Άγχος και κατάθλιψη ταλαιπωρούν εκατομμύρια ασθενείς σε όλο τον κόσμο, συχνά επί μήνες ή και χρόνια εάν δεν ζητήσουν την βοήθεια των ειδικών. Είναι όμως πιθανό να πάσχει κάποιος ταυτοχρόνως και από τα δύο;

«Ασφαλώς ναι», απαντά η ψυχίατρος Dr. Karen Jacobs, από το Τμήμα Ψυχιατρικής & Ψυχολογίας της Cleveland Clinic στο Οχάιο. «Το άγχος και η κατάθλιψη συχνά εμφανίζονται μαζί, αλλά μπορεί κάποιος να τα βιώνει και ξεχωριστά. Το καθένα έχει τα δικά του χαρακτηριστικό συμπτώματα, αν και μερικά συμπίπτουν».

Όπως εξηγεί, η κατάθλιψη προκαλεί άγχος στον ασθενή, ενώ το άγχος μπορεί κάλλιστα να ανοίξει τον δρόμο στην κατάθλιψη. Αν λοιπόν έχετε κάποιον στο περιβάλλον σας με καταθλιπτικά συμπτώματα που ταυτοχρόνως είναι και πολύ αγχώδης, δύσκολα μπορεί να καταλάβει κανείς ποιο προηγήθηκε. «Είναι σαν το δίλημμα με την κότα και το αυγό: ποιο δημιουργήθηκε πρώτα;» λέει παραστατικά η ειδικός.

Τα συμπτώματα

Μερικά χαρακτηριστικά συμπτώματα της κατάθλιψης είναι:

• Αισθήματα θλίψης και απελπισίας
• Απώλεια ενδιαφέροντος ακόμα και για πράγματα που κάποτε μας ευχαριστούσαν
• Προβλήματα στον ύπνο
• Αίσθημα εξάντλησης
• Αλλαγές στην όρεξη
• Ανεξήγητοι σωματικοί πόνοι ή ενοχλήματα
• Αίσθηση ότι απαιτείται πολύς κόπος για την διεκπεραίωση απλών δραστηριοτήτων

Αντίστοιχα, το άγχος (ή η γενικευμένη αγχώδης διαταραχή, όπως είναι η πλήρης ονομασία) μπορεί να προκαλέσει:

• Επίμονη και έντονη ανησυχία, η οποία είναι δυσανάλογη με ό,τι πραγματικά συμβαίνει
• Υπερβολική σκέψη για ένα θέμα και για το χειρότερο δυνατό σενάριο που θα μπορούσε να συμβεί
• Εμμονή με καταστάσεις ή εκβάσεις
• Αναποφασιστικότητα
• Φόβος
• Αδυναμία του πάσχοντος να χαλαρώσει
• Αίσθημα
• Αισθήματα ταραχής
• Δυσκολίες στη συγκέντρωση
• Σωματική νευρικότητα

Άλλο η θλίψη και η ανησυχία

Ωστόσο άλλο είναι τα προβλήματα ψυχικής υγείας που προαναφέρθηκαν και άλλο η  απλή ανησυχία και η θλίψη.

Η κύρια διαφορά ανάμεσα στην θλίψη και την κλινική κατάθλιψη είναι ότι τα συμπτώματα της πρώτης δεν είναι ούτε τόσο σοβαρά, ούτε επίμονα. Επιπλέον, δεν επηρεάζουν τη λειτουργικότητα στη διάρκεια της ημέρας. Αντιθέτως, η κατάθλιψη είναι σοβαρή, επίμονη και εμπόδιο στην καθημερινότητα.

Αντίστοιχα, είναι φυσιολογικό να ανησυχεί κανείς περιμένοντας, π.χ., τα αποτελέσματα κάποιων ιατρικών εξετάσεων ή ενός διαγωνίσματος στο σχολείο. Αν, όμως, η ανησυχία αυτή γίνει επίμονη και φτάνει να αφορά και να επηρεάζει όλες τις πλευρές της ζωής, τότε μπορεί να υποδηλώνει κάτι περισσότερο. Δυστυχώς, το να έχει κάποιος επίμονο άγχος είναι επιζήμιο. Στην πραγματικότητα, μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες (και) στην σωματική υγεία, τονίζει η Dr. Jacobs.

Τα καλά νέα είναι ότι άγχος και κατάθλιψη μπορούν να αντιμετωπιστούν, είτε εκδηλωθούν χωριστά είτε ταυτοχρόνως. Οι περισσότεροι ασθενείς ωφελούνται από την ψυχοθεραπεία, την συμπεριφορική-γνωστική θεραπεία, τη λήψη φαρμάκων ή συνδυασμό αυτών.