Το όρος Σπερ έχει ύψος 3350 μέτρα και βρίσκεται περίπου 130 χιλιόμετρα από την πιο πυκνοκατοικημένη πόλη της Αλάσκας, το Άνκορατζ, που φιλοξενεί σχεδόν 300.000 κατοίκους.
Οι κάτοικοι της πόλης προετοιμάζονται για μια πιθανή έκρηξη, η οποία, σύμφωνα με τους ειδικούς, θα μπορούσε να συμβεί σε «εβδομάδες έως μήνες», αλλά δεν θα είναι οι μόνοι που θα επηρεαστούν. Ένα τεράστιο σύννεφο τέφρας που θα υψωνόταν 15 μέτρα στον αέρα και θα ανάγκαζε διεθνείς κόμβους όπως το Διεθνές Αεροδρόμιο Ted Stevens Anchorage (ANC) και ενδεχομένως το Διεθνές Αεροδρόμιο Fairbanks (FAI) να κλείσουν.
Η διακοπή όλων των πτήσεων θα είχε επιπτώσεις σε όλη τη χώρα, με αποτέλεσμα εκτεταμένες καθυστερήσεις και ακυρώσεις, ακόμη και διατάραξη της παγκόσμιας αλυσίδας εφοδιασμού. Εκατοντάδες αεροπλάνα την ημέρα πετούν πάνω από το Άνκορατζ και το Φερμπάνκς, ενώ δεν θα επηρεαστούν μόνο οι επιβατικές πτήσεις. Το ANC είναι το τέταρτο πιο πολυσύχναστο αεροδρόμιο εμπορευματικών μεταφορών στον κόσμο, με περισσότερες από 8.000 εμπορικές πτήσεις να διέρχονται από αυτό κάθε μήνα.
Κίνδυνος για τις πτήσεις
Την τελευταία φορά που εξερράγη το Όρος Σπερ το 1992, το ANC έκλεισε για 20 ώρες, ενώ ένα σύννεφο τέφρας είχε καλύψει το Aνκορατζ. Σκοτείνιασε τον ουρανό στη μέση της ημέρας και τελικά εγκαταστάθηκε πάνω από την πόλη. Τώρα, ειδικοί που παρακολουθούν τη δραστηριότητα του ηφαιστείου προειδοποιούν ότι θα μπορούσε να εκραγεί ξανά σε μερικές «εβδομάδες έως μήνες».
Σε ενημέρωση που έλαβαν από το Παρατηρητήριο Ηφαιστείων της Αλάσκας (AVO), οι ειδικοί ανέφεραν ότι η αναταραχή συνεχίζεται στο όρος Σπερ, με «συχνούς μικρούς ηφαιστειακούς σεισμούς» να εντοπίζονται κάτω από το ηφαίστειο την τελευταία ημέρα.
Η πτήση μέσα από ένα σύννεφο τέφρας μπορεί να προκαλέσει γρήγορα ζημιές στα τζάμια, στις επιφάνειες της ατράκτου, ακόμη και να σβήσει τον κινητήρα ενός αεροπλάνου. Τα σωματίδια τέφρας μπορούν επίσης να προκαλέσουν βλάβη σε κρίσιμα όργανα πλοήγησης και λειτουργίας. Όλα αυτά σημαίνουν ότι είναι εξαιρετικά επικίνδυνο να πετάξει ένα αεροπλάνο ενώ συμβαίνει μια ηφαιστειακή έκρηξη κοντά. Έτσι, όλα τα αεροδρόμια σε περιοχές που επηρεάζονται από το σύννεφο τέφρας θα πρέπει να κλείσουν.
Το ANC βρίσκεται σε ιδανική θέση για τη μεταφορά εμπορευμάτων μεταξύ Ασίας και Βόρειας Αμερικής, γι' αυτό και αποτελεί σημαντικό κόμβο εμπορευμάτων. Ακόμα και μέτριες διαταραχές σε αυτό το αεροδρόμιο μπορούν να καθυστερήσουν τις αποστολές εμπορευμάτων, το ηλεκτρονικό εμπόριο και τις παραδόσεις.
