Ένα από τα ομορφότερα και γραφικά χωριά του νομού Αρκαδίας είναι το Ζυγοβίστι που είναι χτισμένο σε υψόμετρο 1.160 μέτρων στις πλαγιές του Μαινάλου και ανήκει στο δήμο Γορτυνίας.
Το ιστορικό χωριό, που έχει χαρακτηριστεί παραδοσιακός οικισμός, έπαιξε κομβικό ρόλο στα γεγονότα της Ελληνικής Επανάστασης του 1821, καθώς κάτοικοί του ήταν από τους πρώτους που ακολούθησαν τον αρχιστράτηγο Θεόδωρο Κολοκοτρώνη, ο οποίος τους χρησιμοποίησε ως σωματοφύλακές του με την ονομασία «Αθάνατο Σώμα».
Μάλιστα, προς τιμήν τους η κεντρική πλατεία του χωριού λέγεται Πλατεία Αθανάτων.
Το Μνημείο των Αθανάτων Ζυγοβιστινών Αγωνιστών του 1821 βρίσκεται στην είσοδο του χωριού και έχει καταγραφεί στο Βιβλίο Γκίνες ως το μεγαλύτερο μαρμάρινο βιβλίο του κόσμου που περιλαμβάνει 24 σελίδες, όσα και τα γράμματα της ελληνικής αλφαβήτου.
Το μνημείο ζυγίζει 25 τόνους και έχει ύψος 4 μέτρα, πλάτος 3,60 μέτρα και πάχους 0,70 μέτρα , κατασκευασμένο από λευκό μάρμαρο Θάσου το φιλοτέχνησε ο γλύπτης Νικόλαος Αρμακόλλας από το νησί της Τήνου. Στο κεντρικό του άνοιγμα είναι χαραγμένα τα ονόματα 197 Ζυγοβιστινών Αγωνιστών της επίλεκτης φρουράς του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη.
Η περιοχή ήταν καταφύγιο των ανταρτών
Η διπλή εορτή για τους απανταχού Έλληνες: 25η Μαρτίου 1821 και Ευαγγελισμός της Θεοτόκου
Η περιοχή γύρω από το Ζυγοβίστι ήταν γεμάτη φυσικά χαρακτηριστικά που την καθιστούσαν ιδανική για κρυφές στρατηγικές κινήσεις, καθώς τα βουνά και τα πυκνά δάση προσέφεραν καταφύγιο και προστασία για τους αντάρτες. Η περιοχή είχε στρατηγική αξία, καθώς από εκεί περνούσαν δρόμοι και μονοπάτια που συνδέουν διάφορες περιοχές της Αρκαδίας με την υπόλοιπη Πελοπόννησο, κάτι που έκανε την περιοχή κρίσιμη κατά τη διάρκεια του πολέμου.
Η παράδοση του χωριού συνδέεται με τα ιστορικά γεγονότα της Επανάστασης του 1821. Αν και το Ζυγοβίστι είναι ένα μικρό χωριό, η πολιτιστική του κληρονομιά διατηρεί ζωντανές τις ιστορικές μνήμες των αγώνων και της αντίστασης των Ελλήνων κατά της Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Οι τοπικές παραδόσεις, τα ήθη και τα έθιμα του Ζυγοβιστίου είναι μέρος της ευρύτερης πολιτιστικής κληρονομιάς της Γορτυνίας.
Σήμερα, το Ζυγοβίστι παραμένει ένα ήσυχο, παραδοσιακό χωριό της Αρκαδίας, με φυσική ομορφιά και γραφική αρχιτεκτονική. Η περιοχή είναι ιδανική για πεζοπορία, περιήγηση στη φύση και ανακάλυψη της τοπικής ιστορίας. Αν και η τουριστική ανάπτυξη στην περιοχή είναι περιορισμένη, η ιστορία και η παραδοσιακή ζωή του Ζυγοβιστίου συνεχίζουν να προσελκύουν επισκέπτες που επιθυμούν να εξερευνήσουν τη φυσική και πολιτιστική κληρονομιά της περιοχής.
Οι πρώτοι κάτοικοι και ιδρυτές του χωριού ήταν οι Κovτoγιαvvαίoι, οι οποίοι ήρθαν από την περιοχή Αλαγονίας στη Μεσσηνία στα τέλη του 16ου αιώνα για να γλιτώσουν από τους Τούρκους. Στην πλατεία του χωριού βρίσκεται η εκκλησία του Σωτήρα, ενώ αξιοσημείωτα κτίσματα είναι το παλαιό δημοτικό σχολείο, το Καποδιστριακό Διδακτήριο, το οποίο λειτούργησε μέχρι το 1957 και χαρακτηρίστηκε διατηρητέο μνημείο.
Το 1927 του αποδόθηκε η ονομασία Ζυγός, η οποία τελικά δεν διατηρήθηκε, καθώς το 1932 επανήλθε η παλαιότερη ονομασία. Σύμφωνα με την απογραφή του 2021, ο πληθυσμός του χωριού δεν ξεπερνά τους 27 κατοίκους, οι οποίοι ασχολούνται με τη γεωργία, την κτηνοτροφία.
Ανακαλύψτε το ιστορικό χωριό της Αρκαδίας μέσα από τα πλάνα του Μιχάλη Μίλλερ
