π. Βασίλειος Ι. Καλλιακμάνης

α) Το  αποστολικό ανάγνωσμα που διαβάζεται την Κυριακή μετά τα Θεοφά­νεια (Εφεσ. 4, 7-13) έχει επιλεγεί ως με­θέορ­­­το της με­γά­λης Δεσποτικής εορτής και εστιάζει το ενδια­φέ­ρον του εκκλη­σια­στι­κού πληρώματος στη χάρη που απορρέει από το πρόσωπο του Χρι­στού, την ποικιλία των χαρισμάτων και την πνευματική ωρίμαν­ση των χρι­στια­νών. Να σημειωθεί ότι ο Απόστολος γράφει την προς Εφεσίους Επιστολή από τη φυλακή, χωρίς να διαμαρτύρεται για την άδικη κράτησή του! (Σκέπτομαι εμάς τους σημερινούς χριστιανούς που όλα μας φταίνε, επειδή προφανώς η καρδιά μας είναι στεγνή!)Λί­γο πιο πάνω, στην αρχή του κεφαλαίου ο Απόστολος Παύλος αναφέρεται στην ε­νό­τη­τα της Εκκλησίας, η οποία αποτελεί «εν σώμα» που ζωογονείται και τρο­φο­δο­τεί­ται από «εν Πνεύμα». Τα μέλη του σώματος αυτού συνδέει «μία πίστη», «ένα βά­πτι­σμα» και η κοινή αναφορά στον «ένα Κύριο». Πά­ντοτε υπήρχε κίνδυνος διάσπασης και σχισμάτων στην Εκκλησία. Γι αυτό και οι πι­στοί ενώνονταν με τον Επίσκοπο, όπως οι χορδές με την κιθάρα. Έτσι δημιουρ­γεί­ται θεία αρμονία και ασφαλίζεται η ενότητα κατά τον Άγιο Ιγνάτιο Θεοφόρο. 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

β) Αφού το Αποστολικό ανάγνωσμα σφραγίζει το τέλος του αγίου δωδεκαημέρου να σημειωθεί ότι, κατά την εορτή των Χριστουγέννων ο Χριστός αποκαλύπτεται ως «βρέ­φος σπαργανούμενον». Στα Θεοφάνεια όμως, φανερώνεται ως τέλειος Θεός και τέ­­λειος άνθρωπος, ως «Υιός του Θεού ο αγα­πη­τός», ως το φως του κόσμου που χο­ρη­γεί πλου­σιοπάροχα το φωτισμό σε κάθε άνθρωπο που έρχεται στον κόσμο. Και στον κα­θένα δίδεται χάρισμα σύμφωνα με το μέτρο, που μοιράζει ο Χριστός τη δω­ρε­ά του. Αυ­τός έδωσε άλλοι να είναι απόστολοι, άλλοι προφήτες, άλλοι ευαγ­γε­λι­στές, άλ­λοι ποι­μένες και διδάσκαλοι.

γ) ΄Ετσι η Εκ­κλη­σία που έχει κεφαλή τον Χριστό δεν υπάρχει για τον εαυτό της, αλλά για να παρέχει χάρη και αγιασμό στα μέλη της, να ζωογονεί και να ανα­δει­κνύει τα ιδιαίτερα χαρίσματά τους. Οπότε, με την ενό­τη­τα της πίστεως και την κοι­νω­νία του Αγίου Πνεύματος ζωογονούνται όλα τα χαρί­σμα­­τα του εκκλη­σια­στι­κού σώ­ματος και συγκροτείται θεία αρμονία.  Το πρώτο δώρο  που παρέχει η Εκ­κλη­σία στον κα­θένα είναι το βάπτισμα. Με το βάπτισμα αλλοιώνεται οντολογικά ο άνθρωπος. Μπο­λιάζεται με τα χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος, τα οποία στη βιβλική παράδοση πα­ρουσιάζονται κυρίως ως σοφία και σύνεση, γνώση και ευσέβεια, φόβος Θεού και χα­ρά, ειρήνη και δικαιοσύνη,  χρηστότητα και αγαθοσύνη, πίστη, ελπίδα και αγάπη. Με την ελεύθερη βούληση καλείται ο χριστιανός να αναδείξει τα χαρίσματα αυτά  στη ζωή του, συ­νεργώ­ντας στο έργο της χά­ριτος.

