Το Δόγμα Τρούμαν υπήρξε ουσιαστικά η εναρκτήρια δήλωση του Ψυχρού Πολέμου κι είχε ως αποτέλεσμα τη μεταβολή της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ σ' αυτό που ο διπλωμάτης Τζορτζ Κέναν αποκάλεσε «Θεωρία της Ανάσχεσης».
Διακηρύσσει ότι οι ΗΠΑ θα υποστηρίξουν «τους ελεύθερους ανθρώπους που αντιστέκονται στην προσπάθεια υποταγής τους σε ένοπλες μειοψηφίες ή εξωτερικές πιέσεις» φωτογραφίζοντας τις κουμμουνιστικές προσπάθειες κατάληψης της εξουσίας σε διάφορα κράτη της Ευρώπης.
Ο Αμερικανός πρόεδρος, Χάρι Τρούμαν, έδειχνε και τις προσπάθειες των κομμουνιστικών κινημάτων να καταλάβουν την εξουσία στο Ιράν, την Τουρκία και την Ελλάδα.
Έκανε τη διακήρυξή του αυτή στις 12 Mαρτίου του 1947, απευθυνόμενος στο κογκρέσο, μεσούντος του ελληνικού εμφυλίου πολέμου. Το δόγμα του πρακτικά αποσκοπούσε στη βοήθεια των κυβερνήσεων Ελλάδας, Τουρκίας και Ιράν να αντιμετωπίσουν τον επαπειλούμενο κομουνιστικό κίνδυνο. Ο Τρούμαν είπε πως «εάν η Ελλάδα και η Τουρκία δεν λάμβαναν τη βοήθεια, τότε ήταν αναπόφευκτο να πέσουν στον κομουνισμό κι αυτό θα άνοιγε τον ασκό του Αιόλου για όλη την περιοχή».
Στις 10 Μαϊου 1947 το Κογκρέσο ενέκρινε το σχέδιό του και στις 22 Μαϊου έγινε νόμος του αμερικανικού κράτους. Η στρατιωτική και οικονομική βοήθεια που δόθηκε σε Ελλάδα και Τουρκία ανήλθε στα 400 εκατομμύρια δολάρια.
Την ίδια περίοδο, διατυπώθηκε και το Σχέδιο Μάρσαλ, από τον Αμερικανό υπουργό Εξωτερικών Τζορτζ Μάρσαλ, το οποίο αποσκοπούσε στην παροχή βοήθειας στις κατεστραμμένες από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο χώρες της Ευρώπης για την ανόρθωσή τους. Συνολικά, από το 1948 έως το 1951, οι Αμερικανοί δαπάνησαν 13 δισεκατομμύρια δολάρια. Η χώρα μας έλαβε, υπό μορφή δωρεών, 706,7 εκατομμύρια δολάρια.
