«Είμαστε όσο πιο Σπαρτιάτες μπορούμε». Στα 86 του χρόνια, ο Γιώργος Οικονομέας κάτοικος του Νεοχωρίου Μάνης, θυμάται ακόμα τη μητέρα του να του ρίχνει βραστά αυγά στο στόμα του για να τον κάνει πιο δυνατό, επιμένοντας ότι ως το μόνο αγόρι, ήταν στο χέρι του να συνεχίσει την οικογενειακή κληρονομιά.

Το βρετανικό BBC με ένα εκτενές οδοιπορικό του στη Μάνη, επιχειρεί να βρει τον δεσμό ανάμεσα στους σημερινούς κατοίκους της Μάνης και των Αρχαίων Σπαρτιατών. «Αυτή είναι η γη των Μανιατών, μιας μικρής κοινωνίας που λέγεται ότι προέρχεται από τους Σπαρτιάτες, τους θρυλικούς μαχητές της Αρχαίας Ελλάδας» γράφει ο δημοσιογράφος Σταβ Δημητρόπουλος.

12 πόλεις που ίδρυσαν οι Αρχαίοι Έλληνες και δεν υπάρχουν πια

«Αν θες να πάρεις μια γεύση του πώς θα ήταν η ζωή στην Αρχαία Σπάρτη, δεν χρειάζεται να ψάξεις παραπέρα. Είμαστε όσο περισσότερο Σπαρτιάτες γίνεται» δήλωσε ο Γ. Οικονομέας στον δημοσιογράφο του BBC.

Οι Σπαρτιάτες που ζούσαν στην χερσόνησο της Μάνης, προστατευμένοι στον Ταΰγετο, «κράτησαν» και κατάφεραν να προστατεύσουν τα εδάφη τους από τους Θηβαίους και αργότερα τους Οθωμανούς και άλλους ξένους εισβολείς. Οι Μανιάτες, όπως λέει το BBC, έγιναν ο φόβος και ο τρόμος τόσο στη στεριά όσο και στη θάλασσα. Τονίζει, επίσης, ότι «ασχολήθηκαν» με την πειρατεία ενώ εργάζονταν και ως μισθοφόροι.

Το BBC συνεχίζει σημειώνοντας ότι πλέον οι Μανιάτες αφιερώνουν τις ζωές τους σε πιο… ειρηνικές ασχολίες, όπως την παραγωγή ελαιόλαδου. «Η περιοχή είναι γνωστή για το ελαιόλαδό της, το οποίο είναι φρουτένιο και πλούσιο με μια χρυσοπράσινη απόχρωση. Χρησιμοποιείται για τα πάντα, από το για να δώσει γεύση στο τυρί έως το να τηγανιστούν τα λαλάγγια».

Παρόλα αυτά, το… άγριο παρελθόν της περιοχής δεν έχει ακόμη ξεχαστεί.

Η φράση «ἢ τὰν ἢ ἐπὶ τᾶς» ακούγεται σε καθημερινή βάση ενώ σχεδόν όλοι όσοι γεννήθηκαν και μεγάλωσαν στην χερσόνησο της Μάνης λένε τακτικά ότι έχουν «σπαρτιάτικο αίμα στις φλέβες τους».

«Οι Μανιάτες είναι απόγονοι των Αρχαίων Σπαρτιατών, τελεία» υπογραμμίζει ο Οικονομέας. «Θυμάται να βλέπει τις θείες του να μαζεύονται τις νύχτες πριν από μια κηδεία μέλους της οικογένειας για να τραγουδήσουν τα τραγούδια του θανάτου, μια τελετουργία που αναφέρεται και στην Οδύσσεια του Ομήρου» γράφει το BBC.

Δεν υπάρχουν ισχυρά επιστημονικά στοιχεία που να αποδεικνύουν μια άμεση σχέση μεταξύ των σημερινών Μανιατών και των Αρχαίων Σπαρτιατών. Οποιοδήποτε ίχνος αυθεντικού σπαρτιατικού DNA έχει εξαφανιστεί εδώ και πολύ καιρό. Το μόνο που έχει απομείνει από τους πολεμιστές είναι οι θρύλοι τους.

Ορισμένοι ιστορικοί και ανθρωπολόγοι λένε ότι οι ομοιότητες μεταξύ αρχαίων και σύγχρονων τελετουργιών –όπως τα μοιρολόγια– αποτελούν ισχυρούς δείκτες μιας σχέσης μεταξύ των Αρχαίων Σπαρτιατών και των σύγχρονων Μανιωτών αλλά ο Βασίλης Γούναρης, καθηγητής Σύγχρονης Ιστορίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης διαφωνεί. “Η ζωή στο ίδιο φυσικό περιβάλλον είναι λογικό να οδηγεί τους κατοίκου σε παρόμοιες επιλογές σε πολλά θέματα. Αλλά αυτό δεν έχει να κάνει με το DNA των κατοίκων”» λέει το BBC, μεταφέροντας τα λόγια του καθηγητή.

Και τι έγινε όταν ο δημοσιογράφος μετέφερε τα λεγόμενα του καθηγητή στον Οικονομέα; «Μου έδωσε ένα ακόμη λαλάγγι. “Πες του  ἢ τὰν ἢ ἐπὶ τᾶς”».