Εξελίξεις σε ό,τι έχει να κάνει με τα νησιά του Αιγαίου βλέπει η τουρκική εφημερίδα Yeni Safak σε ένα άρθρο στο οποίο παρόλο που επισημαίνεται το καλό κλίμα στα ελληνοτουρκικά κυρίως μετά τους καταστροφικούς σεισμούς που έπληξαν την Τουρκία τον Φεβρουάριο βρίθει αναφορών αναθεωρητισμού.
Συγκεκριμένα σε άρθρο του Τζανμπέργκ Ντογάν με τίτλο: «Βήμα έκπληξη από την Αθήνα: Σταμάτησε να εξοπλίζει τα νησιά», γίνεται λόγος για «ονόματα και καθεστώς νησιών και βραχονησίδων με ασαφές νομικό καθεστώς στο Αιγαίο που δεν καθορίστηκαν στις Συνθήκες της Λωζάνης του 1923 και των Παρισίων του 1947».
Ακόμα γίνεται λόγος για «πρόβλημα των συνθηκών», το οποίο «αποτελεί ένα από τα πιο σοβαρά και σύνθετα θέματα της ατζέντας των δύο χωρών» και σημειώνει πως «επιθυμία της Ελλάδας είναι να κατέχει όλα τα νησιά, τις νησίδες και τους βράχους εκτός των τριών ναυτικών μιλίων από τις ακτές της».
Η εφημερίδα που πρόσκειται στην κυβέρνηση του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν επικαλείται πηγές και αναφέρει πως αναμένονται εξελίξεις στο θέμα των νησιών ακόμα και κατά τη συνάντηση του Τούρκου προέδρου με τον Κυριάκο Μητσοτάκη στις 7 Δεκεμβρίου στη Θεσσαλονίκη στο Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας.
«Με θετικές αποφάσεις στο κοντινό μέλλον θα υπάρχουν θετικές εξελίξεις σχετικά με την κατάσταση στα νησιά»
Το δημοσίευμα της Yeni Safak
Στο άρθρο στη Yeni Safak γίνεται λόγος «για ένα θετικό βήμα από την πλευρά της Ελλάδας, το οποίο σηματοδοτεί τη διαδικασία εξομάλυνσης με την Τουρκία. Η κυβέρνηση της Αθήνας σταμάτησε να εξοπλίζει τα νησιά, τις νησίδες και τους βράχους, των οποίων η κυριαρχία δεν μεταβιβάστηκε με συνθήκες και αποτελούν ένα από τα πιο σημαντικά προβλήματα ανάμεσα στις δύο χώρες. Πηγές υπογραμμίζουν θετικές εξελίξεις καθώς οι συζητήσεις έχουν αποκτήσει μομέντουμ».
Αναλυτικά το άρθρο
«Η διαδικασία εξομάλυνσης μεταξύ της Τουρκίας και της Ελλάδας εξελίσσεται θετικά. Η κυβέρνηση της Αθήνας σταμάτησε να εξοπλίζει τα νησιά, τις νησίδες και τους βράχους, των οποίων η κυριαρχία δεν μεταβιβάστηκε με συνθήκες (EGEAYDAAK) και αποτελούν έναν από τους προβληματικούς τομείς.
Τα βήματα εξομάλυνσης των δύο χωρών, τα οποία ξεκίνησαν μετά τις καταστροφές του Φεβρουαρίου, ενισχύθηκαν περαιτέρω με τη συνάντηση του προέδρου Ταγίπ Ερντογάν και του Έλληνα πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη τον Σεπτέμβριο στον ΟΗΕ. Αναμένονται θετικές εξελίξεις στο θέμα των νησιών, το οποίο αποτελεί ένα από τα σοβαρότερα προβλήματα μεταξύ των δύο χωρών, μέχρι τη σύνοδο κορυφής των ηγετών που θα επαναληφθεί τον Δεκέμβριο»
Το πιο σοβαρό ζήτημα κατά τη Yeni Safak
Κατά τη Yeni Safak «το πρόβλημα των συνθηκών, αποτελεί ένα από τα πιο σοβαρά και σύνθετα θέματα της ατζέντας των δύο χωρών, επηρεάζει άμεσα τα χωρικά ύδατα, την Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη και την υφαλοκρηπίδα περίπου 152 νησιών, νησίδων και βραχονησίδων. Τα ονόματα και το καθεστώς των νησιών και των βραχονησίδων με ασαφές νομικό καθεστώς στο Αιγαίο δεν καθορίστηκαν στις Συνθήκες της Λωζάνης του 1923 και των Παρισίων του 1947.
