Τον Μάρτιο του 1967,  η 41χρονη τότε Σβετλάνα Αλιλούγεβα πέρασε τις πύλες της αμερικανικής πρεσβείας στο Νέο Δελχί της Ινδίας, για να ζητήσει πολιτικό άσυλο στις ΗΠΑ.

«Λοιπόν πιθανότατα δεν θα το πιστέψετε αυτό, αλλά είμαι η κόρη του Στάλιν», είπε στον έκπληκτο διπλωματικό υπάλληλο που εργαζόταν εκείνη την ώρα στην πρεσβεία.

Και παρότι οι αμερικανοί αξιωματούχοι δεν είχαν τρόπο να το επιβεβαιώσουν εκείνη τη στιγμή, αμέσως φυγάδευσαν την Αλιλούγεβα από τη χώρα. Η ενέργειά της αυτή αποδείχθηκε άκρως ντροπιαστική για τη Σοβιετική Ένωση, και ειδικά όταν αποκήρυξε δημοσίως τον κομμουνισμό. Μάλιστα, όπως είχε γράψει ένα περιοδικό, «αποδέχθηκε τον Θεό, την Αμερική και τη μηλόπιτα».

Για τη μοναδική κόρη του μεγάλου αμφιλεγόμενου σοβιετικού ηγέτη Ιωσήφ Στάλιν, προφανώς η ζωή στο Κρεμλίνο υπό την προστασία του αποδείχθηκε εξαιρετικά δύσκολη. Και παρόλο που, σύμφωνα με τις αναφορές, ο Στάλιν λάτρευε την κόρη του, χαρίζοντάς της δώρα, δείχνοντάς τις χολιγουντιανές ταινίες και αποκαλώντας τη «μικρό μου σπουργιτάκι», οι οικογενειακές εντάσεις φαίνεται πως επικράτησαν.

Η ζωή με τον «πατερούλη»

Η πρώτη μεγάλη απογοήτευση στη ζωή της ήρθε στην ηλικία των 6 ετών, όταν η μητέρα της πέθανε από σκωληκοειδίτιδα, όπως τουλάχιστον της είχαν πει στην αρχή. Αποδείχθηκε εκ των υστέρων ότι επρόκειτο για αυτοκτονία. Λίγο καιρό αργότερα, στη διάρκεια της δεκαετίας του 1930, ο Στάλιν θα διέτασσε τη σύλληψη του θείου και της θείας της, που κατηγορήθηκαν ως «εχθροί του λαού». Εκτελέστηκαν αργότερα, μαζί με άλλον έναν θείο της Σβετλάνα, ενώ άλλα μέλη της οικογένειας οδηγήθηκαν σε κελιά. Και σαν να μην έφταναν αυτά, ο αλκοολικός αδερφός της πέθανε, ενώ ο ετεροθαλής αδερφός της αιχμαλωτίστηκε από τους Ναζί κατά τη διάρκεια του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου και πέθανε μετά την άρνηση του Στάλιν να τον ανταλλάξει με έναν γερμανό στρατηγό.

Ακόμη και με το φορτωμένο πρόγραμμά του, ο Στάλιν έβρισκε χρόνο να αναμιγνύεται στην προσωπική ζωή της κόρης του. Της απαγόρευσε να σπουδάσει λογοτεχνία στο πανεπιστήμιο της Μόσχας και, όταν ανακάλυψε πως έβγαινε με έναν Εβραίο περισσότερα από 20 χρόνια μεγαλύτερό της, τη χαστούκισε στο πρόσωπο και έστειλε τον φίλο της σε στρατόπεδο εργασίας.

