Σε αντικατάσταση πολλών αντιαρματικών της συστημάτων προχωρά η Νορβηγία, εξαιτίας ρωσικών καινοτομιών στον τομέα των τεθωρακισμένων, όπως αναφέρεται σε δημοσίευμα του BBC.

Συστήματα ενεργητικής προστασίας (APS) έχουν ενσωματωθεί στο νέο ρωσικό άρμα μάχης, Armata T-14, κάτι που αποτελεί πρόβλημα για μια ολόκληρη γενιά αντιαρματικών όπλων – μεταξύ των οποίων και ο αμερικανικής προέλευσης κατευθυνόμενος πύραυλος Javelin, που χρησιμοποιείται από τον νορβηγικό στρατό.

Όπως προειδοποιεί ο ταξίαρχος Μπεν Μπάρι, του International Institute for Strategic Studies (IISS) στο Λονδίνο, πρόκειται για ένα πρόβλημα με το οποίο οι περισσότερες χώρες δεν έχουν αρχίσει καν να ασχολούνται. Τα συστήματα APS απειλούν να καταστήσουν πολύ λιγότερο αποτελεσματικά τα υπάρχοντα αντιαρματικά όπλα, και αυτό δεν συζητείται ιδιαίτερα μεταξύ πολλών δυτικών στρατών, όπως αναφέρει. Κάποιες χώρες πραγματοποιούν έρευνες και δοκιμές για να εξοπλίσουν τα δικά τους άρματα μάχης με APS, «αλλά φαίνονται να μην αντιλαμβάνονται τις δυσάρεστες επιπτώσεις για τις δικές τους αντιαρματικές δυνατότητες», προσθέτει.

Η Νορβηγία είναι μια από τις πρώτες χώρες του ΝΑΤΟ που ασχολούνται με το συγκεκριμένο ζήτημα, με το τελευταίο της πλάνο εξοπλισμών να προβλέπει δαπάνες που φτάνουν τα 200-350 εκατ. κορώνες (24-42 εκατ. δολάρια) για αντικατάσταση των πυραύλων Javelin της, για τη «διατήρηση των δυνατοτήτων αντιμετώπισης βαρέων τεθωρακισμένων...υπάρχει ανάγκη για αντιαρματικό πύραυλο που μπορεί να ξεπεράσει συστήματα APS».

Τα συστήματα APS λειτουργούν ως εξής: α) Το όπλο εκτοξεύεται εναντίον του τανκ β) Αισθητήρες το εντοπίζουν γ) Το ραντάρ εντοπίζει το σημείο πρόσκρουσης δ) Το σύστημα APS εκτοξεύει αντίμετρο ε) Το αντίμετρο καταστρέφει τον στόχο.

Τα συστήματα APS αποτελούν την τελευταία εξέλιξη στην πανάρχαια κόντρα μεταξύ επίθεσης και άμυνας στην στρατιωτική τεχνολογία. Ανά περιόδους, η μία πλευρά έχει πλεονέκτημα έναντι της άλλης- πχ κάποτε οι σιδερόφρακτοι ιππότες κυριαρχούσαν στα πεδία των μαχών, αλλά τα πυροβόλα όπλα έδωσαν τέλος σε αυτό. Από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και μετά, το άρμα μάχης κυριαρχεί στο πεδίο μάχης- αν και, προφανώς, είναι τρωτό στα πυροβόλα των άλλων αρμάτων μάχης. Ωστόσο, απειλείται και από άλλα οπλικά συστήματα, και αυτό είναι που προορίζονται να αντιμετωπίσουν τα συστήματα APS.

Τα φορητά αντιαρματικά όπλα που άρχισαν να εμφανίζονται μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο ήταν διαφορετικής φιλοσοφίας: Εφόσον μεταφέρονταν από πεζικαρίους, δεν βασίζονταν στην ταχύτητα και τη μάζα για να διατρήσουν τη θωράκιση, αλλά σε μια χημική αντίδραση: Οι κεφαλές αυτές χτυπούν την εξωτερική θωράκιση και ένας μεταλλικός πυρήνας μετατρέπεται σε έναν πυρωμένο «πίδακα» ο οποίος την τρυπά. Οι σχεδιαστές τεθωρακισμένων προσπαθούν να το αντιμετωπίσουν αυτό με διάφορους τρόπους, όπως πχ με πλάκες ειδικής θωράκισης που εκρήγνυνται προς τα έξω όταν πλήττονται (η αποκαλούμενη ενεργητική θωράκιση), ή με επιπλέον στρώσεις θωράκισης, που χωρίζονται από κενά. Το APS έχει τελείως άλλη φιλοσοφία: Είναι στην ουσία ένα αντιπυραυλικό σύστημα για άρματα μάχης, με ραντάρ που ανιχνεύουν τον εισερχόμενο πύραυλο, και βλήματα που εκτοξεύονται για την αναχαίτισή του.

Μεταξύ των χωρών που θεωρούνται κορυφαίες στον τομέα αυτόν είναι το Ισραήλ, που έχει ενσωματώσει τέτοια συστήματα στα άρματα μάχης Merkava του, και έχουν χρησιμοποιηθεί επιτυχώς σε επιχειρήσεις στη Γάζα. Το ισραηλινό σύστημα Trophy αξιολογείται από τους Αμερικανούς, ενώ τέτοια συστήματα εξετάζει και η Βρετανία. Επίσης, η Ολλανδία αποφάσισε πρόσφατα να εξοπλίσει τα τεθωρακισμένα οχήματα μάχης (ΤΟΜΑ – για υποστήριξη του πεζικού) της με άλλο ένα ισραηλινό σύστημα. Τα APS προορίζονται για την αντιμετώπιση ενός μεγάλου εύρους όπλων, από τα «πανταχού παρόντα» ρωσικά και κινεζικά RPG (rocket propelled grenade- αντιαρματικά «μπαζούκας») σε πολύ πιο εξελιγμένα οπλικά συστήματα, όπως το ρωσικό Kornet.