Το ζήτημα των νησιών μεταξύ των δύο χωρών προέρχεται από την επιθυμία της Ελλάδας να κατέχει όλα τα νησιά, τις νησίδες και τους βράχους εκτός των τριών ναυτικών μιλίων από τις ακτές της Ανατολίας, κατά παράβαση των κανόνων του διεθνούς δικαίου. Εξαιτίας της διαφοράς περί EGEAYDAAK, δεν έχει επιτευχθεί λύση σε θέματα όπως ο διαμοιρασμός των περιοχών θαλάσσιας και εναέριας δικαιοδοσίας στο Αιγαίο, η υφαλοκρηπίδα και τα θέματα εναέριου χώρου».
«Η Ελλάδα αποφάσισε τους τελευταίους μήνες να ενισχύσει την πολεμική της αεροπορία απέναντι στην Τουρκία, παρήγγειλε αεροσκάφη Rafale από τη Γαλλία και τα ανέπτυξε στο νησί Λήμνος, λίγες ώρες μακριά από την Τουρκία. Παρομοίως, στο νησί της Σάμου, το πλησιέστερο νησί στην Τουρκία, εκατοντάδες Έλληνες στρατιώτες είναι τοποθετημένοι σε 4 μικρές και μεγάλες βάσεις. Υπάρχουν επίσης συστήματα που ανήκουν στις ελληνικές στρατιωτικές δυνάμεις στο Καστελόριζο, στη Χίο, στην Πάτμο, τα Ψαρά, στους Αρκιούς, στο Αγαθονήσι, στο Φαρμακονήσι, στην Καλόλιμνο, στην Ψέριμο, στη Σύμη, στη Στρογγυλή και στη Ρω, που είναι επίσης πολύ κοντά στην Τουρκία», προσθέτει ακόμα το άρθρο.
Τέλος, η εφημερίδα καταλήγει αναφερόμενη σε πηγές που κάνουν λόγο «για μία νέα περίοδο ανάμεσα στις δύο χώρες» και όπως υπογραμμίζει «η τοποθέτηση πυρομαχικών στα νησιά, τα οποία ήταν εξοπλισμένα στο παρελθόν, έχει σταματήσει» και εκτιμάνε ότι «με θετικές αποφάσεις στο κοντινό μέλλον θα υπάρχουν θετικές εξελίξεις σχετικά με την κατάσταση στα νησιά».
Οι πρωτοβουλίες της τουρκικής πρεσβείας στην Αθήνα
Κανείς δεν ξέρει που αποσκοπεί το συγκεκριμένο άρθρο και τι θέλει να βάλει στην ατζέντα η τουρκική κυβέρνηση όταν από την πλευρά της Άγκυρας έχει φανεί η προσπάθεια για αλλαγή σελίδας στα ελληνοτουρκικά με αιχμή την αλληλεγγύη στις καταστροφές που επέδειξαν οι δύο πλευρές η μία προς την άλλη και είχε σαν αποτέλεσμα ένα άτυπο μορατόριουμ διαρκείας στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο. Ένα μορατόριουμ που τηρείται αυστηρά από το Φεβρουάριο και μετά και έχει συμβάλλει στη δημιουργία της βάσης για την έναρξη του διαλόγου.
Ωστόσο, ίσως οι σκοποί του να εντάσσονται σε ένα ευρύτερο πλαίσιο της στρατηγικής που επιδιώκει η Άγκυρα. Ενδεικτικό είναι ότι προσπαθώντας να εκμεταλλευθεί τη νέα εποχή στις ελληνοτουρκικές σχέσεις και να αναζητήσει την οικοδόμηση ενός νέου αφηγήματος σε θετική βάση δείχνει να επιδιώκει η τουρκική πρεσβεία στην Αθήνα.
Ο Τούρκος πρεσβευτής στην Αθήνα, Τσαγατάι Ερτζιγές έχει επανειλημμένα επισημάνει ότι δεν αρκεί ο διάλογος σε επίπεδο πολιτικών.
Για την προσέγγιση των λαών των δύο χωρών πρέπει να υπάρξει και αποκλιμάκωση της ρητορικής σε επίπεδο ΜΜΕ, καθώς και δράσεις από Αθήνα και Άγκυρα που θα τονίσουν τις δυνατότητες ειρηνικής συνύπαρξης και συνεργασίας.
Σε αυτό το πλαίσιο ο Ερτζιγές έχει ήδη αρχίσει να αναλαμβάνει πρωτοβουλίες σε επίπεδο πρεσβείας, με εκδηλώσεις που εντάσσονται στο πλαίσιο της επετείου των 100 χρόνων από την ίδρυση της Τουρκικής Δημοκρατίας.
