Αναλυτικότερα, σύμφωνα με βρετανικά ΜΜΕ, το σπέρμα ενός άνδρα που έφερε μια σπάνια καρκινογόνο μετάλλαξη χρησιμοποιήθηκε για τη σύλληψη τουλάχιστον 67 παιδιών, 10 από τα οποία διαγνώστηκαν έκτοτε με καρκίνο, σε μια υπόθεση που επιβεβαιώνει τον λόγο για τον οποίο εκφράζονται ανησυχίες σχετικά με την έλλειψη διεθνώς συμφωνημένων ορίων για τη χρήση σπέρματος από δότες.

Οι ειδικοί έχουν αναφερθεί επανειλημμένα στους κοινωνικούς και ψυχολογικούς κινδύνους που ενέχει η χρήση σπέρματος από μεμονωμένους δότες για τη σύλληψη μεγάλου αριθμού παιδιών σε πολλές χώρες. Η τελευταία αυτή υπόθεση, η οποία αφορά δεκάδες παιδιά που γεννήθηκαν μεταξύ 2008 και 2015, εγείρει νέες ανησυχίες που έχουν να κάνουν με το ότι είναι ιδιαίτερα δύσκολο να εντοπίσει κανείς τόσες πολλές οικογένειες όταν διαπιστώνεται σοβαρό ιατρικό πρόβλημα.

«Πρέπει να θεσπίσουμε ένα ευρωπαϊκό όριο για τον αριθμό των γεννήσεων ή των οικογενειών που προέρχονται από έναν και μόνο δότη», ανέφερε χαρακτηριστικά η δρ Edwige Kasper, βιολόγος στο πανεπιστημιακό νοσοκομείο της Ρουέν στη Γαλλία, η οποία παρουσίασε την υπόθεση στο ετήσιο συνέδριο της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Ανθρώπινης Γενετικής στο Μιλάνο.

Όπως είπε η ίδια, δεν είναι δυνατόν να γίνεται αλληλούχιση ολόκληρου του γονιδιώματος για όλους τους δότες σπέρματος, αλλά στη συγκεκριμένη περίπτωση έχουμε να κάνουμε με μια μη φυσιολογική διάδοση μιας γενετικής νόσου. «Δεν έχει κάθε άνδρας 75 παιδιά σε όλη την Ευρώπη», ανέφερε χαρακτηριστικά.

Η υπόθεση ήρθε στο φως όταν δύο οικογένειες επικοινώνησαν, ανεξάρτητα η κάθε μία, με τις κλινικές γονιμότητας με τις οποίες είχαν συνεργαστεί, αφού τα παιδιά τους εμφάνισαν καρκίνο που φαινόταν να συνδέεται με μια σπάνια γενετική παραλλαγή. Και η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Σπερματοζωαρίων, η οποία είχε προμηθεύσει το σπέρμα, επιβεβαίωσε ότι υπήρχε η παραλλαγή σε ένα γονίδιο που ονομάζεται TP53 σε μέρος του σπέρματος του δότη.

Το δημοφιλές συστατικό σε ροφήματα θεωρείται «ένοχο» για καρκινογένεση – Οι ερευνητές προειδοποιούν

Η σπάνια παραλλαγή δεν ήταν γνωστό ότι συνδέεται με τον καρκίνο κατά τη στιγμή της δωρεάς το 2008, δεν θα μπορούσε να ανιχνευθεί με τις συνήθεις τεχνικές ελέγχου και ο δότης θεωρείται ότι είναι καλά στην υγεία του. Ωστόσο, από την ανάλυση που έγινε στο εργαστήριο της Kasper διαπιστώθηκε ότι η μετάλλαξη ήταν πιθανό να προκαλέσει το σύνδρομο Li-Fraumeni, μία από τις πιο σοβαρές κληρονομικές προδιαθέσεις για καρκίνο.

Ταυτόχρονα, τμήματα γενετικής και παιδιατρικής σε ολόκληρη την Ευρώπη διερευνούσαν τις δικές τους περιπτώσεις, με αποτέλεσμα να εξεταστούν 67 παιδιά από 46 οικογένειες σε οκτώ ευρωπαϊκές χώρες. Η παραλλαγή βρέθηκε σε 23 παιδιά, 10 από τα οποία έχουν διαγνωστεί με καρκίνο, συμπεριλαμβανομένων περιπτώσεων λευχαιμίας και λεμφώματος non-Hodgkin.

Τα παιδιά με το γονίδιο κινδύνου συνιστάται να παρακολουθούνται με τακτικές μαγνητικές τομογραφίες ολόκληρου του σώματος, μαγνητικές τομογραφίες εγκεφάλου και, ως ενήλικες, του μαστού και υπερηχογραφική εξέταση κοιλιάς.

Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Σπερματοζωαρίων, η οποία εφαρμόζει ένα παγκόσμιο όριο 75 οικογενειών για κάθε δότη σπέρματος, δήλωσε ότι από το σπέρμα του συγκεκριμένου δότη έχουν συλληφθεί περισσότερα από 67 παιδιά, αλλά η πολιτική της είναι να μην επιβεβαιώνει τον ακριβή αριθμό των παιδιών για έναν συγκεκριμένο δότη. Είπε επίσης ότι έχουν ενημερωθεί όλες οι κλινικές οι οποίες έχουν εμπλακεί στην υπόθεση.

Σύμφωνα με την καθηγήτρια Nicky Hudson, του Πανεπιστημίου De Montfort στο Leicester, η υπόθεση αναδεικνύει την πολυπλοκότητα των προκλήσεων που μπορεί να προκύψουν όταν ανθρώπινοι γαμέτες μεταφέρονται από τη μία χώρα στην άλλη και χρησιμοποιούνται για μεγάλο αριθμό αποδεκτών.

«Τα σημαντικά ζητήματα που διακυβεύονται εδώ σχετίζονται με τον μεγάλο αριθμό των παιδιών που επηρεάζονται – ο οποίος θα ήταν περιορισμένος εάν χρησιμοποιούνταν μόνο εντός μιας χώρας σύμφωνα με τα τοπικά όρια – και τη δυσκολία εντοπισμού των οικογενειών, οι οποίες μπορεί πλέον να βρίσκονται σε πολλές χώρες», ανέφερε η Hudson.