Αργότερα, η Σβετλάνα ερωτεύτηκε και πάλι έναν Εβραίο συμφοιτητή της, με τον οποίο και παντρεύτηκε και απέκτησε ένα παιδί μαζί του. Παρότι της επέτρεψε να τον παντρευτεί, ο Στάλιν ξεκαθάρισε στην κόρη του πως ουδέποτε θα συναντούσε τον σύζυγό της. Σύντομα αυτός ο γάμος θα κατέληγε σε διαζύγιο και, προκειμένου να κάνει το χατίρι του πατέρα της, η Σβετλάνα δέχτηκε να παντρευτεί τον γιο ενός στενού συνεργάτη του Στάλιν.

Αναζητώντας να δραπετεύσει από το παρελθόν της, η Σβετλάνα άλλαξε το επίθετό της από Σταλίνα σε Αλιλούγεβα - το πατρικό όνομα της μητέρας της- μετά τον θάνατο του Στάλιν το 1953. Το κράτος όμως επέμενε να αναμειγνύεται στις προσωπικές της υποθέσεις, αρνούμενο για παράδειγμα να της επιτρέψει να παντρευτεί στον Μπραγιές Σινγκ, έναν ινδό κομμουνιστή, τον οποίο είχε ερωτευτεί όταν εκείνος ταξίδεψε στη Μόσχα τη δεκαετία του 1960 για ιατρικούς λόγους.

Όταν ο Σινγκ πέθανε από ασθένεια του αναπνευστικού το 1966, οι σοβιετικές αρχές απρόθυμα επέτρεψαν στην Αλιλούγεβα -που είχε ταξιδέψει στο εξωτερικό μόλις άλλη μια φορά στη ζωή της- να επισκεφτεί την Ινδία για να μπορέσει να σκορπίσει τις στάχτες του αγαπημένου της στον ποταμό Γάγγη. Πάντως, της αρνήθηκαν το αίτημα που υπέβαλε να παραμείνει στη χώρα για το υπόλοιπο της ζωής της.

Η επίσκεψη στην αμερικανική πρεσβεία που θα άλλαζε τη ζωή της

Το βράδυ της 6ης Μαρτίου 1967, δύο μόλις ημέρες πριν από την προγραμματισμένη πτήση επιστροφής της στη Μόσχα, αυθόρμητα αποφάσισε ότι η κατάσταση έπρεπε να αλλάξει. Από τον χώρο φιλοξενίας της σοβιετικής πρεσβείας στο Νέο Δελχί πήρε ένα ταξί και πήγε στην πρεσβεία των ΗΠΑ, όπου κατέθεσε μια επίσημη αίτηση για πολιτικό άσυλο και συναντήθηκε με έναν διπλωμάτη που προσπαθούσε να επιβεβαιώσει αν πρόκειται όντως για την κόρη του Στάλιν.

Ο διπλωμάτης επικοινώνησε με την Ουάσιγκτον και έμαθε ότι κανείς, ούτε καν η CIA, δεν είχε κάποιο αρχείο αναφορικά με την ύπαρξή της. Παρόλα αυτά, οι υπάλληλοι της πρεσβείας αποφάσισαν να τη βοηθήσουν, χορηγώντας της τουριστική βίζα και συνοδεύοντάς την στο αεροδρόμιο, όπου επιβιβάστηκε στην επόμενη προγραμματισμένη πτήση, η οποία έτυχε να έχει ως προορισμό τη Ρώμη.

Όταν οι σοβιετικοί αντιλήφθηκαν την απουσία της Αλιλούγεβα, ήταν ήδη πολύ αργά. Πάντως, φέρεται να συζητήθηκαν σχέδια δολοφονίας της, που όμως δεν τέθηκαν ποτέ σε εφαρμογή.

