Αστρονόμοι εντόπισαν το πιο μακρινό αστέρι που έχει δει ποτέ ανθρώπινο μάτι, σε απόσταση εννέα δισεκατομμυρίων ετών φωτός από τη Γη, με τη βοήθεια φυσικά του διαστημικού τηλεσκοπίου Hubble.

Συνήθως είναι αδύνατο να διακρίνει κανείς αστέρια σε αποστάσεις μεγαλύτερες των εκατό εκατομμυρίων ετών φωτός, ακόμα και με τη χρήση των πιο ισχυρών τηλεσκοπίων, αλλά στην προκειμένη περίπτωση ο εντοπισμός του «Ίκαρου» όπως βάφτισαν το μακρινό άστρο- κατέστη δυνατός λόγω ενός φαινομένου, γνωστού ως «βαρυτικός φακός», κατά το οποίο κυρτώνονται ακτίνες φωτός σε γαλαξίες εντός του οπτικού πεδίου των αστρονόμων για να μεγεθύνονται αποτελεσματικά αντικείμενα σε απόμερα σημεία του σύμπαντος.

Η ομάδα των αστρονόμων χρησιμοποιούσε το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble για να παρακολουθήσει έναν υπερκαινοφανή αστέρα, όταν εντόπισε ένα σημείο φωτός, το οποίο, όπως συνειδητοποίησαν αργότερα, ήταν ένα μεμονωμένο αστέρι τύπου - Β, ένας μπλε υπεργίγαντας, πολύ μεγαλύτερος σε μέγεθος, μάζα, θερμοκρασία και φωτεινότητα από τον δικό μας ήλιο μας.

Σε αυτή την περίπτωση, η βαρύτητα ενός μαζικού συμπλέγματος γαλαξιών πέντε δισεκατομμύρια έτη φωτός μακριά δημιούργησε το φαινόμενο του φακού, επιτρέποντας στους αστρονόμους να δουν το αντικείμενο.

«Για πρώτη φορά βλέπουμε ένα μεμονωμένο κανονικό αστέρι - όχι έναν υπερκαινοφανή αστέρα, όχι μια έκρηξη ακτίνων γάμμα, αλλά ένα μεμονωμένο σταθερό αστέρι - σε απόσταση 9 δισεκατομμυρίων ετών φωτός», δήλωσε ο καθηγητής Άλεξ Φιλιπένκο, αστρονόμος στο University of California, Berkeley και εκ των συντακτών της σχετικής μελέτης που  δημοσιεύτηκε στην επιθεώρηση Nature Astronomy.

«Αυτοί οι φακοί είναι καταπληκτικά κοσμικά τηλεσκόπια», πρόσθεσε.

Δεδομένου ότι το φως του χρειάστηκε τόσο διάστημα για να φθάσει στη Γη, κοιτώντας αυτό το αστέρι είναι σαν να στρέφει κανείς το βλέμμα του στο παρελθόν, σε μια εποχή που το σύμπαν ήταν κατά 1/3 νεότερο. Σημειωτέον ότι σύμφωνα με τις κρατούσες θεωρίες η Μεγάλη Έκρηξη, από την οποία προέκυψε το σύμπαν, συνέβη πριν από 13,8 δισ. χρόνια.

«Θα μπορέσουμε τώρα να μελετήσουμε με λεπτομέρειες πώς ήταν το σύμπαν και ειδικά πώς εξελίχθηκαν τα αστέρια και ποια είναι η φύση τους ανατρέχοντας στα πρώιμα στάδια του σύμπαντος και στις πρώτες γενιές άστρων», δήλωσε ο Πάτρικ Κέλι του Πανεπιστημίου της Μινεσότα και εκ των συγγραφέων της μελέτης.

Ο Κέλι είπε ότι ο ίδιος προτιμούσε μετά την ανακάλυψη του MACS J1149+2223 Lensed Star-1, όπως είναι η επίσημη ονομασία του νέου άστρου, να το βαφτίσει «Γουόρχολ» από το όνομα του διάσημου Αμερικανού καλλιτέχνη, που είχε πει ότι «όλοι δικαιούνται 15 λεπτά διασημότητας»... άρα και το άστρο. Αλλά, όπως πρόσθεσε: «Σε κανέναν δεν άρεσε το όνομα αυτό, εκτός από ένα άτομο κι έτσι καταλήξαμε στο Ίκαρος»