Έλληνες επιστήμονες ανακάλυψαν μια ουσία με την οποία πέτυχαν να θεραπεύσουν σε σημαντικό βαθμό πειραματόζωα (ποντίκια) που έπασχαν από το αντίστοιχο της νόσου Πάρκινσον. Αν και σε προκλινικό ακόμη στάδιο, η ανακάλυψη μπορεί μελλοντικά να αποτελέσει μια θεραπευτική οδό για τη συγκεκριμένη νευροεκφυλιστική πάθηση, από την οποία πάσχουν εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον ερευνητή Δημήτρη Βασιλάτη του Ιδρύματος Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών (ΙΙΒΕΑΑ), έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών των ΗΠΑ (PNAS).

Στην ερευνητική ομάδα συμμετείχαν επίσης άλλοι ερευνητές του ΙΙΒΕΑΑ (Α. Σπαθής, Δ. Ζιάβρα, Θ. Καράμπελας, Ζ. Κούρνια, Π. Aλεξάκος. Κ. Ταμβακόπουλος), καθώς επίσης του Τμήματος Επιστήμης Υλικών του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων (Δημοσθένης Φωκάς και Ξενοφών Ασβός), του Τμήματος Φαρμακευτικής του Πανεπιστημίου Πατρών (Σταύρος Τοπούζης) και του Τμήματος Φαρμακευτικής του Πανεπιστημίου Αθηνών (Χριστίνα Δάλλα).

Στη νόσο Πάρκινσον, μια προοδευτικά επιδεινούμενη νευροεκφυλιστική νόσο, σταδιακά εκφυλίζονται οι νευρώνες του εγκεφάλου που παράγουν ντοπαμίνη, με συνέπεια την εκδήλωση των χαρακτηριστικών συμπτωμάτων, όπως του τρέμουλου, της αστάθειας, της ακαμψίας κ.ά.

Τα υπάρχοντα φάρμακα δεν αντιμετωπίζουν την ίδια τη διαδικασία της νευροεκφύλισης, αλλά προσπαθούν να αυξήσουν την ποσότητα ντοπαμίνης που λείπει από τον εγκέφαλο. Αυτό όμως με το πέρασμα του χρόνου είτε είναι αναποτελεσματικό, είτε προκαλεί σοβαρές κινητικές και άλλες παρενέργειες σχεδόν σε όλους τους ασθενείς. Θεραπείες που να προστατεύουν τους ίδιους τους νευρώνες που παράγουν ντοπαμίνη, δεν υπάρχουν μέχρι στιγμής, με συνέπεια η νόσος να παραμένει ανίατη, παρά τις μεγάλες προόδους στην κατανόηση της παθοφυσιολογίας της.

Οι ερευνητές εστίασαν την προσοχή τους σε μια πρωτεΐνη (Nurr1:RXRα) που απαιτείται για την ανάπτυξη και τη λειτουργία των νευρώνων που παράγουν ντοπαμίνη. Σχεδίασαν έτσι -μετά από πολλούς υπολογισμούς- ένα νέο χημικό μόριο με την ονομασία BRF110, το οποίο, ενεργοποιώντας την εν λόγω πρωτεΐνη, αυξάνει την παραγόμενη ντοπαμίνη στον εγκέφαλο.

Όπως έδειξαν τα πειράματα με τα ποντίκια, η θεραπεία όχι μόνο βελτιώνει τα συμπτώματα της νόσου Πάρκινσον χωρίς τις σημερινές παρενέργειες των φαρμάκων, αλλά ταυτόχρονα αποτρέπει την εκφύλιση των ίδιων των νευρώνων. Σύμφωνα με τους Έλληνες επιστήμονες, αυτό δημιουργεί ελπίδες για μια μελλοντική -τόσο νευροπροστατευτική όσο και συμπτωματική- θεραπεία, η οποία αφενός θα εμποδίζει την επιδείνωση της νόσου και αφετέρου θα απαλύνει τα συμπτώματα.

Τα επόμενα στάδια περιλαμβάνουν τη βελτίωση των υπαρχουσών χημικών ενώσεων σε υποψήφια κλινικά μόρια, τα οποία θα μπορούσαν να αναπτυχθούν στα επόμενα δύο με τρία χρόνια.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