δ) Στις μέρες μας επικρατεί ο νηπιοβαπτισμός κι όλα τα παραπάνω γίνονται δυ­σδιά­κριτα. Το βάπτισμα συχνά μετατρέ­πε­ται σε κοσμικό γεγονός, που χάνει την ιε­ρό­τητά του και το βαθύ εκκλησιολογικό του περιεχόμενο. Θεωρείται ως μια καλή συ­νή­θεια και πολιτιστικό αυτονόητο. ΄Ετσι, όταν δεν υπάρχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον εκ μέ­ρους των γονέων, των ανα­δόχων, αλλά και των κληρικών για ουσιαστική πνευμα­τι­κή καρπο­φο­ρία των παιδιών που σταδιακά ενηλικιώνονται, το βάπτισμα και οι ευερ­γε­­­­­τι­κές του συνέπειες λησμονούνται.

ε) Κι ενώ η χριστιανική ζωή παραπέμπει στη ζωή του φωτός, της πραγμα­τικής ε­­­­λευθερίας και της χάριτος, οι άνθρωποι αγαπούν μάλλον το σκοτάδι παρά το φως. Γι’ αυτό τα Θεοφάνεια, που θυμίζουν στους χριστιανούς τα αγιασμένα ύδατα της κο­λυμ­­βή­θρας του βαπτί­σματος, αποτελούν αφορμή για ανανέωση της σχέσης με τον Χρι­­στό και την Εκκλησία. Πάντως δεν είναι τυχαίο ότι στη λαϊκή παράδοση και στο συλ­­­­λογικό υποσυνείδητο του ελληνικού λαού το χριστιανικό βάπτισμα δεν λησμο­νεί­ται εντελώς.

στ) Είναι χαρα­κτηριστικό ότι κατά την εορτή των Θεοφανείων πλήθη λαού προ­­σέρχονται στους ιερούς ναούς, για να αγιασθούν και να μεταλάβουν του μεγάλου α­­για­σμού. Τα Θεοφάνεια, που λέγονται και Φώτα, θυμίζουν στον καθένα την ημέρα του θείου φω­τισμού και της εισόδου του στην Εκκλησία. Δεν αρκεί όμως η εθιμική υ­πεν­θύ­μιση του βαπτίσματος, χρειάζεται και υπαρξιακή μετοχή στη ζωή του φωτός. Με τον καταρτισμό των ποιμένων (Επισκόπων, ιερέων, κατηχητών) και τη διακονία που παρέχουν στους πιστούς, οι­κο­δο­μεί­ται το σώμα του Χριστού. «Δεν θα είμαστε πια νήπια, δε θα κλυδωνιζόμαστε και δε θα μας πηγαίνει πέρα δώδε ο άνεμος κάθε διδασκαλίας, η ανθρώπινη δολιότητα και τα τεχνάσματα που μηχανεύεται η απάτη».Απώτερος στόχος η κατά Χριστόν τελείωση και η πνευ­­μα­τική ωρίμανση, ώστε να φθάσουμε στην τελειότητα που μέτρο της είναι ο Χριστός.

ζ) Ο Ιανουάριος είναι γεμάτος από μνήμες αγίων, που αποτελούν πρα­γμα­τι­κά φώ­τα στο σύγχρονο κόσμο. Το πώς βέβαια ορισμένες φορές ανατρέπονται τα πράγματα, και η Εκ­κλησία από κατεξοχήν χώρος της χάριτος και του φωτός παρουσιάζεται συχνά ως φορέας σκοταδιστικών αντιλήψεων είναι μεγάλο θέμα, που δεν μπορεί να αναλυθεί στην παρούσα συνάφεια. Υπάρχουν και ιστορικές ευθύνες γι’ αυτό. Σε κάθε περί­πτω­ση ό­­ποιος θέλει προσωπικά να μεταλάβει του θείου φωτισμού, μπορεί να καλ­­λιεργή­σει τη χά­ρη που έλαβε από τον Χριστό και να γίνει φωτοφόρος.

Κανείς δεν μπορεί να τον ε­μποδίσει! Ιδιαίτερα φέτος οι εορτές είναι παράξενες. Μισάνοιχτες οι πόρτες των εκκλησιών, σχεδόν βουβά τα καμπαναριά. Ας προσευχόμαστε στον Κύριο που έγινε άνθρωπος, να πάρει αυτόν τον πειρασμό από πάνω μας και να εμπνεύσει στους ανθρώπους ειλικρινή μετάνοια, καρδιακή προσευχή και προπαντός αγάπη στο Θεό και τον κατ’ εικόνα Θεού συνάνθρωπο.