Με μόνο μια μικρή βαλίτσα στην κατοχή της, η Αλιλούγεβα παρέμεινε τις επόμενες λίγες εβδομάδες στη Γενεύη, καθώς οι αμερικανικές αρχές αποφάσιζαν τι θα κάνουν με εκείνη. Ορισμένοι δεν ήθελαν να την αποδεχτούν στη χώρα, φοβούμενοι ότι μια τέτοια κίνηση θα χειροτέρευε τις σχέσεις ΗΠΑ-Σοβιετικής Ένωσης. Ο πρόεδρος Λίντον Τζόνσον αποφάσισε τελικά να την δεχτεί στη χώρα. Και παρότι θα προτιμούσαν να φτάσει στις ΗΠΑ χωρίς να προκληθεί ιδιαίτερος θόρυβος, μια ομάδα δημοσιογράφων συγκεντρώθηκε για να την υποδεχτεί στο αεροδρόμιο της Νέας Υόρκης, όταν το αεροπλάνο της έφτασε στις 21 Απριλίου του 1967. Ακόμη περισσότεροι ρεπόρτερ εμφανίστηκαν στη συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε την επόμενη ημέρα.

Η «αμερικανίδα» Σβετλάνα

Αποκηρύσσοντας τον πατέρας της ως ένα «ηθικό και πνευματικό τέρας», η Αλιλούγεβα έκαψε το σοβιετικό της διαβατήριο και δήλωσε πως επιτέλους ένιωθε «ικανή να πετάξει ελεύθερη, σαν πουλί». Αρχικά, η ζωή στις ΗΠΑ έμοιαζε να της ταιριάζει. Έγινε αμερικανίδα πολίτης, δημοσίευσε δύο αυτοβιογραφικά βιβλία με τις εμπειρίες της που της χάρισαν εκατομμύρια, παντρεύτηκε τον αρχιτέκτονα Γουίλιαμ Γουέσλι Πίτερς – ένας γάμος που για άλλη μια φορά κατέληξε σε διαζύγιο – και άλλαξε και πάλι το όνομά της σε Λάνα Πίτερς. Υιοθέτησε και τις αμερικανικές παραδόσεις, αποθεώνοντας, για παράδειγμα, την Ημέρα των Ευχαριστιών που γιορτάζεται στη χώρα.

Ο «μήνας του μέλιτος» με τις ΗΠΑ δεν κράτησε, πάντως, πολύ. Το δημόσιο ενδιαφέρον για το πρόσωπό της άρχισε να ξεφτίζει και η καριέρα της ως συγγραφέας βρέθηκε σε τέλμα. Η περιουσία της σκορπίστηκε, αποξενώθηκε από πολλούς φίλους και ουδέποτε ουσιαστικά ρίζωσε σε κάποιο μέρος, μετακινούμε συνεχώς μεταξύ Αριζόνα, Νιου Τζέρσι, Καλιφόρνια και Ουισκόνσιν, καθώς και σε χώρες της Ευρώπης. «Η μαμά συνήθιζε να μετακινείται κάθε χρόνο, καμιά φορά δύο φορές τον χρόνο», έχει δηλώσει παλιότερα η κόρη της που γεννήθηκε στις ΗΠΑ.

Το 1984, η Αλιλούγεβα πήρε τη μεγάλη απόφαση να επιστρέψει στη Σοβιετική Ένωση, υποστηρίζοντας πως δεν είχε γνωρίσει ούτε μία ημέρα ελευθερίας στη Δύση και πως υπήρξε «κατοικίδιο» της CIA. Ούτε και αυτή τη φορά όμως μπόρεσε να μείνει στην πατρίδα της και το 1986 μάζεψε ξανά τις βαλίτσες της για τις ΗΠΑ, αποκηρύσσοντας τις αντιαμερικανικές δηλώσεις που είχε κάνει λίγο καιρό πριν.

«Δεν μπορείς να μετανιώσεις για τη μοίρα σου. Παρόλα αυτά, μετανιώνω που η μητέρα μου δεν παντρεύτηκε έναν μαραγκό», είχε δηλώσει κάποια στιγμή η Αλιλούγεβα. Τα τελευταία χρόνια της ζωής της τα έζησε σε οίκο ευγηρίας στο Ουισκόνσιν, πριν πεθάνει το 2011 από καρκίνο του παχέος εντέρου.