Το νέου τύπου πρόγραμμα «Εξοικονομώ κατ' Οίκον» που σχεδιάζει το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας από το 2021, συνδυάζει πέντε διαφορετικές πηγές χρηματοδότησης.

Νέο θεσμικό πλαίσιο για την ενεργειακή αναβάθμιση των κτηρίων θα κατατεθεί ως τις 10 Μαρτίου και θα περιλαμβάνει εναρμόνιση με την νεώτερη κοινοτική νομοθεσία, αλλαγές στον Κανονισμό Ενεργειακής Απόδοσης και περιγραφή της μακροχρόνιας στρατηγικής για την ανακαίνιση του κτιριακού αποθέματος που προβλέπει ότι την επόμενη δεκαετία θα ανακαινίζονται κατά μέσο όρο 60.000 κτήρια ετησίως.

Αυτό προκύπτει από τις δηλώσεις της γ.γ Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών κυρίας Αλεξάνδρας Σδούκου, σε ημερίδα που οργάνωσε το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος (ΤΕΕ) και ο Πανελλήνιος Σύλλογος Πιστοποιημένων Ενεργειακών Επιθεωρητών.

«Αυτή τη στιγμή, προτεραιότητα για την χώρα στον τομέα της ενεργειακής απόδοσης είναι η εναρμόνιση με την αναθεωρημένη οδηγία 2018/844 για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων μέχρι τις 10 Μαρτίου 2020. Οι αλλαγές αφορούν κυρίως σε βελτιώσεις στην ενεργειακή αποδοτικότητα των κτιρίων», ανέφερε χαρακτηριστικά η κυρία Σδούκου.

Μέχρι την ίδια ημερομηνία θα κατατεθεί η μακροχρόνια στρατηγική για την ανακαίνιση του κτιριακού αποθέματος που θα αποτυπώνει όλα τα μέτρα και τις απαιτούμενες ενέργειες για τον τομέα αυτό και αποτελεί κριτήριο αιρεσιμότητας, που σημαίνει ότι αποτελεί προϋπόθεση για να αποδεσμευτούν κονδύλια από το επόμενο ΕΣΠΑ (2021-2027) για εξοικονόμηση ενέργειας στα κτήρια.

Σύμφωνα με τη γ.γ του ΥΠΕΝ, έχει τεθεί ως στόχος έως το 2030 το 15% των κατοικιών να έχει ανακαινιστεί ή να έχει αντικατασταθεί από νέα κτίρια σχεδόν μηδενικής ενεργειακής κατανάλωσης.

Ο συνολικός αριθμός κτηρίων που πρέπει να ανακαινιστούν υπολογίζεται σε περίπου 600.000.

• Οι αλλαγές

Τα νέα στοιχεία ως προς τη χρηματοδότηση που διαφοροποιούν το νέο πρόγραμμα από το υφιστάμενο είναι οι φοροαπαλλαγές για τις εργασίες ενεργειακής αναβάθμισης των κτιρίων οι οποίες θεσπίστηκαν για πρώτη φορά εφέτος και δεν αποκλείεται να αναθεωρηθούν. Είναι επίσης το καθεστώς επιβολής βάσει του οποίου οι ενεργειακές επιχειρήσεις καλούνται να υλοποιήσουν επενδύσεις που οδηγούν σε μείωση της κατανάλωσης ενέργειας για τους πελάτες τους.

Ως τώρα οι υποχρεώσεις των επιχειρήσεων περιλάμβαναν κυρίως ενημερωτικές δράσεις εκπαίδευσης των καταναλωτών, οδηγών κλπ. για τα οφέλη και τις τεχνικές της εξοικονόμησης. Με το νέο καθεστώς θα κληθούν να κάνουν επενδύσεις που μπορεί για παράδειγμα να περιλαμβάνουν αντικατάσταση καυστήρων σε πολυκατοικίες, εγκατάσταση κεντρικής θέρμανσης με φυσικό αέριο, εργασίες μόνωσης, κ.ά.

Επιπλέον το νέο Εξοικονομώ θα απευθύνεται σε πολύ ευρύτερο κοινό σε σχέση με το υφιστάμενο, καθώς σχεδιάζεται με γνώμονα το στόχο που περιλαμβάνονται στον εθνικό ενεργειακό σχεδιασμό, να αναβαθμιστούν ως το 2030 πάνω από το ένα έκτο (15%) των υφιστάμενων κτιρίων.

Εκτός από την προστασία του περιβάλλοντος και την επίτευξη των στόχων για μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, η εξοικονόμηση ενέργειας συνεπάγεται άμεσο όφελος για τους χρήστες των κτιρίων) καθώς μειώνεται ο λογαριασμός για το ρεύμα τα κοινόχρηστα κλπ.) καθώς και για τα επαγγέλματα της οικοδομής που συνδέονται με τις εργασίες αναβάθμισης. Σύμφωνα με το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ), η βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης του κτιριακού́ αποθέματος αναμένεται έως το 2030 να οδηγήσει σε αύξηση της εγχώριας προστιθέμενης αξίας κατά 8 δισ. ευρώ και στη δημιουργία 22.000 νέων θέσεων εργασίας πλήρους απασχόλησης.

• Περισσότερα κονδύλια

Το γενικό πλαίσιο του νέου προγράμματος περιέγραψε πρόσφατα ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κωστής Χατζηδάκης τονίζοντας ότι τα κονδύλια για εξοικονόμηση ενέργειας στην επόμενη προγραμματική περίοδο (2021-2027, νέο ΕΣΠΑ) πρόκειται να αυξηθούν θεαματικά, στα 500 εκατομμύρια ευρώ το χρόνο έναντι 1 δις ευρώ που ήταν το σύνολο των κονδυλίων που διατέθηκαν στην τρέχουσα προγραμματική περίοδο 2014-2020.

Εξάλλου, όπως ανέφερε ο υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Γεράσιμος Θωμάς παρουσιάζοντας το ΕΣΕΚ, στις Επιτροπές Παραγωγής και Εμπορίου και Προστασίας του Περιβάλλοντος της Βουλής, στο δεύτερο τρίμηνο του έτους θα τρέξουν δύο προγράμματα εξοικονόμησης σε κτίρια. Πρόκειται για το πρόγραμμα «ΗΛΕΚΤΡΑ» για ενεργειακή αναβάθμιση δημοσίων κτιρίων (το οποίο ανασχεδιάστηκε ώστε οι παρεμβάσεις να χρηματοδοτούνται από τους ίδιους τους φορείς αλλά και από Εταιρείες Ενεργειακών Υπηρεσιών, προκειμένου να κινητοποιηθούν και ιδιωτικοί πόροι) καθώς και το αντίστοιχο πρόγραμμα για την βιομηχανία.

Στον ίδιο χρονικό ορίζοντα αναμένεται μία ακόμη προκήρυξη και για κατοικίες. Δεν έχει αποφασιστεί ωστόσο αν το πρόγραμμα για τις κατοικίες θα προκηρυχθεί με τις προδιαγραφές που ίσχυαν ως τώρα, ή θα εφαρμοστούν πιλοτικά στοιχεία από το πρόγραμμα που σχεδιάζεται για τη νέα περίοδο 2021-2027.