Την Πέμπτη, 17 Ιουλίου 2025, το υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου έθεσε σε δημόσια διαβούλευση το νομοσχέδιο με τίτλο «Αναμόρφωση πλαισίου και διαδικασιών επιστροφών πολιτών τρίτων χωρών», προκαλώντας έντονες αντιδράσεις από την αντιπολίτευση και οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Το υπουργείο παρουσιάζει το σχέδιο ως «ενίσχυση του θεσμικού οπλοστασίου» κατά της παράνομης μετανάστευσης και «εκσυγχρονισμό» της ελληνικής νομοθεσίας, σύμφωνα με τις ευρωπαϊκές κατευθύνσεις.

Σοβαρές περικοπές στις επιδοτήσεις των αγροτών από την ΕΕ! Σχεδόν όλα τα λεφτά θα πάνε στην πολεμική βιομηχανία

Οι βασικές αλλαγές του νομοσχεδίου

Το νομοσχέδιο εισάγει σημαντικές τροποποιήσεις στο πλαίσιο επιστροφών, ευθυγραμμισμένες με τον νέο ευρωπαϊκό κανονισμό. Επεκτείνει την έννοια της «χώρας επιστροφής», συμπεριλαμβάνοντας τη χώρα συνήθους διαμονής, την ασφαλή τρίτη χώρα και την πρώτη χώρα ασύλου, εφόσον η αίτηση διεθνούς προστασίας έχει απορριφθεί ως απαράδεκτη.

Παράλληλα, αυστηροποιεί τα κριτήρια κινδύνου διαφυγής, προσθέτοντας ως αντικειμενικούς λόγους τη μη ύπαρξη γνωστής κατοικίας, την αλλαγή τόπου διαμονής χωρίς ενημέρωση των αρχών και την άρνηση υποβολής σε βιομετρική ταυτοποίηση.

Στις οικειοθελείς αναχωρήσεις, οι προθεσμίες μειώνονται δραστικά: από 25 σε 14 ημέρες για την αναχώρηση και από 120 σε 60 ημέρες για παράταση σε εξαιρετικές περιπτώσεις. Επιπρόσθετα, εισάγεται η υποχρεωτική ηλεκτρονική επιτήρηση («βραχιολάκι») ως περιοριστικό μέτρο κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, ενισχύοντας την παρακολούθηση των μεταναστών. Η απαγόρευση εισόδου στη χώρα γίνεται πιο αυστηρή, με τη διάρκειά της να επεκτείνεται από 5 σε 10 έτη, με δυνατότητα παράτασης για επιπλέον 5 έτη, και καθίσταται υποχρεωτική σε περιπτώσεις κινδύνου για τη δημόσια τάξη, την εθνική ασφάλεια ή τη δημόσια υγεία.

Η διαβούλευση είναι προσβάσιμη στην πλατφόρμα opengov.gr στον παρακάτω σύνδεσμο: 

Ποινικοποίηση και κράτηση

Το νομοσχέδιο ποινικοποιεί την παράνομη παραμονή μετά την ολοκλήρωση της διοικητικής διαδικασίας, προβλέποντας φυλάκιση τουλάχιστον τριών ετών και χρηματική ποινή 10.000 ευρώ, χωρίς δυνατότητα μετατροπής ή αναστολής της ποινής. Η μόνη εξαίρεση είναι η αναστολή εκτέλεσης της ποινής, υπό την προϋπόθεση της οικειοθελούς αναχώρησης από τη χώρα, διαφορετικά οι παραβάτες αντιμετωπίζουν τη φυλακή

Πάει και το τσιγάρο! Η Κομισιόν τσακίζει την Ελλάδα με αυξήσεις έως 139% -Το πακέτο θα πάει στα 7 ευρώ

.

Επιπλέον, η κράτηση παρατείνεται από 18 σε 24 μήνες, με επανεξέταση κάθε εξάμηνο, ενώ προστίθενται νέοι λόγοι κράτησης που σχετίζονται με την ασφάλεια, χωρίς δυνατότητα αναστολής ακόμα και σε περίπτωση αντιρρήσεων.Οι ποινές για παράνομη επανείσοδο στη χώρα αυστηροποιούνται, με το χρηματικό πρόστιμο να αυξάνεται από 3.000-10.000 ευρώ σε 10.000-30.000 ευρώ και την ελάχιστη ποινή φυλάκισης από 3 μήνες σε 2 έτη, ή 3 έτη σε επιβαρυντικές περιπτώσεις. Επιπρόσθετα, περιορίζεται η δυνατότητα υποβολής μεταγενέστερων αιτήσεων διεθνούς προστασίας, ενώ καταργείται η χορήγηση άδειας διαμονής για όσους διαμένουν παράνομα για 7 έτη, κλείνοντας κάθε δίοδο νομιμοποίησης.