Πριν τις ισραηλινές επιθέσεις της 13ης Ιουνίου στο Ιράν, οι ειδικοί περίμεναν κοινωνική αναταραχή στη περσική χώρα πριν το καλοκαίρι. Το Ιράν βίωνε οικονομική κρίση, ενώ οι υποδομές ύδρευσης, ηλεκτροδότησης και καυσίμων υπέφεραν εν μέσω καύσωνα. Ωστόσο, διαψεύστηκαν καθώς ο Χαμενεΐ αυτές τις μέρες συσπειρώνει του πολίτες.
Ο πόλεμος φαίνεται να έχει προκαλέσει το αντίθετο αποτέλεσμα σύμφωνα με το αμερικανικό δημοσίευμα: κάποιοι Ιρανοί φαίνεται να ανέχονται περισσότερους περιορισμούς, όπως η αυστηρότερη λογοκρισία στο διαδίκτυο.
Η κυβέρνηση έχει ξεκινήσει μεγάλη καταστολή κατά «κατασκόπων» που, σύμφωνα με οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, περιλαμβάνει και αντικαθεστωτικούς ή μειονότητες.
Οι εκκλήσεις του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ και του Ισραηλινού πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου προς τους Ιρανούς να εξεγερθούν μετά τις επιθέσεις, οδήγησαν ακόμα και κάποιους επικριτές του καθεστώτος να δηλώνουν ότι δεν μπορούν να διαδηλώσουν αυτήν τη στιγμή.
«Ο λαός δεν θέλει η εσωτερική αλλαγή να επιβάλλεται από ξένες κυβερνήσεις», λέει η Λίντα, κάτοικος της Τεχεράνης ζητώντας να μη δημοσιευτεί το πλήρες όνομά της λόγω κυβερνητικών απειλών.
«Προσβάλλει την εθνική μου υπερηφάνεια να έρχεται μια χώρα και να παραβιάζει τη γη μου, χτυπώντας τα πυρηνικά μας κέντρα», προσθέτει. «Εντάξει, αυτό το πυρηνικό πρόγραμμα δεν είναι το όνειρό μου. Αλλά στο τέλος είναι μέρος της χώρας μου, της πατρίδας μου.»
Στροφή στον εθνικισμό
Την ίδια στιγμή, το αμερικανικό δημοσίευμα καταγράφει την πρωτοφανή άνοδο του εθνικισμού στο Ιράν με εντολή μάλιστα του Αλί Χαμενεΐ.
Το Ιράν εξήλθε από τον πόλεμο με το Ισραήλ και τις ΗΠΑ λαβωμένο με κορυφαίους ηγέτες να δολοφονούνται, το πυρηνικό του πρόγραμμα να έχει χτυπηθεί σοβαρά και αμάχους να έχουν χάσει τη ζωή τους.
Ωστόσο, μέσα σ’ αυτή τη ζοφερή κατάσταση, οι ηγέτες της χώρας βλέπουν μια ευκαιρία: η αγανάκτηση για τις επιθέσεις έχει πυροδοτήσει ένα κύμα εθνικιστικού αισθήματος, το οποίο ελπίζουν να διοχετεύσουν για να ενισχύσουν την πατριωτική συσπείρωση και να ενδυναμώσουν μια κυβέρνηση που αντιμετωπίζει σοβαρές οικονομικές και πολιτικές προκλήσεις.
Το αποτέλεσμα είναι η αγκαλιά αρχαίων μύθων και πατριωτικών συμβόλων, τα οποία κάποτε οι κοσμικοί εθνικιστές του Ιράν θεωρούσαν αποκλειστικά δικά τους — και όχι ιδιοκτησία της συντηρητικής θεοκρατίας που συχνά απέρριπτε την προ-ισλαμική επαναστατική κληρονομιά του Ιράν.
Στην αρχαία πόλη Σιράζ, μια γιγαντοαφίσα απεικονίζει τον Ισραηλινό Πρωθυπουργό Νετανιάχου γονατισμένο μπροστά στο άγαλμα του Σαπούρ Α’, βασιλιά της Περσίας του 3ου αιώνα, αναπαριστώντας ένα ανάγλυφο από τα ερείπια της αρχαίας Περσέπολης.
Είναι πρωτόγνωρο
Δεν είναι η πρώτη φορά που οι ηγέτες της Ισλαμικής Δημοκρατίας στρέφονται στον εθνικισμό ή σε παραδοσιακά σύμβολα σε περιόδους κρίσης.
Κατά το τέλος του πολέμου Ιράν–Ιράκ τη δεκαετία του 1980, όπως λένε ιστορικοί, η ηγεσία του Ιράν κατέφυγε συχνά σε εθνικιστική ρητορική.
Αλλά το μέγεθος και το εύρος της τρέχουσας προσπάθειας να κινητοποιηθεί ο πληθυσμός είναι πρωτοφανές, λένε ειδικοί στην αμερικανική εφημερίδα.
«Η επαναστατική ηγεσία έχει συνειδητοποιήσει πως, όταν τα πράγματα δυσκολεύουν, πρέπει να στραφεί βαθιά στον εθνικισμό για να ενώσει τον λαό», λέει ο Άλι Ανσάρι, ιδρυτής του Ινστιτούτου Ιρανικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο του Σεντ Άντριους. «Θέλουν να χρησιμοποιήσουν τον πόλεμο ως μέσο ενίσχυσης της εθνικής ενότητας — κάτι που τους έχει λείψει εδώ και χρόνια».
