Το 41% των θαλάσσιων θηλαστικών (δελφίνια, φάλαινες, φώκιες κ.α.) και το 34% των συνολικών πληθυσμών ψαριών (εμπορικών και μη) χάθηκαν από τη Μεσόγειο κατά τα τελευταία 50 χρόνια, σύμφωνα με μια νέα ευρωπαϊκή επιστημονική μελέτη, η οποία χαρακτηρίζει «υπό πολιορκία» την κλειστή θάλασσα μεταξύ Ευρώπης και Αφρικής.
Οι ερευνητές του Κοινού Ερευνητικού Κέντρου (JRC) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, με επικεφαλής την Κιάρα Πιρόντι του JRC και του Ινστιτούτου Θαλάσσιας Επιστήμης της Βαρκελώνης, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Nature Scientific Reports», προειδοποιούν ότι οι πιέσεις στη Μεσόγειο ωθούν τα οικοσυστήματά της πέρα από το σημείο χωρίς επιστροφή, οπότε η κατάσταση πλέον θα είναι μη αναστρέψιμη.
Οι μεγαλύτερες μειώσεις ψαριών και θαλάσσιων θηλαστικών έχουν υπάρξει στη Δυτική Μεσόγειο και στην Αδριατική (περίπου 50% μέσα στην τελευταία 50ετία), ενώ οι μικρότερες απώλειες υπήρξαν στο Ιόνιο (μόνο 8%), η θάλασσα του οποίου φαίνεται πως βρίσκεται σε συγκριτικά καλύτερη κατάσταση.
Το 93% των ιχθυαποθεμάτων, δηλαδή των πληθυσμων των ψαριών της Μεσογείου που αποτελούν αλιευτικούς πόρους, αντιμετωπίζουν υπερεκμετάλλευση, δηλαδή αλιεύονται περισσότερο από όσο μπορούν να αναπαραχθούν, με συνέπεια αρκετά να βρίσκονται πλέον στο χείλος της εξαφάνισης.
Στη Μεσόγειο εκτιμάται ότι ζουν συνολικά 10.000 έως 12.000 θαλάσσια είδη, αλλά αυτή η εντυπωσιακή βιοποικιλότητα, σύμφωνα με τους επιστήμονες, αντιμετωπίζει πλέον σοβαρούς κινδύνους, όπως η ρύπανση των υδάτων, η κλιματική αλλαγή και η υπεραλίευση.
Οι ερευνητές τονίζουν ότι πίσω από αυτούς τους κινδύνους βρίσκεται ένα «δομικό» πρόβλημα της Μεσογείου: το θαλάσσιο οικοσύστημά της έχει χαμηλή παραγωγικότητα, καθώς εκ φύσεως δεν παράγει σε αφθονία φυτοπλαγκτόν, που αποτελεί τη βάση της θαλάσσιας τροφικής αλυσίδας. Αυτό καθιστά την Μεσόγειο ευάλωτη σε έξωθεν απειλές, είτε ανθρωπογενείς είτε φυσικές.
Για να βελτιώσει την κατάσταση και να ενημερώσει καλύτερα τους αλιείς, τις κυβερνήσεις και το ευρύ κοινό, πέρυσι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ξεκίνησε την πρωτοβουλία αειφορίας MedFish4Ever (Ψάρια στη Μεσόγειο για Πάντα).