Όσο για τις επιβατικές πτήσεις, τόσο το ANC όσο και το FAI είναι επίσης κρίσιμα για τις πολικές και αεροπορικές διαδρομές του Ειρηνικού. Οι πτήσεις μεταξύ Βόρειας Αμερικής και Ασίας ή ΗΠΑ και Ευρώπης βασίζονται μερικές φορές σε αυτά τα αεροδρόμια για εκτροπή, ανεφοδιασμό καυσίμων ή αναγκαστικές προσγειώσεις.
Το κλείσιμό τους θα ανάγκαζε τις εισερχόμενες επιβατικές πτήσεις να αλλάξουν δρομολόγιο, με αποτέλεσμα μεγαλύτερους χρόνους πτήσης και συμφόρηση σε εναλλακτικά αεροδρόμια. Οποιεσδήποτε πτήσεις αναχώρησης από αυτά τα αεροδρόμια θα καθηλώνονταν στο έδαφος μέχρι να διαλυθεί το σύννεφο τέφρας, κάτι που θα μπορούσε να διαρκέσει ώρες ή ημέρες, ανάλογα με τη διάρκεια της έκρηξης.
Επομένως, το όρος Σπερ έχει τη δυνατότητα να «παγιδεύσει» την εφοδιαστική αλυσίδα ταξιδιών και εμπορευμάτων, με αποτέλεσμα διαταραχές που εκτείνονται πολύ πέρα από τα σύνορα της Αλάσκα.
Η έκρηξη του 1992
Η τελευταία φορά που εξερράγη αυτό το ηφαίστειο ήταν το 1992, όταν σημειώθηκαν τρία διαδοχικά εκρηκτικά γεγονότα τον Ιούλιο, τον Αύγουστο και τον Σεπτέμβριο. Κατά τη διάρκεια της έκρηξης του Αυγούστου, το ANC έκλεισε για περίπου 20 ώρες, επηρεάζοντας το εμπόριο και τις μεταφορές. Το Άνκορατζ ανέφερε σχεδόν 2 εκατομμύρια δολάρια από τις ζημιές, το κλείσιμο γραφείων και το κόστος καθαρισμού από την έκρηξη του Αυγούστου.
Κανείς δεν σκοτώθηκε άμεσα από αυτά τα γεγονότα. Αλλά αναφέρθηκαν δύο καρδιακές προσβολές, η μία θανατηφόρα, από την απομάκρυνση της τέφρας στο Άνκορατζ. Η εισπνοή τέφρας αποτελεί επίσης κίνδυνο για την υγεία. Τα μικροσκοπικά σωματίδια μπορούν να εισχωρήσουν βαθιά στους πνεύμονες, επιδεινώνοντας τα συμπτώματα σε άτομα με αναπνευστικές παθήσεις όπως άσθμα ή βρογχίτιδα.
Αν το Σπερ εκραγεί ξανά, το συμβάν «θα είναι εκρηκτικό», δήλωσε στη DailyMail.com ο Ματ Χάνεϊ, υπεύθυνος στο Παρατηρητήριο Ηφαιστείων της Αλάσκας (AVO), προσθέτοντας ότι πιθανότατα θα μοιάζει με την τελευταία έκρηξη του 1992.
Ο ίδιος και η ομάδα του παρακολουθούν την αυξημένη δραστηριότητα του ηφαιστείου από τον Απρίλιο του 2024, παρακολουθώντας τους ρηχούς σεισμούς, την παραμόρφωση του εδάφους και τις εκπομπές αερίων και ατμού. Όλα αυτά είναι σημάδια μιας επικείμενης έκρηξης. Τον Ιούνιο του 1992, την τελευταία φορά που εξερράγη το όρος Σπερ, οι ηφαιστειακές δονήσεις άρχισαν περίπου τρεις εβδομάδες πριν εκραγεί τελικά.
