Ο πρωθυπουργός του Σουδάν, ο Αμπντάλα Χάμντοκ, κεντρικό πρόσωπο της διαδικασίας πολιτικής μετάβασης, ανακοίνωσε αργά το βράδυ χθες Κυριακή ότι παραιτείται, έξι εβδομάδες αφότου επέστρεψε στο αξίωμα, χωρίς να μπορέσει να άρει το πολιτικό αδιέξοδο και να βάλει τέλος στην αιματοχυσία μετά το στρατιωτικό πραξικόπημα πριν από δύο μήνες στο κράτος της βόρειας Αφρικής.

«Αποφάσισα να ανακοινώσω την παραίτησή μου, να δώσω τόπο σε άλλους», είπε ο κ. Χάμντοκ, πρώην οικονομολόγος του ΟΗΕ, κατά τη διάρκεια τηλεοπτικού του διαγγέλματος, καθώς συνεχίζονται εδώ κι εβδομάδες μαζικές κινητοποιήσεις εναντίον της μεταβατικής κυβέρνησης πολιτών-στρατιωτικών θεωρητικά υπό την ηγεσία του, που συναντούν αιματηρή καταστολή.

Η Κεντρική Επιτροπή των Σουδανών Ιατρών, οργάνωση-συνιστώσα του κινήματος κατά της στρατιωτικής χούντας, ανακοίνωσε νωρίτερα χθες ότι άλλοι δύο άνθρωποι σκοτώθηκαν από τις δυνάμεις ασφαλείας κατά τη διάρκεια επέμβασης για να διαλυθεί πλήθος που διαδήλωνε στην Ομντουρμάν, τη δίδυμη πόλη της πρωτεύουσας Χαρτούμ. Με τους νέους θανάτους, ο αριθμός των πολιτών που έχουν χάσει τη ζωή τους μετά το πραξικόπημα έφθασε τους τουλάχιστον 57.

Ο στρατός του Σουδάν κατέλαβε την εξουσία με το πραξικόπημα της 25ης Οκτωβρίου. Αντιμέτωπη με την κλιμάκωση της διεθνούς και της εσωτερικής πίεσης, η χούντα αποφάσισε κατόπιν να επαναφέρει στο αξίωμα τον ανατραπέντα πρωθυπουργό Χάμντοκ την 21η Νοεμβρίου. Η επιστροφή του όμως δεν τερμάτισε την αναταραχή.

Δυνάμει της συμφωνίας ανάμεσα στον κ. Χάμντοκ και τον επικεφαλής των πραξικοπηματιών, τον στρατηγό Άμπντελ Φάταχ αλ Μπουρχάν, ο πρωθυπουργός σχημάτισε κυβέρνηση με μέλη πολίτες. Όμως ο στρατηγός αλ Μπουρχάν παρέμεινε συμπρόεδρος της.

Το συμβούλιο που ηγείται στη διαδικασία πολιτικής μετάβασης συμπεριλαμβάνει αρκετά στελέχη του στρατού, που κατηγορούνται για κατάφωρες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και για διαφθορά.

Η επιστροφή του κ. Χάμντοκ δεν σταμάτησε τις μαζικές κινητοποιήσεις κατά των παρεμβάσεων του στρατού στα πολιτικά πράγματα. Ο παραιτηθείς πρωθυπουργός αντιμετώπισε κατηγορίες περί «προδοσίας» από μεγάλο μέρος του κινήματος διαμαρτυρίας. Στο χθεσινό του διάγγελμα, ο ίδιος προειδοποίησε πως η ίδια η «επιβίωση» της χώρας «απειλείται».

Δεν είναι μέχρι στιγμής σαφές ποιος θα τον αντικαταστήσει. Απ’ ό,τι φαίνεται, οι στρατηγοί κρατούν πλέον ξανά μόνοι το τιμόνι της χώρας.

Πολλοί διαδηλωτές φώναζαν χθες συνθήματα όπως «οι στρατιώτες στους στρατώνες» και «η εξουσία στον λαό». Στο φόντο, νεαροί με μοτοσικλέτες συνόδευαν το πλήθος.

Διαδραματίζουν ρόλο τραυματιοφορέων σε κάθε κινητοποίηση, αφού οι δυνάμεις ασφαλείας απαγορεύουν στα ασθενοφόρα να παραλαμβάνουν τραυματίες.

Οι διαδηλωτές κάλεσαν το 2022 να γίνει «χρονιά συνέχισης της αντίστασης» και απαίτησαν δικαιοσύνη για τους δεκάδες νεκρούς μετά το πραξικόπημα, καθώς επίσης και για τους 250 και πλέον νεκρούς πολίτες κατά τη διάρκεια της «επανάστασης» του 2019, όταν η χώρα απαλλάχτηκε από τον Όμαρ Ελ Μπασίρ, που άσκησε την εξουσία με σιδηρά πυγμή για κάπου τριάντα χρόνια.

Σύμβουλος του στρατηγού Μπουρχάν χαρακτήριζε την Παρασκευή τις μαζικές κινητοποιήσεις «χάσιμο ενέργειας και χρόνου», προεξοφλώντας πως δεν θα φέρουν «καμία πολιτική λύση».

Πέρα από τους δεκάδες νεκρούς και τη διακοπή των υπηρεσιών τηλεφωνίας και της πρόσβασης στο διαδίκτυο, οι δυνάμεις ασφαλείας φέρονται τον Δεκέμβριο να χρησιμοποίησαν ένα νέο εργαλείο καταστολής: τους βιασμούς. Καταγγέλθηκε η σεξουαλική κακοποίηση τουλάχιστον 13 διαδηλωτριών, σύμφωνα με τον ΟΗΕ.

Κάθε μέρα και σε κάθε συνοικία οι επιτροπές αντίστασης, μικρές ομάδες που οργανώνουν τις κινητοποιήσεις, ανακοινώνουν νέες συλλήψεις και νέες εξαφανίσεις.

Οι Ευρωπαίοι εκφράζουν αγανάκτηση, όπως και ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Άντονι Μπλίνκεν και τα Ηνωμένα Έθνη. Η διεθνής κοινότητα ζητεί να ξαναρχίσει διάλογος πριν εξετάσει την επανέναρξη της διεθνούς βοήθειας στη χώρα, μια από τις φτωχότερες στον κόσμο. Η προσφορά βοήθειας ανεστάλη όταν έγινε το πραξικόπημα του Οκτωβρίου.

Το Σάββατο, ο κ. Μπλίνκεν προειδοποίησε ότι η Ουάσινγκτον θα λάβει μέτρα εναντίον «όλων όσοι επιδιώκουν να εμποδίσουν τους Σουδανούς να συνεχίσουν την πορεία τους για να αποκτήσουν πολιτική και δημοκρατική κυβέρνηση».